26.09.2020, 09:22

Hz.Muhammed ve Tasavvuf

Evvela şu noktayı vurgulamak gerekiyor. Hz.Muhammed (s.a.v.) tasavvufu teoriden çok pratiğe dökmüştür ve sahabeye yaşam biçimiyle böyle örnek olmuştur. Tasavvufun kurallarından olan zühd hayatı Hz. Muhammedin risalet görevine başlangıcında kendisini gösteriyor. Mekke’de veya Hâşim oğulları arasında Hz. İbrahim’in doğduğu mağarada Allah’ı arayış tefekkürlerine binaen oluşmuş bir gelenek vardı. Yılın belli zamanlarında bir mağaraya çıkılıp yalnız başına bir zaman orada manevi bir temizlik dönemine girilirdi. Peygamberin dedesi Abdulmuttalib Mekke’deki Ebu Kubeys denilen dağda inzivaya çekilirdi. Hz. Muhammed ise cebeli nur dağındaki Hira mağarasını seçmişti. Hira kelimesi arayış demektir. Peygamber burada atalarından gelen zühd geleneğini yani tasavvuf terimi olan seyri sulükü yerine getirmiştir. Ayrıca burada tasavvufun diğer ana kurallarından olan vird, zikri hafi (gizli zikir) devam ettirmiştir. Çünkü inzivaya çekildiğinde yanındaki tek şey kalbiydi. Zühd halindeyken insan bir nevi kalbini yem gibi oltaya takıp denize atar. Allah’tan gelen bir balık o kalbi yerse işte o zaman kalp mutmain olmuştur. Ve Hira’da tasavvufun başka bir kuralı olan riyazeti, yani kanaatkarlığı uygulamıştır peygamber. Yani yine bir tasavvuf kuralı olan masivayı terk etmiştir. Dünya işlerinden, mülkünden el etek çekip günlerce az bir gıdayla bir hasırın üstünde Allah’ı anmak. İnsanlar içinde yok olup Allah yanında var olmak. Tasavvufta bunu emreder zaten. Kendisi bunu fakirlikten yoksulluktan yapmıyordu. Mekke’nin en önemli iş kadınıyla yani Hz. Hatice ile evliydi ve istediğinde her türlü maddi imkana sahipti. Fakat dünya onu tatmin edemiyor, manevi bir doygunluk arıyordu. İmam Kuşeyri bu durumu şöyle özetler’’ Tasavvuf yoksul bir hayat sürmeye çalışmak demek değildir, varlık olsa bile bunlara çok itibar etmemektir.’’ Tamda Hz. Muhammedîn yaptığı gibidir. Tasavvuf genel olarak bir ‘’ahlak eğitim’’ yoludur. İnsana haddini bildiren ve hayat boyu hatırlatan bir yoldur. Kur’an’ı kerimin muhtelif yerlerinde ‘’Sen yüce bir ahlak üzeresin’’ ifadesi aslında hz.Muhammedin bir mutasavvıf yani ahlak önderi olduğunu gösterir. Nakşibendiye tarikatının hz.Ebubekire dayanmasıda bir başka yöndür. Medine’ye hicret ettiklerinde örümcek mağara girişine ağını nakşederken Hz. Muhammed’de Ebubekir’e (r.a.) tasavvufu nakşediyordu. Yani ‘’üçüncüsü Allah olana kimse bir şey yapamaz’’ düsturunu. Yani ‘’Fenafillah’ı. O yüzden peygamberin Buhari’de geçen şu hadisi bunu ispatlar niteliktedir ‘’Benim gözlerim uyur fakat kalbim uyumaz’’. Yani her an Allah’ladır. Allah için uyku denen gaflet hali olmadığından kalp artık Allah ile olmuşsa kalbinde uyumasına ihtiyaç yoktur. Yine efendimiz (s.a.v.) Müslim’de geçen şu duasıyla tasavvuftaki tariki nefsani kuralını uyguluyordu ‘’Rabbim beni bir an bile nefsim ile baş başa bırakma’’. Veya Gazali’nin ihyası ve Acluni’nin Keşful havasında geçen şu hadiside buna işaret eder ‘’ Senin en şiddetli düşmanın iki kaşının arasında bulunan nefsindir’’.  Buradaki iki kaşının arası ifadesi mecazi olup Türkçedeki avucundaki kelimesi gibi düşünebiliriz. İmam Rabbani (r.a.) Mektubat eserinin 27.sayfasında bu hadisi şöyle şerh eder ‘’Nefs her zaman yanımızda bulunan azılı arkadaşımızdır. Varlıklar içinde en cahil olanı insan nefsidir. Çünkü nefsi emmare kendi kendine düşmanlık edecek kadar aptaldır. Her zaman kendini yok edecek şeyler istemektedir. İşte Hz. Muhammed’i eğiten Kur’an da tasavvufa ışık tutan bu uyarıyı yapmaktadır ‘’ Nefsini arındıran kurtuluşa ermiştir’’ (Şems, 9) Şimdi de gelelim ashabı suffa meselesine. Özetle Ashabı suffa aslında hz.Muhammedin hira mağarasındaki zahid hayatının devamlılığını sağlamaya çalışan bir gruptu. Kendilerini Kur’an ve sünneti anlamaya adamışlardı. İşte kilit noktada burada ortaya çıkıyor. Bunu tasavvuf kanalıyla yapmayı tercih etmişlerdi. Çünkü Kur’an ve sünneti anlamanın en iyi yolunun buradan geçtiğinide efendimizden öğrenmişlerdi. O zamanlar tasavvuf şimdiki haliyle oturmamıştı tabi. Ama tasavvufun binası olan nefs terbiyesi, kanaatkarlık, edeb, zikir, Hak ile birliktelik zaten vardı. Tasavvuf dediğimizde budur zaten. Medine mescidinin suffa kısmı (hurma dallarıyla gölgelenmiş kısıma suffa, sofa denilir) kaldıkları için ashabı suffa denildi kendilerine. Durmaksızın Kur’anı kerim kıraat ettikleri için ashabı kurra’da denilirdi kendilerine. Sayıları 400-500 arasıydı. O kadarki evlenmeyi bile düşünmezler, evlenmeye karar verenler ise bu gruptan ayrılırdı. Sahabeden Ebu Hureyre (r.a.)’ta bu gruptandı. Hatta peygamberin vefatından 2 sene önce Müslüman olmasına ve bu kadar kısa sürede bu kadar hadis rivayet etmesine şaşıranlara şöyle derdi ‘’ Benim fazla hadis etmeme şaşırmayın. Çünkü siz çarşıda pazarda ticaretle uğraşırken veya tarla sürerken ben mescitten ayrılmadan peygamberin dizi dibinde hadis, nasihat ezberlerdim.  Efendimizde ashabı suffaya önem verir ve kendilerine şöyle derdi’’ Eğer sizin için Allah katında neyin hazırlandığını bilseydiniz yoksulluğunuzun ve ihtiyacınızın dahada çoğalmasını isterdiniz.’’ Hatta bir gün ev işlerinden yorulan kızı Fatima (r.anha) babasından kendisine bir hizmetçi almasını istediğinde efendimiz bu isteği ret etmiş ve ‘’ kızım sen neler diyorsun? Ben henüz ashabı suffanın geçimini yoluna koyamadım’’ demişti. Peygamberin bu gruba verdiği önem ve hatta hassasiyet (kendisine gelen eşyaları sadakaysa suffaya hediyeyse kendine ayırırdı) onların fena fillah için, nefsi terbiye için yaptıkları bu kadar uğraş neticesindedir. İşte tasavvuf insanı kâmil yani olgun insanı hazırlama programıdır. Bir nevi ümmeti ahirette Hz. Muhammed’in karşısına çıkarmaya hazırlama yoludur. Allah (c.c.) bizleri sıratı müstakimden ayırmasın. Amin

Yorumlar (0)
15
açık
Namaz Vakti 28 Mart 2024
İmsak 05:20
Güneş 06:47
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:31
Yatsı 20:52
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13
Günün Karikatürü Tümü