20.01.2017, 16:11

Üçkâğıt Ekonomisi Nasıl Kuruluyor?

Suat Gün

Borsa, Faiz, Döviz üçgeni daha doğrusu Üçkâğıt Ekonomisi Nasıl Kuruluyor?

Merkez Bankasının (MB) bağımsızlığı ve mülkiyet yapısı
Para politikasının dışarıdan idaresi
Ticari viyabilite sorunu-Dünya Ticaret Örgütü
Kredi değerlendirme kuruluşları
Krize ve dışa açık finansal yapı

Türkiye’de uzun yıllar Batı kontrolündeki medya üzerinden Merkez Bankası’nın bağımsızlığı üzerine ahkâm kestiler. Merkez bankası bağımsız olmalıdır. Politik etkilerden arındırılmalıdır. Bağımsız para politikası takip edilmelidir. Siyasi merciler MB karar vericilerine karışmamalı, yol göstermemelidir.[1] MB bağımsız, dünya ile koordine bir para politikası takip etmelidir.

Bütün bu söylemlerden sonra MB devlet içinde devlet haline geldi ve bağımsız oldu. Siyasiler kapısından içeri giremez oldu.

Bunu savunanlara şunu sormak lazımdır; ekonomi politikası iktisat için iktisat politikası mıdır? Bir matematik teorisi midir? Başkalarının (dışarının) çıkarlarına göre piyasaları tanzim etmek işi midir? Merkez Bankası’nın amacı kime hizmet etmektir? Eğer MB’sı kendi halkının çıkarlarını gözeten bir zihniyet taşımayacaksa neden vardır?

Şimdi şunu söylüyorlar: MB para politikasının amacı enflasyon hedeflemesidir. İktisadi gelişme ile ilgili değildir.

ABD’de Trump iktidara geldi. Amerikan Merkez Bankası (FED) denen Yahudi özel bankası üst üste kararlar alıyor. Faizi yükseltiyor. Küresel para ABD’de toplanıyor. Diyorlar ki her yerde faizler yükselecek buna bağlı olarak da küresel enflasyon artacak! Bunu neden yapıyorsunuz diye sorduğunuzda; ABD yeniden iktisadi gelişme ve yatırım politikalarına dönüyor. Yani ne yapmak istiyorsunuz? Enflasyon hedeflemesinden vazgeçtik, İKTİSADİ BÜYÜME HEDEFİNE geçiyoruz.

Hani MB’sı bağımsız karar almalıydı? Hani MB’sı iktisadi gelişme ile ilgili değildi?

ABD merkez bankası bir devlet bankası olmadığı halde bunu yapıyor da neden Türkiye MB’sı bunu yapmakta ayak diretiyor?

Mesela para politikası denince Türkiye Cumhuriyet(!) MB’sı dışarıdan ne kadar döviz girerse bunun karşılığında para basıyor, döviz çıkışı olursa da TL’yi çekiyor, yerine döviz veriyor. Yani piyasadan çıkan döviz kadar da TL çekiyor. Bu durum piyasaların iki misli sıkışmasına, daralmasına, KOBİ’lerin, esnafın kan ağlamasına sebep olarak reel ekonomiyi felç ediyor.

Mesela: Adamlar dışarıdan düğmeye bastılar mı, 5 milyar $ kadar bir para ile 10 milyar $ çekmiş oluyorlar. Çarpan etkisi faraza 5 ise 50 milyar $ çekmiş gibi bir tesir bırakarak (Bu gün için $ 3,5 lira olduğuna göre 175 milyar TL para piyasadan çekilmiş gibi) ekonomiyi yakarak yıkarak çekip gidiyorlar. Yani Türk ekonomisini çökertmek için fazla para gerekmiyor. Tezgâhı ona göre kurmuşlar. Zaten parayı elinde tutan İstanbul Sermayesi onların organik sermayesidir, onlar ne derse onu yapıyor. Bizim eski MB Başkanlarımızdan Durmuş Yılmaz’da “Döviz bürosuna koşmakla ekonomi kurtulmaz”. Diyerek ekonomi fetvası veriyor.

Türkiye Cumhuriyet(!) MB’nın sermaye yapısına baktığımız zaman ilginç bir yapı ile karşılaşıyoruz!

MB’nın kendi sitesindeki izahata baktığınızda aşağıdaki ifadeleri okuyorsunuz!

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası A.Ş.'nin sermayesi 25.000 TL olup 250.000 adet hisseye ayrılmıştır.

1211 sayılı Bankamız Kanunu uyarınca, Bankamız hisse senetleri (A), (B), (C) ve (D) olmak üzere dört sınıfa ayrılmış olup (A) sınıfı hisse senetleri münhasıran Hazineye, (B) sınıfı hisse senetleri Türkiye'de faaliyette bulunan milli bankalara, (C) sınıfı hisse senetleri 15.000 hisseyi geçmemek üzere milli bankalar dışında kalan diğer bankalarla imtiyazlı şirketlere, (D) sınıfı hisse senetleri ise Türk ticaret müesseselerine ve Türk vatandaşlığını haiz tüzel ve gerçek kişilere tahsis edilmiştir.

Bu sermayenin yüzde 55.12′si A sınıfı, yüzde 25.74′ü B sınıfı, yüzde 0.02′si C sınıfı, yüzde 19.12′si de D sınıfı hisselerden oluşuyor.[2]

Oysa TC Merkez Bankası özel bir yasa ile kurulmuş bir şirketten ibarettir. Diğer şirketler gibi ticari faaliyetlerinden dolayı kâr eder, tıpkı diğer şirketler gibi ortakları vardır.

Merkez Bankası’nın 2013 yılı kârının 5 milyar TL civarında olduğu tahmin ediliyor.

Şimdi bu ortaklık yapısı ve bankaya monte edilmiş mevzuat yapısından hareket edildiğinde Merkez Bankası’na “milli” denmesi mümkün mü ve de bankanın döviz ve altın rezervlerinin “garantide” olduğu söylenebilir mi?

Şunu da sormak lazım; MB’sı rezervler nerede tutuluyor? Kimin nezdinde bulunuyor. Sıkışık durumda dışarıdan el koyabilirler mi?

Kemal Derwish’in MB kanununa koyduğu; “Bankanın temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Banka, fiyat istikrarını sağlamak için uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisi belirler…” ifadesi değiştirilmeli, Cumhurbaşkanlığı’na bağlı bir kurum haline getirilmelidir.

Sonuç: MB’nın %19 D sınıfı hisseleri TİKA, Yunus Emre Enstitüleri, Maarif Vakfı, Vakıflar Bankası, Vakıflar Genel Müdürlüğü gibi kamu yararına çalışan kurumlara tahsis edilerek kamulaştırılmalı, bankanın hedefleri iktisadi gelişme (büyüme), refah ve fiyat istikrarı olarak belirlenmelidir.

[1] Siyasetçiler halkın düşmanı mı? Siyasetçiler devleti idare etmek bilgisinden yoksun mu? Siyasetçiler ekonomi bilmiyorlar mı? Burada söylenmeyen temel düşünce nedir? Siyasetçiler halkın lehine kararlar alır, dışarıya yüksek kârlar transfer edemeyiz, faizleri yüksek tutamayız mı demek istiyorlar?

[2] A sınıfı hisselerin tamamı Hazine’ye ait.

B sınıfı hisseler ise şöyle dağılıyor:

Ziraat Bankası %19,23, Garanti Bankası %2,48, İş Bankası. %2,33, Halkbank %1,11, Yapı ve Kredi Bankası %0,55, Akbank %0,03, Türk Ekonomi Bankası %0,01 (Başka kaynaklarda SGK %2, Kızılay Derneği %1 gösterilmektedir.)

MİLLİ BANKALAR DIŞINDAKİ ORTAKLARI

Milli bankalar dışında kalan diğer bankalarla, imtiyazlı şirketlere tahsis edilen, 15.000 adet hisse senedi ile sınırlandırılan ve toplam hisselerin yüzde 0,02 si olan 54 adet C sınıfı hisse senetlerinin tamamı ING Bank’a aittir

Şimdi gelelim muammalı hisselere: Bunlar Merkez Bankası’nın yüzde 19.12′lik sermayesini oluşturan ve bazı gerçek ve tüzel kişilere ait olduğu belirtilen D sınıfı hisseler. Bahar Menkul Kıymetler ’in sahibi olan Adnan Behar, Merkez Bankası’nın büyük miktarda kâr etmesine rağmen, bu karın ortaklara dağıtılmadığını belirterek şikâyetçi olmuştu. Devletin Ana damarı olan Merkez Bankasında 1931 den 1970 kadar Devletin % 15, Devlet dışındakilerin % 85 hissesi vardı. 1970 de Devletin hissesi % 51 e çıkarıldı. 2002 de de Ak Parti bu hisseyi %55 e çıkardı. Bankanın D sınıfı hisseleri piyasalarda satılmıyor. Bu yüzden Türk vatandaşları hisse satın alarak bankayı millileştiremiyor.

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Tümü

	İmsak	04:38
	Güneş	06:12
	Öğle	13:08
	İkindi	16:53
	Akşam	19:55
	Yatsı	21:22

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	32	87
2. Fenerbahçe	32	85
3. Trabzonspor	32	52
4. Beşiktaş	32	48
5. Rizespor	32	48
6. Başakşehir	32	46
7. Kasımpasa	32	46
8. Sivasspor	32	44
9. Antalyaspor	32	42
10. Alanyaspor	32	42
11. A.Demirspor	32	40
12. Samsunspor	32	38
13. Ankaragücü	32	37
14. Kayserispor	32	37
15. Konyaspor	32	36
16. Hatayspor	32	33
17. Gaziantep FK	32	31
18. Karagümrük	32	30
19. Pendikspor	32	30
20. İstanbulspor	32	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	30	68
2. Göztepe	30	60
3. Kocaelispor	30	52
4. Ahlatçı Çorum FK	30	52
5. Sakaryaspor	30	51
6. Bodrumspor	30	49
7. Boluspor	30	46
8. Bandırmaspor	30	46
9. Gençlerbirliği	30	44
10. Erzurumspor	30	41
11. Keçiörengücü	30	36
12. Şanlıurfaspor	30	34
13. Ümraniye	30	34
14. Manisa FK	30	33
15. Tuzlaspor	30	32
16. Adanaspor	30	32
17. Altay	30	15
18. Giresunspor	30	7

Takımlar	O	P
1. M.City	32	73
2. Arsenal	32	71
3. Liverpool	32	71
4. Aston Villa	33	63
5. Tottenham	32	60
6. Newcastle	32	50
7. M. United	32	50
8. West Ham United	33	48
9. Chelsea	31	47
10. Brighton	32	44
11. Wolves	32	43
12. Fulham	33	42
13. Bournemouth	32	42
14. Crystal Palace	32	33
15. Brentford	33	32
16. Everton	32	27
17. Nottingham Forest	33	26
18. Luton Town	33	25
19. Burnley	33	20
20. Sheffield United	32	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	31	78
2. Barcelona	31	70
3. Girona	31	65
4. Atletico Madrid	31	61
5. Athletic Bilbao	31	57
6. Real Sociedad	31	50
7. Valencia	31	47
8. Real Betis	31	45
9. Villarreal	31	39
10. Getafe	31	39
11. Osasuna	31	39
12. Las Palmas	31	37
13. Sevilla	31	34
14. Deportivo Alaves	31	32
15. Mallorca	31	31
16. Rayo Vallecano	31	31
17. Celta Vigo	31	28
18. Cadiz	31	25
19. Granada	31	17
20. Almeria	31	14