15.08.2020, 15:12

Aile'nın Tarihsel Süreci ve Psikoterapi'deki Önemi -1

       İnsanın var olduğu günden bu yana her dönemde en önemli yapı olan ailenin toplum içindeki önemi ve değeri her geçen gün  daha fazla artmaktadır. İçerisinde çok önemli yapılar barındıran her birinin tek tek ele alınıp üzerinde durulması gereken aile “dünyanın mikro kozmozu ve küçük bir evrenidir”(Satir 1988). İnsanlık tarihi boyunca aile yapılanmaları incelendiğinde sosyologlar, büyük oranda premodern çağlardan beri aile biçiminin geniş aile olarak başladığını hatta Engels gibi bazı materyalist düşünürler daha da ileri giderek ilk ilişkilerin herhangi bir düzen ve yapı olmadan tesadüfen, rastgele ilişkiler ile başladığını iddia edegelmişlerdir. Oysa bugünkü araştırmalar hiç şüphesiz gösteriyor ki bilinen en eski dönemlerden bu yana bir anne, baba ve bağımlı çocuklardan oluşan ”çekirdek aile” yapılanması, en “ilkel” dönemlerden beri hep var olmuştur. Bu süre içinde ilişki biçimleri, yaşantısal örüntüler, tanımlamalar çok değişse bile çocukların dünyaya getirilmesi, sosyalleşmeleri, bir ekonomik iş birliği olması, çocuklara eşe ve ebeveynlere roller verilmesi ve böylece bir “yakınlığa” sebep olması gibi işlevleri hep aynı kalmıştır (Strons Devault 1986)

    Aile yaşamı ile ilgili kurallar tarihsel süreç içerisinde özellikle sosyo-ekonomik faktörlerin etkisiyle değişime zorlanmıştır (Cootz 2005) Devrimler, ekonomik buhranlar, doğal afetler, savaşlar gibi pek çok sebep ailedeki kuralların değişimine sebep olmuştur.  İnsanlık tarihindeki en önemli kırılma noktalarına baktığımızda genel olarak avcı toplayıcılıktan tarım toplumuna geçiş, yazının icadı ve bütün zamanlardaki değişimi çok hızlı ve kısa sürede kat eden sanayi devrimi olduğunu görürüz(Giddens). İngiltere de başlayan bu devrim kısa sürede yayılmış, önce Avrupa da  daha sonra ise  neredeyse tüm dünyada ekonomiden, ilişkilere, bireyden aileye tüm sosyal yapıyı  değiştirmiştir. Binlerce yıldan beri süregelen tarıma dayalı geçmiş, endüstriyel işçilik ile birlikte zaman algısını, özgürlük bağımsızlık, kendi kendine yetme, toplumsal yapılaşma ki bunun en önemli bileşeni olan aile ve aileyi oluşturan dinamikleri tamamen değiştirmiştir. Geleneksel dönemdeki çekirdek aile yapısı ile “ modern” dönemdeki aile yapılanması özellikle mülkiyet hakkının oluşması ile çok farklılaşmıştır. Genel bir ifade ile 18. Yüzyıl öncesine kadar evlilikler, şartları gereği daha çok, mülkü elde etmek, çiftliklerde, tarımda çeşitli işlerde çalıştırılmak için çocuk yetiştirmek için yapılan bir eylemdi. Bugün bizim düşündüğümüz manadaki evlilik anlayışından çok uzaktı, özellikle orta çağ Avrupa’sında 18. Yüzyıla kadar şu an bizim aşk, aile, sevgi, karşılıklı bağ gibi kalıplar ile ilgili fikirlerimiz son derece olağandışı sayılırdı (John Boswell).Evliliklerin temelinde bugün bizim anladığımız gibi mahrem bir ilişki yoktu. Hiç kuşkusuz iyi bir evlilik için bu her zaman çok önemliydi fakat evliliğin temeli değildi. Hatta Avrupa’da aşk, en iyi tabir ile bir zayıflık hatta hastalık olarak görünürdü. Orta çağ Avrupa’sında asketik bakış o kadar ileri gitti ki “kişinin karısını duyguları ile sevmesi zinadır” deyimi söylendi(Boswell). Asketik bakış açısı bazı kesimlerde o kadar uç bir hal aldı ki günümüzde evliliğin en temel dinamiği olarak gördüğümüz cinsellik, çocuk yapmak için mecbur olunan, başka bir şekilde düşünülmesi, cinsel bir haz alınması haram olan bir eylem olarak görüldü(The protestan ethic and the esprit of capitalizm. Max Weber 1920). Endüstri devrimi ile birlikte bugün anladığımız manada romantik aşk kavramı varlığını hissettirmeye başladı. Romantik aşk toplumsal ve tarihsel etkiler ile şekillenen bir yapıdır. Ekonomik yapıdaki büyüme, hayatın hemen her alanındaki olağan üstü değişim, buhar enerjisi ile başlayan büyük dönüşüm, çok daha hızlı iletişim ve etkileşimi beraberinde getirdi. Ekonomik hayatın tamamen değişimi ve iletişimin binlerce yıllık geçmişe oranla - ki insanlık, sanayi devrimine kadar neredeyse saatte ortalama 20 km hızla hareket edebildi- çok hızlı ilerleyen iletişim, toplumdaki her yapıyı bir daha geri dönmeyecek şekilde değiştirdiği gibi aileyi, aileye bakışı, aile içindeki örüntüleri çok farklı kalıplar içerisine aldı. Bugün bizim anladığımız manadaki çekirdek aile yapısı özellikle son yüz elli yıllık bir tarihte şekillenmeye başladı.                        

Yorumlar (1)
Esila Korkmaz 4 yıl önce
Bu makaleleriniz için çok teşekkür ederim. Çok faydalı buldum. Yazılarınızın devamını bekliyoruz hocam.
15
açık
Namaz Vakti 20 Nisan 2024
İmsak 04:36
Güneş 06:10
Öğle 13:08
İkindi 16:54
Akşam 19:56
Yatsı 21:23
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 32 87
2. Fenerbahçe 32 85
3. Trabzonspor 32 52
4. Beşiktaş 33 51
5. Rizespor 32 48
6. Başakşehir 32 46
7. Kasımpasa 32 46
8. Sivasspor 32 44
9. Antalyaspor 32 42
10. Alanyaspor 32 42
11. A.Demirspor 32 40
12. Samsunspor 32 38
13. Ankaragücü 33 37
14. Kayserispor 32 37
15. Konyaspor 32 36
16. Hatayspor 32 33
17. Gaziantep FK 32 31
18. Karagümrük 32 30
19. Pendikspor 32 30
20. İstanbulspor 32 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 30 68
2. Göztepe 30 60
3. Kocaelispor 30 52
4. Ahlatçı Çorum FK 30 52
5. Sakaryaspor 30 51
6. Bodrumspor 30 49
7. Boluspor 30 46
8. Bandırmaspor 30 46
9. Gençlerbirliği 30 44
10. Erzurumspor 30 41
11. Manisa FK 31 36
12. Keçiörengücü 30 36
13. Şanlıurfaspor 30 34
14. Ümraniye 30 34
15. Tuzlaspor 30 32
16. Adanaspor 30 32
17. Altay 31 15
18. Giresunspor 30 7
Takımlar O P
1. M.City 32 73
2. Arsenal 32 71
3. Liverpool 32 71
4. Aston Villa 33 63
5. Tottenham 32 60
6. Newcastle 32 50
7. M. United 32 50
8. West Ham United 33 48
9. Chelsea 31 47
10. Brighton 32 44
11. Wolves 32 43
12. Fulham 33 42
13. Bournemouth 32 42
14. Crystal Palace 32 33
15. Brentford 33 32
16. Everton 32 27
17. Nottingham Forest 33 26
18. Luton Town 33 25
19. Burnley 33 20
20. Sheffield United 32 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 31 78
2. Barcelona 31 70
3. Girona 31 65
4. Atletico Madrid 31 61
5. Athletic Bilbao 32 58
6. Real Sociedad 31 50
7. Valencia 31 47
8. Real Betis 31 45
9. Villarreal 31 39
10. Getafe 31 39
11. Osasuna 31 39
12. Las Palmas 31 37
13. Sevilla 31 34
14. Deportivo Alaves 31 32
15. Mallorca 31 31
16. Rayo Vallecano 31 31
17. Celta Vigo 31 28
18. Cadiz 31 25
19. Granada 32 18
20. Almeria 31 14
Günün Karikatürü Tümü