01.02.2017, 16:17

Kredi Değerlendirme Kuruluşları

1837-1841 yılları arasında ABD, ekonomisindeki çöküş ve şirketlerin taahhütlerini yerine getirememesi üzerine Amerikan Yahudisi Lewis Tappan tarafından kredi değerlendirme ve derecelendirme işi başlatılmıştır. Tappan; doğu-batı eyaletlerinde, çoğunluğu avukat olan bir topluluk oluşturarak, şirketler hakkında topladığı malumatı dosyalamaya başlamış kredi derecelendirmenin temelini atmıştır.

Avukat olan John Bradstreet, müvekkillerinden topladığı piyasa bilgilerini NewYork banker ve mal toplantıcılarına satmaya başlamıştır. 1849 yılında Bredstreet Company adından bir şirket kurarak derecelendirme kuruluşu görevini yapan ikinci şirket olarak ortaya çıkmıştır.

Daha sonra bu iki şirket birleşerek  “Dun and Bradstreet” ismini almıştır. 1962 yılına gelindiğinde ise “Dun and Bradstreet”  isimli şirket, ismini Moody’s İnvesters Service olarak değiştirmiştir ve günümüzde de aynı isimle devam etmektedir.

Moody’s derecelendirme şirketinden sonra,1916 yılında Poor’s Publishing Company ve 1922 yılında Standard Statistic Company derecelendirme faaliyetine başlamıştır. 1941’de bu iki derecelendirme kuruluşu birleşerek günümüzde de faaliyetlerine devam eden Standard&Poor’s(S&P) ismini almıştır.

Bir başka derecelendirme kuruluşu olan Fitch, 1913 yılında kurulmuştur. 1924 yılından günümüze kadar gelen üç harfli (A-B-C) değerlendirme kriterini piyasaya kazandırmıştır.  1931 yılında Wall Street’in çöküşünden sonra ilk kez derecelendirmeyi düzenleyici amaçla harf sistemini kullanılmıştır.

Bu üç büyük kredi derecelendirme kuruluşu geçmişte olduğu gibi günümüzde de aktif rol oynayarak piyasadaki banker ve bankalara bilgi akışı sağlamaktadır.

Moody's'in gerçek patronlarının paradan para kazanan Wall Street baronları olduğu ortaklık yapısından anlaşılmaktadır. Moody's ve S&P'nin 8 büyük ortağı aynı şahıs ve şirketlerdir.

 
  1. Berkshire Hathaway Inc. %12.8
  2. ValueAct Capital %7.5
  3. Neuberger %2.7
  4. Blackrock Financial M . %1.6
  5. Capital World Investors Moody's % 12.6 S&P % 10.3
  6. Vanguard Group Inc. Moody's % 5 S&P % 4.6
  7. State Street Global Moody's %5 S&P % 4.3
  8. BlackRock Institutional Moody's % 3.7 S&P % 4
  9. T. Rowe Price Associates Moody's %5 S&P % 3.2
  10. Alliance Bernstein Moody's % 3.9 S&P % 1.7
  11. Independent Franchise Partners Moody's % 2.5 S&P % 1.9
  12. INTECH Investment Moody's % 1.9 S&P % 1.3
  13. Oppen heimer- Funds % 4
 
  1. JANA Partners % 3.5
  2. Dodge & C o x % 3.2
  3. Fiduciary Man. % 2.4
  4. Morgan Stanley % 2.2
  5. Ontario Teachers P. % 2.3
 

Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Sunduğu Hizmetler şunlardır:

  1. Ülkelerin yönetimleri ve ulusal merkez bankalarının kredibilitesini değerlendirir.
  2. Borçluların kredibilitesini ve borçların sürdürebilirliğini değerlendirir.
  3. Bankaların ve finansal kurumların mali yapılarını ve borç kapasitelerini değerlendirir.
  4. Dış ticaret yapılarını ve cari açığı inceler, sürdürebilirliğini değerlendirir.
  5. Reel sektörde ve finans sektöründe yatırım yapılabilirlik değerlendirmeleri yapar.
  6. Makroekonomik büyüklüklerdeki gelişmeleri inceleyerek türlü risklerin analizini yapar.
  7. Değerlendirmeleri kısa, orta ve uzun vadelerle periyodik olarak yapar.
  8. Verilen notlar, ulusal ve uluslararası kamuoyuna duyulur.

“Farklı yöntemler kullanarak notlandırma yapan ve oligopol yapıyı oluşturan üç büyüklerin sektördeki etkisini anlamak için yaptıkları kredi derecelendirme ve elde ettikleri ciro seviyesine bakmak gerekir. Fitch’ in 50 den fazla büroda 2000’nin üzerinde çalışanı, Moody’s in 28 ülkede 6400’ün üzerinde çalışanı ve Standar&Poor’s un(S&P) 26 ülkede 5000 den fazla elemanı bulunmaktadır.”

Kredi değerlendirme kuruluşlarının “objektiflik, tarafsızlık, şeffaflık ilkesi” ile hareket etmeleri gerekirken çoğu kere finansörlerle ve siyasi karar alıcılarla ortaklık ilişkisi içinde oldukları görülmektedir.

Türkiye gibi ülkelere; uluslararası kabul gören kredi derecelendirme kuruluşları tarafından yatırım yapılabilir seviyede olmayan notların verilişi fonların ülkeye girişi engellemektedir. Not alan ülkeler yatırım yapılabilir notu aldıklarında söz konusu fonlar çözülecek ve ülkeye düşük maliyetli önemli bir kaynak sağlanmış olacaktır. Bu nedenle kredi derecelendirmenin notu hem borçlanma maliyetlerini hem de yabancı fonların ülkeye girişini etkilemektedir.

Kredi notunun verilmesinde ölçüt olarak ele alınan kıstasların en mühimleri şunlardır: GSYH Büyüme Oranı, Kamu Borcu/ GSYH, Enflasyon Oranı, Cari Açık/GSYH

2008 küresel krizinde kredi notları çok yüksek olan kurumların bir gecede notunun düşürülmesi, kredi derecelendirme kurumlarına olan güveni sarsmıştır.

Puanlamaları son derece tartışmalı ve sabıkası hayli kabarık olan üç büyük kredi değerlendirme kuruluşunun son zamanlarda yaptığı icraatlar da iyileşme görünmemektedir. Yakın zamanda Avrupa’nın en büyük ve istikrarlı ekonomisi Almanya’nın kredi notu düşüren kredi kuruluşuna büyük tepki göstermesi, bu kuruluşlarla ilgili rahatsızlığı artırmıştır. Almanya’nın tepkisi kredi derecelendirme sektöründe yeni bir düzenleme ihtiyacını da gündeme getirmiştir. Kredi derecelendirme kuruluşlarının özellikle üç büyüklerin yaptıkları analizler, verdikleri notlar ve durum değerlendirme açıklamaları hala para ve sermaye piyasalarını ciddi şekilde etkilemekte, küresel döviz paritelerini ve borsa puanlarını sarsmaktadır. Puanlama araçlarıyla ile finans piyasalarını yönlendirmeleri bu kuruluşlara uluslararası ilişkileri dolaylı biçimde etkileme imkânı vermektedir. Kredi notu ve genel görünüm seyri değiştirilen ülkenin uluslararası finans piyasalarındaki itibarı bu değişiklikten etkilenmektedir. Derecelendirme kuruluşlarının politik hesaplarla verdiği notlar, yabancı yatırım çekerek kalkınmayı hedefleyen devletlere zarar verebilmektedir. Bu nedenle son zamanlarda bazı ülkelerin kendi kurdukları derecelendirme kuruluşlarıyla ya da üç büyük kuruluş dışındaki kuruluşlarla çalışmaya tercih ettikleri görülmektedir. Böylece sektörün oligopol yapısı kırılabilecek Moddy’s, Standard & Poor’s ve Fitch’e uzun vadede rakip kuruluşlar çıkabilecektir. Ancak bu durum, üç büyük derecelendirme kuruluşunun piyasalar üzerindeki etkisinin yakın zamanda zayıflayacağı anlamına gelmemelidir.

“Büyük Üçlü”ye ABD’de, de itirazların yapıldığı görülmektedir. Kongreye sunulan bir raporda, “Kredi derecelendirme kuruluşları, piyasa paylarını artırmak için birbirleriyle firmalara en iyi kredi derecesini sunabilmek için yarışırken, standartları düşürdüğü” belirtilmiştir.

Eski Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean Claude Trichet ve Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schaeuble derecelendirme sektöründeki oligopolün kırılması gerektiğinin altını çizen Avrupalı politikacılar arasında yer alıyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da kredi derecelendirme kuruluşlarının ideolojik yaklaşımlarını eleştiren devlet adamlarının başında geliyor. Eski Çin Devlet Başkanı Hu Jintao da ülkelere ilişkin derecelendirme sisteminin iyi çalışmadığını belirterek, “daha objektif, adaletli ve makul standartlar” oluşturulması çağrısında bulunmuştu.

Hamburg Uluslararası Ekonomi Enstitüsü Direktörü Thomas Straubhaar ise “Amacı kârını maksimuma çıkarmak olan kredi derecelendirme şirketlerini, uluslararası hâkimler gibi davranarak, ülkeler hakkında üçüncü tarafları bağlayıcı kararlar almasına izin verilmemelidir.” demiştir.

Bu kuruluşların ABD’nin dış siyasetine bağlı olarak karar almaları ve finansal raporlar üzerinden hedef ülkelerin piyasalarını çökertmeye çalışmaları Türkiye’de ciddi rahatsızlık meydana getirmiştir.

Yorumlar (0)
15
açık
Namaz Vakti 28 Mart 2024
İmsak 05:20
Güneş 06:47
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:31
Yatsı 20:52
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13
Günün Karikatürü Tümü