Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre Koronavirüs (Covid-19) için 28 Ağustos 2020 tarihi itibarıyla aralarında Türkiye'nin de olduğu ondan fazla ülkede toplam 173 aşı çalışması devam ediyor. Bunların 33 tanesi klinik araştırma aşamasını geçti ve insanlar üzerinde deneniyor.
Türkiye'den Boğaziçi, Ege, Ankara, Ortadoğu Teknik, 9 Eylül, Selçuk, Acıbadem, Erciyes ve Bezmialem Vakıf üniversiteleri de aşı geliştirme yarışına dahil olan kurumlardan.
Henüz klinik araştırma aşamasında olan bu aşıların bir kısmı DNA bazlı, bir kısmı da öldürülmüş ya da zayıflatılmış virüs kullanıyor.
Çalışmalarda sağlıklı gönüllülere aşının uygulandığı ve etkilerinin gözlemlendiği üç faz var. İlk fazda onlarca, ikinci fazda yüzlerce, üçüncü fazda ise binlerce kişi üzerinde testler yapılıyor.
Koronavirüs aşısında son aşamaya (Faz 3) geçen 8 ilaç firması, Çin, ABD, İngiltere, Almanya ve Rusya'da bulunuyor.
Özellikle üçüncü faz, nüfustaki çeşitliliği temsil edebilmesi için çeşitli yaş gruplarını, sağlık problemi olan insanları, hamileleri ve bebekleri de kapsıyor.
Aşının muhtemel etkilerinin gözlemlendiği bu fazlar aşı çalışmalarında en kritik kısım. Tamamen sağlıklı kişilerin bu test süreci boyunca enfekte olması beklendiği için bu fazlar uzun sürüyor.
Etik sebeplerle bu insanlara kasıtlı olarak hastalık bulaştırılmıyor. Dünyadaki aşı çalışmaları arasında, binlerce gönüllü ile gerçekleştirilen üçüncü faza geçen sadece beş aşı adayı var: Oxford/Astrazeneca, CanSino, Sinovac, Sinopharm, Moderna ve Gamaleya.