25.02.2017, 16:30

Dış Ticaret Politikasının Araçları 1

Suat Gün

Dış ticaret politikasının amaçları esasen iki hedefe inhisar(yöneliktir) eder; bunlardan birincisi ekonomik hedeflerin gerçekleştirilmesi, ikincisi siyasi ve dış politika hedeflerinin gerçekleştirilmesidir.

Ekonomik hedefler şöyle sıralanabilir:

1-Dış ödeme dengesizliklerinin giderilmesi,

2-Dış rekabetten koruma,

3-Ekonomik Kalkınma,

4-Piyasa eksiklerinin giderilmesi,

5-Ekonominin serbestleştirilmesi

6-İç ekonomik istikrarı sağlamak,

7-Hazineye gelir sağlamak,

8-Dış piyasalarda tekel gücünden yararlanmak,

9-Otarşi,

10 –Sosyal ve ideolojik nedenler.

Türkiye, dış ticareti devamlı açık veren, ödemeler bilançosu açıkları kronik hal almış bir ekonomidir. Türkiye her zaman döviz rezervlerinin tükenme tehlikesiyle ile karşı karşıyadır. Döviz çıkışına sebep olan işlemlerin azaltılması, döviz kazandırıcı işlerin özendirilmesi bu konuda yapılabilecek en iyi müdahale tarzlarındandır. Bunun başlıca sebeplerinden biri enerji bakımından dışa bağımlılık, ikincisi ithalatı azdıran sanayileşme politikası ve yanlış özelleştirme(yabancılaştırma) politikalarıdır.

Her ülke dış piyasanın rekabetine dayanamayan yerli endüstrileri korumak için ithalatı sınırlandıran tedbirleri alır. Bu tedbirler hem istihdamı korur hem de döviz ihtiyacını azaltarak ekonominin kendi kendine yeterliliğini temin eder. Ancak yeni endüstrilerin kurulması, yerli sanayinin verimliliğinin artması ve dış rekabete dayanıklı hale getirilmesi için ihracat üzerinden döviz kazandırıcı işlemlerin yapılması şarttır.

İç ekonomide yerli firmaların tekelci pozisyon almalarını önlemek için dış ticareti rekabetçi olarak kullanarak fiyatların aşağı çekilmesi sağlanabilir. Burada dikkat edilmesi gereken temel nokta şudur: İçeride tekeli önleyelim derken küresel tröstlerin hegemonyasına düşmek tehlikesidir.

Günümüzde çoğu ülkede serbest piyasa ekonomisini ülke sathında gerçekleştirmek önemli bir amaç olarak görülmektedir. Ekonominin temel sektörlerindeki ithalat ve ihracat akımlarına bakıldığında çoğu sektörlerin iç ve dış tekelleşmiş firmalar tarafından yönetildiğini üzülerek görüyoruz. Bu tekelleşmiş firmaların çoğu kere ülkeye ileri teknoloji transferi yaptıkları da söylenemez. Mesela 1990’lı yıllardan önce Türkiye’de yerli olarak üretilen çeşitli lezzetleri sunan yüzlerce meşrubat ve gazoz firması vardı. Bunların hemen hemen hepsi Pepsi Cola/Coco Cola gibi büyük sermayeli firmaların rekabet/pazarlama/reklam gücüne dayanamayarak silindi gitti. Bu bozukluğu deterjan sektöründen, şekere, şekerden kırtasiye malzemelerine, iplikten oyuncak sektörüne kadar her alanda görüyoruz. Bu durum iktisadi değildir. Sağlıklı bir ekonominin amaçlarına hizmet etmez. Dolayısıyla yukarıda saydığımız 10 tane iktisadi hedefin gerçekleştirilmesi için ekonominin kendi kendine yeterliliğini temel hedef alan yeni iş alanları yaratan, ticaret dengesinde fazla vermeye dönük bir modele geçiş yapması gereklidir.

İç ekonomik istikrar bozulması, işsizlik veya enflasyon şeklinde meydana gelebilir. Buna yönelik ekonomi politikalarının yanında dış ticaret politikaları da bu amaçla kullanılabilir. İthalata sınırlama koyarak, yerli üretime daha fazla talep getirmek, işsizliği düşüreceği döviz çıkışını azaltacağı için çok önemlidir.

İthalat ve ihracat vergileri bütün ülkeler için önemli gelir kaynağıdır.

Bazı mallar sadece belli ülke ve şirketlerin tekelinde üretiliyor olabilir, bu yüzden bu ürünü dışarıya satışa sınırlandırma koyarsa, bu malın dışardaki fiyatlarını arttırabilir, tedarik imkânları zorlaşarak/pahalılaşarak ülke ekonomisine zarar verebilir.

Bazı ülkeler kendi kendine yetebilmek siyasetini takip edebiliyorlar. Dışarıya bağımlı olmayı en alt seviyeye getirmek için çeşitli korumacı politikaları uyguluyorlar.

Günümüzde dış ticaret; dış politika ve amaçlarının gerçekleştirilmesinde en önemli araç haline gelmiştir. Kamu diplomasisi, dış yardım programları kapının kilidi gibidir. En kapalı ekonomilere girişin anahtarıdır. Bir ekonomiye girildikten sonra o ülkenin kaderinde söz sahibi olmanın yolu açılmış olur.

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Tümü

	İmsak	04:31
	Güneş	06:06
	Öğle	13:07
	İkindi	16:54
	Akşam	19:59
	Yatsı	21:28

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	33	90
2. Fenerbahçe	33	86
3. Trabzonspor	33	55
4. Beşiktaş	33	51
5. Başakşehir	33	49
6. Rizespor	33	48
7. Kasımpasa	33	46
8. Antalyaspor	33	45
9. Alanyaspor	33	45
10. Sivasspor	33	45
11. A.Demirspor	33	41
12. Samsunspor	33	39
13. Ankaragücü	33	37
14. Kayserispor	33	37
15. Konyaspor	33	36
16. Gaziantep FK	33	34
17. Hatayspor	33	33
18. Karagümrük	33	33
19. Pendikspor	33	30
20. İstanbulspor	33	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	31	69
2. Göztepe	31	63
3. Ahlatçı Çorum FK	31	55
4. Sakaryaspor	31	54
5. Bodrumspor	31	52
6. Kocaelispor	31	52
7. Bandırmaspor	31	47
8. Boluspor	31	47
9. Gençlerbirliği	31	47
10. Erzurumspor	31	42
11. Ümraniye	31	37
12. Manisa FK	31	36
13. Keçiörengücü	31	36
14. Şanlıurfaspor	31	34
15. Tuzlaspor	31	33
16. Adanaspor	31	32
17. Altay	31	15
18. Giresunspor	31	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	33	74
2. Liverpool	33	74
3. M.City	32	73
4. Aston Villa	34	66
5. Tottenham	32	60
6. Newcastle	32	50
7. M. United	32	50
8. West Ham United	34	48
9. Chelsea	31	47
10. Brighton	32	44
11. Wolves	33	43
12. Fulham	34	42
13. Bournemouth	33	42
14. Crystal Palace	33	36
15. Brentford	34	35
16. Everton	33	30
17. Nottingham Forest	34	26
18. Luton Town	34	25
19. Burnley	34	23
20. Sheffield United	33	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	32	81
2. Barcelona	32	70
3. Girona	32	68
4. Atletico Madrid	32	61
5. Athletic Bilbao	32	58
6. Real Sociedad	32	51
7. Real Betis	32	48
8. Valencia	32	47
9. Villarreal	32	42
10. Getafe	32	40
11. Osasuna	32	39
12. Sevilla	32	37
13. Las Palmas	32	38
14. Deportivo Alaves	32	35
15. Rayo Vallecano	32	34
16. Mallorca	32	31
17. Celta Vigo	32	31
18. Cadiz	32	25
19. Granada	32	18
20. Almeria	32	14