28.10.2020, 10:22

Kandil Geceleri Nedir?

Ben ceddim İbrahim’in duası, kardeşim İsa’nın müjdesi ve annemin rüyasıyım
Hadisi Şerif


Bakara suresi 129.ayette anlatıldığı üzere Hz. İbrahim ve büyük oğlu Hz. İsmail Kâbe’nin inşaatını tamamladıktan sonra bir nevi açılış duası yaparlar ve şöyle derler; ‘’ Ey rabbimiz, onlara (Mekke halkına) senin ayetlerini kendilerine okuyacak, kitabı ve hikmeti öğretecek ve onların nefislerini kötülükten iyiliğe çevirerek temizleyecek bir peygamber gönder.’’  Hz.İbahim’in doğumu milattan önce 2000’li yıllar diye bilinir. Bu duadan 1900 yıl kadar sonra Hz.İsa ‘’benden sonra adı Ahmed olacak biri gelecek (Saf suresi,6) diye hz.İbrahimin dileğinin gerçekleşmek üzere olduğunu haber vermişti. Ayrıca buradan şunu da anlıyoruz ki bazı dualar öyle şıp diye kabul edilip yerine gelmez. Peygamber duası bile olsa Allah ne zaman uygun görürse o zaman dileği kabul eder veya hiç etmez. Çünkü dua bir dilekçedir. Allah katında uygun görülürse işleme konulur. Yukarıdaki hadiste geçen ben ceddim İbrahim’in duasıyım sözünden anlıyoruz ki hz.Muhammed hz.İbrahimin (aleyhuma selam) bir dileğiydi. Bazı anlatılara göre hz.İbrahim Mekke (Kur’andaki adıyla Bekke) vadisine Allah’ın evinin yeniden inşasından sonra artık geldimi gitmeyecek bir resul, önderin gelmesini kendi soyu dahil herkesin ona itaat etmesini dilemişti. O yüzden Buhari’de geçen bir hadise göre Tevratta Yahudiler yani hz.İshak soyundan olanlar peygamberimizi Mutevekkil sıfatıyla baştan beri tanıyorlardı. Rabiülevvel ayının peygamberimizin doğum ayı olması sebebiyle biraz kandil gecelerinin tarihinden bahsedelim. Kandil isim olarak lamba demektir. Osmanlı döneminde 2.Selim devrinden başlamak üzere mübarek gecelerde kandilli mahyalar yapıldığından bu gecelerin ismi sadece Türkiye’de kandil gecesi diye bilinir. Kandil gecelerinin bugünkü haliyle camilerde kutlanması geleneği ise ilk olarak Fatimi ve Osmanlı devletlerinde başlamıştı. Öncelikle Kadir gecesinden bahsedelim. Bakara suresi 185.ayette’de Kuranı kerimin kadir gecesinde indirildiği beyan edilir. Buhari’nin fadlu leyletul kadir babında Allah resulu Kadir gecesinin Ramazanın son on gününde olduğunu ama bunlardan hangisinin olduğunun kendisine unutturulduğunu söyler. O yüzden hz.Aişe (r.anha) dan gelen bir rivayete göre kendisine Kadir gecesini yakalama ihtimali için Allahtan sürekli af dile, dediği nakledilir. Beraat gecesi ise Türkçesiyle yükümlülükten kurtulmak demektir. Şaban ayının on beşinci gecesinde Müslümanlar af ve mağfiret ile günahlardan beraat edeceklerini umduklarından bu geceye beraat denilmiştir. Hz.Peygamber bu geceyi hakkıyla geçirenin günahları Kelb kabilesinin kıllarının adedince (çokluk belirtmek için kullanılmış bir ifade) mağfiret yağacağını buyurmuştur. Bazı alimler Duhan suresi 44.ayetin bu geceden bahsettiği yorumunu yapmışlarsa da (O gecede her hikmetli buyuruk ayrılır ve katımızdan bir emirle ilgilisine yollanır) aslında bu ayet daha çok Kadir gecesiyle bağlantılıdır. Beraat gecesi kılınan uzun namaz, salatul hayr adında bir namaz kılınır. Bu namaz hakkında birkaç zayıf rivayet İmam gazalinin ihya eserinde geçer. Ama gerçekte bu namaz miladi 1010 yılında Kudüste ilk olarak ortaya çıktığı bilinir ve Mescidi Aksada mağfiret bol olsun diye kılınmış fakat zamanla halk arasında bunun bir sünnet olduğu kanısı oluşmuştur. Regaip ve Mirac kandilleri hakkında özellikle tasavvufi kaynaklarda hz.Peygamberin Regaip gecesi ana rahmine düştüğü ifadeleri yer alır. Regaip namazıyla ilgili Mekkeli Abdullah bin Cehdam adlı sufi bir zatın bir tek rivayeti vardır.  Regaip gecesi kutlamaları ise ilk defa 1050 yılından sonra Kudüste ve az bir zaman sonrada Bağdatta başlamıştır. Mevlid kandili ise doğum hakkındadır. Mevlid doğuş, veled (çocuk) valide (anne) hep aynı kökten gelirler. Abbasi dönemide kadar günümüzdekine benzer bir kutlama örneğine rastlanmamasına karşın hicretten üçyüz elli yıl kadar sonra ilk defa Mısırdaki Fatimi devletinde kutlanmıştır. Eyyübiler döneminde bir çok tören ve bayram kaldırılmasına karşın özellikle Erbil atabeyi Begteginli Muzaferuddin Kökböri zamanında Mevlid kandili büyük törenlerle yeniden kutlanmaya başlanmıştır. Kökbörinin farkı Fatimiler zamanında kandil sadece devlet erkanı arasında kutlanırken o halkında kutlamasına destek olmuştur. Müslim, Ebu Davud ve Ahmed b.Hanbel’de geçen bir rivayete göre efendimiz, Ben bugün dünyaya geldim, şükür için oruç tutuyorum, diye buyurmuşlardır. Şüphesiz bize bu dinin ve bu Kur’anın ulaşmasına vesile olan, adeta onun için çırpınan peygamberimiz için ne yapılsa azdır. Yıl içinde bir gece onun viladetini kutlamak belki yine azdır. Mesela Tevbe suresi 128.ayette ‘’ Gerçekten size öyle bir peygamber geldi ki sizin bir sıkıntıya düşmeniz ona çok ağır gelir çünkü o size çok düşkündür. Müminlere karşı çok merhametli ve şefkatlidir’’ diye buyurur. Ne şekilde gelmiş olsa bile bugün evcil hayvanlarının doğum günlerini bile nice israfla kutlayan veya daha nice acuzelikler yapan insanların olduğu bir dünyada  Allahı ve peygamber efendimizi anmak, zikretmek adına kutlanan mevlid kandili ve diğer kandiller birer devrimdir. 
Bâki selam ile

Yorumlar (1)
Suphi Bayram 3 yıl önce
EyvAllah seydam bir solukta okudum
15
açık
Namaz Vakti 29 Mart 2024
İmsak 05:18
Güneş 06:45
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:32
Yatsı 20:54
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13
Günün Karikatürü Tümü