17.09.2021, 00:22

İstişarede İhtilaf ve Çözüm Yolları-4

e) İhtilafın Çözüm Yolları

İstişare edilecek konunun bütün detayları önceden bilinmeli ve bu bilgiler toplantıya katılmadan önce katılımcılara bildirilmelidir. Düşünmek için böylelikle zamanı tanınmış olur. Zira isabetli fikir beyanı, isabetli bilgi ile temin edilebilir.

İstişare zamanı, istişare çalışması değil, bilakis istişare toplantısı olmalıdır. Bunun için de karar aşamasından önce bütün çalışmalar bitirilmelidir. Dolayısıyla istişare esnasında münakaşa değil, müzakere, fikir beyanı ve fikrî mütalaa yapılmalıdır. Münakaşa yasaklanmış ama ilmî müzakereler övülmüştür.

Bilgi birliği olmadan, fikir birliği olmaz. Fikir birliği olmadan karar birliği olmaz. Karar birliği olmadan da hareket birliği olmaz. Bu sebeple sırf ihtilaf için fikir serdetmek caiz değildir. Konuya çok yönlü bakmayı temin edecek bir ihtilaf, zenginliktir ve faydalıdır da.

Aykırı fikirler nefisten değil; bilgiden, akıldan ve tecrübeden kaynaklanmalıdır. Herkes kendi aykırı fikrini, kardeşinin aykırı fikrine kurban edebilmelidir.

İstişare esnasında bütün teklifler kabul edilir ve listelenir. Fikirlerin serbestçe açıklanması desteklenmeli, herkes fikrini korkmadan, utanmadan, çekinmeden ortaya koyabilmelidir. Fikirler söylenirken, ortaya atılan fikirle ilgili olarak hiçbir yorum ve tenkit yapılmamalı, muhatapların fikrini gizlemelerine sebep olacak durumlardan uzak durulmalı, fikirler sorgulanmamalı, yargılanmamalıdır. Hatta konuya değişik yönlerden bakma teşvik edilmelidir. Bütün fikirler ortaya konuncaya kadar tekliflerin ortaya konmasına devam etmelidir. İstişarede hür bir ortam olmalıdır.

Toplantıda en büyük görev, toplantı başkanına düşmektedir. Başkan, adeta orkestra şefi gibi toplantıyı idare etmeli; gündem maddelerinin dışına çıkıldığı zaman ikaz etmeli, konuşmayanları cesaretlendirmeli, konuyu aşırı uzatanlara kısa tutmasını tavsiye etmeli, toplantının kırıcı tartışmalara dönüşmesini engellemeli, herkese âdil davranmalıdır. Bununla beraber âmir gibi değil, arkadaş gibi hareket etmeye dikkat etmelidir.

Toplantı başkanı veya yetkili şahıslar, mümkün mertebe en son konuşmalıdırlar. Çünkü toplantıya katılanlar orijinal düşünceleri, teklifleri olsa bile, onlara muhalefet etmekten çekinerek fikir beyan etmeyebilirler.

Hiç kimse kendi fikrini kabul ettirmek için ısrar etmemelidir. Fikrini söylemeli, müdafaa ve ispat etmeli, fakat zorlamamalıdır. İstişarede fikri kabul edilmeyenler kırılmak, gücenmek, küsmek, kızmak ve kin gütmek gibi bir tavra gitmemelidirler.

Hz. Peygamber Efendimiz (s.a.s.), Uhud Savaşı öncesi istişâre yapmış, kendi görüşüne muhalif sahabelerin görüşünü kabul etmiştir. Hz. Ömer (r.a.) de bir meselede kendine itiraz eden kadının sözünü kabul etmiş, kendi görüşünden vazgeçmiştir. Bu olgunluğu istişaredeki her fert gösterebilmeli ve “Ben böyle düşünüyorum, fakat yanlış olabilir” veya “Benim söylediğim yanlış, arkadaşımın söylediği isabetlidir” diyebilmelidir. Önemli olan “benim fikrim” değil, genelin menfaati, yani “bizim menfaatimiz” olmalıdır.

Ortaya konulan fikirler tenkit edilirken, şahıs değil, fikir tenkit edilmelidir. Şahsa yönelik tenkit, istişarenin sıhhatini bozar, şeytanın devreye girmesine sebep olabilir.

Toplantıda aykırı veya uç fikirler olabilir. Fakat bu fikirleri dile getirenler -genel prensiplere aykırı olmamak şartıyla- fikirlerinden dolayı yargılanmamalıdır. Her fikir toplantıda bir zenginlik olarak değerlendirilmelidir.

İstişarede bir fikir çok güzel olabilir. Fakat fikrin güzelliğinden ziyade uygulanabilir olması daha mühimdir. Bir fikrin güzel olması ayrı, uygulanabilir olması ayrıdır. Bazı şahıslar çok iyimserdirler ve her şeyin iyi tarafını görürler. Bazıları da tam tersine karamsardırlar ve her şeyin kötü tarafını görürler.

Bir karar alınacağı zaman, istişaredeki şahıslar renklerin tamamını görmeye çalışmalıdırlar. Ne yalnızca tozpembe tablolar çizmeli ve görmeli, ne de karamsar olunmalıdır. Alınacak kararın muhtemel neticelerinin iyi-kötü bütün yönleri masaya yatırılmalı, gerçekçi ve dengeli olunmalıdır. Tozpembe tablo hoşumuza gidebilir veya karamsar tablolar bizi rahatsız edebilir, fakat önemli olan bizim bir şeyden hoşlanmamız veya rahatsız olmamız değildir. Önemli olan, gerçekçi bir bakış açısıyla renkler arasındaki azlığı-çokluğu ve dengeyi doğru bir şekilde görebilmek ve bunun neticesinde de sağlıklı bir çözüm ortaya koyabilmektir.

İstişare, isabetli görüşü bulmak için en mühim yoldur. Fakat bazı durumlar istişareyi istişare olmaktan çıkarır. Kendi görüşünü çok beğenen şahıslar, bazen istişare kurallarını çiğneyerek ısrarla görüşünü gruba kabul ettirmeye çalışır. Kendi fikrine muhalif görüşleri dinlemez, dinlese de onları sudan bahanelerle reddederler. Hatta bazen kendi fikrine muhalif olanlara kızar, tahkir eder karşıyı cahillikle suçlarlar. Fikri kabul edilmediği zaman gücenir, fikri kabul edilince de bir zafer kazanmış gibi olurlar. Eğer istişarede bu şahısların fikri onların ısrarına binaen kerhen kabul edilirse, bütün sorumluluk ve vebal bu şahıslara ait olur. Bu tür istişarelerin sonunda menfî durumlar ortaya çıktığı zaman “Ne yapalım istişareden bu karar çıkmıştı” diyerek, suçu istişareye nispet etmek doğru değildir.

Bir şahıs, kendi fikrinin isabetli olduğuna inanabilir. Bu bir eksiklik değildir. Fakat hata etmesi de her zaman mümkündür. Bu yüzden “Her zaman hata edebilirim” düşüncesi göz önünde bulundurulmalı ve “Çoğunluk iştirak etmediği takdirde, benim ısrarımla bu fikir kabul edilirse ben vebal altında kalırım” endişesiyle hareket edilmelidir. Her şahıs fikrini ortaya koymalı, savunmalı, izah etmeli, fakat kararı çoğunluğa bırakmalıdır.

Yorumlar (0)
15
açık
Namaz Vakti 19 Mart 2024
İmsak 05:37
Güneş 07:02
Öğle 13:17
İkindi 16:40
Akşam 19:22
Yatsı 20:41
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13
Günün Karikatürü Tümü