27.09.2021, 13:08

Nefis Teskiyesi-1

Tezkiye lügatte, “temizlemek, geliştirmek, feyizlendirip büyütmek ve temize çıkarmak” manalarına gelir.

(Elmalılı, Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, IX, 244.)

Tezkiye tasavvufta, “nefsi, ona bulaşan kirve pastan temizleyerek nefs-i emmare mertebesinden nefs-i mutmainne mertebesine çıkarmak, ruhu manevi kirlerden arındırmak” demektir.

(Dinî Kavramlar Sözlüğü, s. 660, DİB Yay. Ankara 2015.)

Nefis tezkiyesi, Allah Teâlâ ve Hz. Peygamber (s.a.s) tarafından kınanmış olan sıfatlardan nefsi temizlemektir. Nefis tezkiyesinin merkezi, kalptir.

Kalp, bir memleketin başşehri; aklın kendisine uyduğu iman da o memleketin reisi gibidir.

Kalp, Allah’ın ve Rasûlü’nün yerdiği sıfatlardan temizlenir de Allah’ın ve Rasûlü’nün övdüğü sıfatlarla sıfatlanırsa insan bütünüyle kurtulmuş olur.

Bunun delili şu hadîs-i şerîftir:

“Dikkat ediniz! Vücutta bir et parçası vardır ki o bozulursa bütün vücud bozulur, eğer o düzelirse bütün vücut düzelir. Dikkat edin o et parçası kalptir.”

(Müslim, Müsâkât, 107; Buhârî, Îmân, 39; İbn Mâce, Fiten, 14; Dârimî, Büyû’, 1.)

Tedâvide doktora ihtiyaç duyulduğu gibi, tezkiyede de öncüye ihtiyaç vardır. Zira Allah Teâlâ’nın rızası, râzı olduğu yolla elde edilir.

Râzı olduğu yol, râzı olduğu zat ile elde edilir, râzı olduğu zat ise Rasûlullah (s.a.s.) ve asrın insaf sahibi âlimlerin ehildir dediği Rasûlullah’ın varisi olan âlimlerdir.

İşte deliller:

“Andolsun ki sizin için, Allah'a ve ahiret gününü ümit eden ve Allah'ı çok zikredenler için Rasûlullah’ta güzel bir örnek vardır.”

(Ahzâb sûresi 33/21.)

“Muhakkak, âlimler peygamberlerin vârisleridir.”

(Tirmizî, İlim, 19.)

Hz. Peygamber (s.a.s.)’e vâris olan âlim, ilmiyle risaletine, takvasıyla velayetine vâris olan kimsedir.

Kur’ân-ı Kerîm’de tezkiyeye dâir âyetlerden birkaçı:

“Muhakkak, temizlenmeye çalışan kurtulur.”

(A’lâ sûresi 87/14.)

Âyet-i kerîme, her türlü kınanmışlıktan kurtulmaya çalışan, gayret eden kimsenin er veya geç sonunda mutlaka kurtulacağını müjdeliyor. Çünkü çalışan mahrum olmaz. Şu da bir gerçektir ki vüsûl usûl iledir. Zira her çalışan vâsıl olmamıştır, ama vâsıl olanlar da çalışanlardır.

Va’z ve öğüdü dinleyip temizlenen, feyiz alan, kalbini şirkten ve kötü ahlâktan, bedenini maddi ve manevi pisliklerden temizleyip iman ve ihlâs, gusül ve abdest ile arınan ve zekâtını verip Allah’ın huzuruna temizce çıkmak için çalışan, kendini fenalıklardan kurtarıp murada erer.

(Elmalılı, Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, IX, 159.)

“O nefsi temizleyen kimse gerçek kurtuluşu buldu. Onu (korumayıp günahlarla alçaltarak) gömen (yahut Allah’ın öyle alçaltıp gömdüğü günahkâr ve alçak nefis) gerçekten zarar edip hüsrana uğradı.”

(Şems sûresi 91/9-10.)

Bu âyet-i kerîmeden önce Allah Teâlâ yedi şeye yeminde bulunmuştur. Yani bu yedi şeye yemin olsun ki nefsi tezkiye eden/manevî kirlerden temizleyen kurtulur; kalbi, yerilen kirlerden temizlemeyen dünya ve âhiret huzursuzluktan kurtulamaz, muradına eremez, vâsıl-ı ilallâh olamaz, demektir.

“Kim (küfürden ve şirkten, günah ve kötü ahlâk kirlerinden) temizlenirse kendisi için temizlenmiş olur. Dönüş Allah’a aittir.”

(Fâtır sûresi, 35/18.)

“Nitekim kendi içinizden, size âyetlerimizi okuyan, sizi (şirk ve günah kirlerinden) temizleyen, size Kitap ve Hikmeti ve bilmediklerinizi (ve bilemeyeceklerinizi) öğreten bir Rasûl gönderdik.”

(Bakara sûresi, 2/151.)

Bu âyet-i kerîme, Hz. Peygamber’in (s.a.s.) hayatının peygamber olarak gönderilişinden vefatına kadar olan kısmındaki görev ve faaliyetini üç bölüm olarak ele almaktadır:

a) Allah’ın (c.c.) âyetlerini okuması, açıklaması, İslam davetini ortaya koyması, lâzım olan her şeyi içine alan Kur’ân-ı Kerîm’i açıklaması,

b) Kalplerdeki küfrün, şirkin pisliklerini Allah’ın izniyle temizlemeye gayret etmesi; kalpleri tezkiye etmesi, temizlemesi, nefsin, İslâm’ı tatbike müsait hale gelmesi için onu terbiye etmesi, kalpteki beğenilmeyen sıfatları beğenilenleriyle değiştirmeye çalışması,

c) Kitabı ve Hikmeti (Sünnet) insanlara öğreten bir eğitimci olarak onları amel etmeye sevk etmesi, insanlığa her şeyin hakîkatini öğreten ve hakîkate uyarlı ve duyarlı hale getiren bir terbiyeci olmasıdır.

Yorumlar (0)
15
açık
Namaz Vakti 29 Mart 2024
İmsak 05:18
Güneş 06:45
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:32
Yatsı 20:54
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13
Günün Karikatürü Tümü