İslam Tarihindeki İlk Şehit Öğretmenler

Uhud savaşından dört ay sonra Safer 4/Temmuz 625'te İslam tarihindeki ilk şehit öğretmenler vakası yaşandı. Buna tarihlerimiz Biri Maune faciası demekte­dirler.

EĞİTİM 12.03.2021, 20:14 13.03.2021, 21:21 Ramazan Peri
İslam Tarihindeki İlk Şehit Öğretmenler

Âmir b. Sa'saa kabilesi başkanı Ebû Berâ (Âmir b. Mâlik) Medine'ye gelerek Hz. Peygamber (sav)'den kabilesine İslam'ı öğretecek öğretmenler göndermesi­ni istedi. Hz. Peygamber (sav), öğreticilerin başına bir şeyler geleceğinden endi­şe ediyordu. Fakat Ebu Bera, öğretmenlere kefil olduğunu söyleyince 70 kadar ehli suffe'den İslam'ı öğretecek öğretmen gönderdi. O dönemde, bir kabile reisi­nin himayesi önemliydi ve onun himayisi yeterliydi.

Heyet Bi'ri Maune denilen yerde konakladı. İçlerinden Haram b. Milhân adlı sahabe, Âmir b. Sa'saa kabilesinin başkanına Hz. Peygamber (sav)'in mektubunu götürdü. Bu sırada Ebu Bera'nın öldüğü şayiası çıktığından onun yeğeni Amir b. Tufeyl'e mektubu verdi. Amir, İslam'a karşı birisiydi. Elçiyi öldürdü. Ardından adamlarını toplayarak Bi'ri Maune denilen yerde bekleyen irşat heyetine (öğret­menler) saldırdı. [1]

Müşrikler tarafından çepeçevre kuşatılan İslâm irşat birliği, şehit olacaklarını anlayınca:

"Ey Allah! Şuracıkta, Rasûlü'ne bizim selamımızı tebliğ edecek, Senden baş­kasını bulamıyoruz. Ona bizden selam söyle!" dediler. Cebrail Aleyhisselam gelip bunu Peygamberimiz (sav) tebliğ edince, Peygamberimiz (sav): "Allah'ın selamı, onlara da olsun!" buyurdu. İslâm irşat birliği, Bi'r-i Maûne'de çevrelerini saran müşriklere karşı kendilerini savunmak için kılıçlarını sıyırdılar, son nefeslerine kadar çarpışa çarpışa şehit oldular. [2] Amr b. Ümeyye ve Ka'b b. Zeyd hariç hepsi öldürüldü. Esir edilen Amr b. Ümeyye, Âmir b. Tufeyl tarafından serbest bırakıldı. Ka'b b. Zeyd ise can verir bir halde bırakıldığı için sağ kaldı. Hendek savaşında o da şehit oldu. Yüce Allah onlardan razı olsun!

Bi'r-i Maune

İbni Hişam, Bi'r-i Maune'de kırk sahabenin şehit düştüğünü belirtir. İbni Hişam'a göre şehitlerden bazıları da şunlardır: Harise b. Sime, Haram b. Mil- han, Urve b. Esma b. Salt es-Sülemi, Nafi b. Büdeyl b. Verka el-Huzai, Amir b. Füheyre.[3]

Yine aynı yılın Safer ayında, Bi'r-i Maûne faciasının meydana geldiği sıralarda Recî' Olayı meydana geldi. Adal ve Kâre kabilelerinden bir heyet Medine'ye Hz. Peygamber (sav)'e gelerek kabilelerine İslâm'ı öğretecek bir heyet göndermesi­ni rica etti. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav)'in gönderdiği on kişiden oluşan ekip Mekke ile Usfan arasında Hüzeyl kabilesine ait Recî suyuna vardıklarında Hüzeyl kabilesinin bir kolu olan Lihyânoğullarından yüz kadar silahlı bir birlik yanlarına gelerek kendilerini esir alıp Mekke müşriklerine satacaklarını söyle­diler. Heyet mensuplarından Hubeyb b. Adiy, Abdullah b. Tarık ve Zeyd b. De- sinne dışındakiler teslim olmayı reddederek müşriklerle çarpışmaları sonucu şehit edildiler. Lihyânoğulları, bu üç kişinin ellerini bağlayarak Mekke'ye doğru hareket ettiler.

Abdullah b. Tarık kendilerine reva görülen muameleye tahammül edeme­yerek yolda bağını çözdü ve müşriklerle çarpışarak şehit düştü. Onun kabri Zahrân'dadır. Hubeyb ile Zeyd'i Mekke'ye götürerek, Bedirde öldürülen yakın­larının intikamını almak isteyen Mekkelilere sattılar. Mekke müşrikleri bu iki sahabeyi bir müddet hapiste tuttuktan sonra şehir dışındaki Ten'im mevkiine götürdüler ve onları darağacına asarak işkence ile şehit ettiler.[4] Reci'de şehit olan öğretmenlerden bazıları da şunlardır: Mersed b. Ebi Mersed, Asım b. Sabit, Halici b. Bükeyr, Hubeyb b. Adiyy, Zeyd b. Desinne, Abdullah b. Tarık, Muattib b. Ubeyd.

Bu iki olayda da şehit edilen muallimler, ehli süffedendi. İslam tarihindeki ilk şehit öğretmenlerdir. Bu iki olay da İslam düşmanlarının özellikle yetişmiş elemanlara saldırıyı tercih ettiklerini göstermektedir.

Gayrı Müslim Öğretmenlerden İlim Öğrenilebilinir mi?

Müslümanların Bedir esirlerinden yararlanması, ilim öğrenmek için gayrı Müs- limlerden yararlanılabileceğini de göstermektedir. Böylece bu sünnet, "Hikmetli söz mü'minin yitiğidir, bulduğu yerde onu almaya herkesten daha lâyıktır."[5] hadîsini tamamlamakta ve buna "her kimde bulursa almalıdır" mânâsını ilâve etmektedir.

Rasûlullah (sav)'ın bu çeşit teşvik ve fiilî örnekleri arkadan gelen nesilleri ilim öğrenmekte son derece cesur kılmış olmalıdır. Nitekim Sad İbnu Ebî Vakkas'ın -Irak'tan- Cufeyne adında müşrik bir muallimi Medine'ye getirdiğini ve orada halka kitabet (yazı) öğrettiğini kaynaklarımız belirtir.[6]

İbrahim Halil ER - Hz. Muhammed (sav) Eğitim Metodu

-------------------------------

[1] Sarıçam İbrahim, Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı, sh: 180

[2] Köksal Asım, İslam Tarihi,

[3] Sireti İbni Hişam, C.3 sh. 261 Kahraman Yayınları

[4] Sarıçam İbrahim, Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı, sh: 180

[5 Rudani 215, Tirmizi

[6] İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 1/457-458.

Yorumlar (0)
Namaz Vakti 22 Mart 2023
İmsak 05:33
Güneş 06:58
Öğle 13:16
İkindi 16:41
Akşam 19:24
Yatsı 20:44
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 25 60
2. Fenerbahçe 24 54
3. Beşiktaş 25 49
4. A.Demirspor 25 45
5. Trabzonspor 25 44
6. Başakşehir 24 41
7. Kayserispor 25 38
8. Konyaspor 25 34
9. Karagümrük 24 31
10. Antalyaspor 25 28
11. Alanyaspor 25 28
12. Sivasspor 25 27
13. Kasımpaşa 25 26
14. Gaziantep FK 25 25
15. Ankaragücü 24 25
16. İstanbulspor 24 24
17. Giresunspor 24 23
18. Hatayspor 24 23
19. Ümraniye 25 22
Takımlar O P
1. Samsunspor 26 54
2. Eyüpspor 26 53
3. Pendikspor 26 47
4. Rizespor 25 46
5. Keçiörengücü 26 46
6. Sakaryaspor 26 46
7. Bodrumspor 26 41
8. Manisa FK 25 39
9. Boluspor 25 38
10. Bandırmaspor 25 37
11. Göztepe 25 35
12. Tuzlaspor 26 28
13. Altay 26 25
14. Adanaspor 26 25
15. Erzurumspor 25 24
16. Altınordu 25 20
17. Gençlerbirliği 25 17
18. Denizlispor 26 17
19. Yeni Malatyaspor 26 16
Takımlar O P
1. Arsenal 28 69
2. M.City 27 61
3. M. United 26 50
4. Tottenham 28 49
5. Newcastle 26 47
6. Liverpool 26 42
7. Brighton 25 42
8. Brentford 27 42
9. Fulham 27 39
10. Chelsea 27 38
11. Aston Villa 27 38
12. Crystal Palace 28 27
13. Wolves 28 27
14. Leeds United 27 26
15. Everton 28 26
16. Nottingham Forest 27 26
17. Leicester City 27 25
18. West Ham United 26 24
19. Bournemouth 27 24
20. Southampton 28 23
Takımlar O P
1. Barcelona 26 68
2. Real Madrid 26 56
3. Atletico Madrid 26 51
4. Real Sociedad 26 48
5. Real Betis 26 45
6. Villarreal 26 41
7. Athletic Bilbao 26 36
8. Rayo Vallecano 26 36
9. Osasuna 26 34
10. Celta Vigo 26 34
11. Mallorca 26 32
12. Girona 26 31
13. Getafe 26 29
14. Sevilla 26 28
15. Cadiz 26 28
16. Real Valladolid 26 28
17. Espanyol 26 27
18. Valencia 26 26
19. Almeria 26 26
20. Elche 26 13
Günün Karikatürü Tümü