Çocuklarda Kaba ve Çirkin Sözleri, Nasıl Düzeltiriz?

Çocuğun yeni kelimeler öğrenmekten çok mutlu olduğu okul öncesi dönemde, zaman zaman ‘ARGO’ kelimeler veya çirkin, küfür, kaba içerikli kelimeler de kendi kelime dağarcığına dokunuverir. Panik yapmamak gerekir, çünkü çocuk kullandığı argo veya kötü sözlerin içeriğini bilerek değil, yeni yeni duyuyor olmanın heyecanı ile kullanır.

KADIN AİLE 10.02.2021, 22:11 10.02.2021, 23:18 Ramazan Peri
Çocuklarda Kaba ve Çirkin Sözleri, Nasıl Düzeltiriz?

Çocuk yetişkinliğe doğru yolculuk yaparken, farklı kişiler, farklı davranışlar ve farklı alışkanlıklarla tanışacaktır. Çocuk olmanın da gereği olarak, her karşılaştığı yeniliği pratiğe geçirmekten de büyük bir haz duyacaktır.

Çocuğun yeni kelimeler öğrenmekten çok mutlu olduğu okul öncesi dönemde, zaman zaman ‘argo’ kelimeler veya ‘çirkin/küfür/kaba’ içerikli kelimeler de kendi kelime dağarcığına dokunuverir. Panik yapmamak gerekir, çünkü çocuk kullandığı argo veya kötü sözlerin içeriğini bilerek değil, yeni yeni duyuyor olmanın heyecanı ile kullanır.

Çocuklar Küfür İçeren Kelimeler Kullandığında Ceza Verilmeli mi?

Çocuk terbiyesi konusunda aileden aldığı yöntemlerle mücadele eden bir anne—belki de yaygın bir gelenek olan—küfreden çocuğunun ağzına biber sürerek, ceza vererek bu anormal davranıştan vazgeçirmeye çalışabilir. Evet, çocuk ceza aldıktan sonra bu davranıştan vazgeçebilir, fakat ceza bir başka yanlış davranışı tetikler.

Kaba ve argo kelimeler kullanan çocuğu bu alışkanlıktan uzaklaştırmak için onur kırıcı yaklaşımlarda bulunmak çözüm değildir. Kızmak, azarlamak, dövmek gibi pedagojik olmayan yöntemler genelde bu kelimelerin kullanımını önlemez, aksine arkadaşları arasında daha bir yaygın kullanmaya yöneltir.

Çocuklar aldıkları cezanın duygusal tesiri ile bir başka yanlış davranışa doğru yönlenirler. Bu nedenle, anormal davranış sergileyen çocuklara karşı, mümkün olduğunca akılcı çözümler bulunmalıdır. Ceza bir çözüm değil, bir başka sorunun başlangıcıdır!

Olumsuz Söz Kullanan Çocuklara Nasıl Yaklaşmalı?

Kötü sözleri nereden edindiğini bulun.

“Çocuk, istemeden de olsa öğrendiği kötü sözleri acaba nereden duyuyor?”

Bu soru, kötü sözle mücadele etmek için ilk adım olmalıdır. Ebeveyn bir yandan çocuğun net ve düzgün kelimeler kullanmasını teşvik ettiği halde, diğer yandan da çocuk binlerinden argo kelimeleri öğrenmeye devam ediyorsa, ebeveynin çabası boşa gider. Anne- babalar, kötü kelimelerin çıkış yerini bir dedektif gibi takip etmeli ve kaynağının kime dayandığını bulmalıdır. Çocuk öncelikle bu kişiden bir süreliğine uzaklaşmalıdır.

Daha sonra ikinci adıma geçilir, ikinci adım hikâyeler ile çocuğa farkındalık kazandırma aşamasıdır. Şöyle ki;

Çocuğa anlatılacak olan hikâye, çocuğa mesaj verir.

Gece yatarken çocuğa okunacak olan hikâyenin kahramanı kötü söz söyleyen bir çocuk olarak seçilir. Kahraman çocuk, kötü bir söz söylediğinde, annesi bu sözün kötü bir söz olduğunu, bu sözü kullanmanın doğru olmayacağını anlatır. Böylece çocuk kendi kullandığı kelimenin kötü bir söz olduğunu ‘direkt’ değil, ‘indirekt’ olarak öğrenir. Böylece incinmemiş, kendini savunmaya gerek duymamış, kırılmamış olur. Bu durum çocuğun tepkiselleşmesini önleyeceği gibi, aynı zamanda başka yaşamlarda da benzer sözlerin söylenmesinin doğru olmadığını öğrenir.

Hikâye ile çocuğa rehberlik yapılırken, asla çocuk ile hikâye kahramanı bütünleştirilip “Sakın sen de bu çocuk gibi yapma!” denmemelidir. Çocuk hikâyede geçen mesajı kendi algısı ile algılamalıdır. Böylece düzeltmeler daha kolay olur.

Çocuğun kullandığı çirkin sözlere, alternatif kelimeler öğretilebilir.

Çocuk, kızgınlık anında, üzüntü anında hangi kelimeyi kullanacağını bilirse, argo kelimelere başvurmak zorunda kalmaz. Bu sebeple, çocuk hangi duygu anında hangi argo kelimeyi kullanıyorsa, o duygu anında kullanabileceği alternatif kelimeleri öğrenmelidir. Örneğin, “salak” kelimesini kullandığı bir duygu durumu varsa, bu kelime yerine, “Sana çok kızdım,” ifadesi öğretilebilir. “Pis anne, kötü baba” diyorsa, alternatif olarak “Şu an çok üzgünüm,” “Sinirlendim,” diye kendini ifade etmesi öğretilirse, çocuk duygusunu ifade ettiği sözleri bırakmakta zorlanmayacaktır. Ve bu kelimeleri kullanabilmesi için, kelimelerin zaman zaman kullanılarak ona yardımcı olunması gerekir.

Soru-Yorum

Oğlum küfrediyor. Ne yapmam lazım?

Oğlum 5 yaşında. Bize ve çevresindeki herkese rahatlıkla küfrediyor. Ne yapmam lazım?

Çocuk küfrü o anki duygularını ifade eden bir kelime olarak kullanır.

Çocuk küfrün anlamını bilerek kastî olarak yapmaz. Çocuk küfretmek, hakaret etmek kastı ile kötü kelime kullanmaz. Olsa olsa, anlamını tam bilmeden, olumsuz duygularını bu kelimelerle ifade eder. Arada bir o öğrendiği kelimeler ile o kelimelerin doğru olmadığını, zamanını, zeminini, ortamını iyi hazırlayarak bir konuşma yapın. Çocukla tam etkileşim içerisindeyken, ona içten hitap edin:

“Ahmet sana bir şey söyleyebilir miyim, az önce bir şey söyledin ya bana. Aslında o kelime çok doğru bir kelime değil. Ben çok rahatsız oldum, utandım o kelimeden. İstersen sinirlendiğin zaman o kelime yerine ‘Anne ben şu anda sinirlendim’ de ya da ‘Anne ben şu anda kızgınım’ diye söyle” diyerek; çocuğun kullanmaması gerekli olan kelimeyi sükûnet içerisinde ve kullanması lazım gelen kelimeyi de yine sükûnet içerisinde bir-iki dakikalık etkileşim içerisinde sunsanız ona çok daha faydası olur.

Çocuğumun küfürleri karşısında ne yapmam gerekiyor?

Çalışan bir anneyim. Bebeğime annemler bakıyor. Babam çok baskıcıydı, sorunlu bir çocukluk geçirdik. Çocuğuma olumsuz şeylerle ve kötü sözlerle sevgi gösteriyor. Küfrediyor. Çocuğum da o küfürleri ara ara bize söylüyor. Babama öyle konuşmaması gerektiğini söylememize rağmen pek işe yaramıyor. Ne yapacağımı bilemiyorum. Çocuğumun küfürleri karşısında nasıl bir tutum gösterebilirim?

Kaba kelimelerin kullanılmasının doğru olmadığını çocukla konuşmak gerekir.

Öncelikle şunu söyleyelim; dedelerin, ebelerin ve ninelerin torun sevgisi genellikle başka olur. Dedelerin, ninelerin şefkat damarı fazladır, şefkat üzerine torunlarını severler. Genellikle içlerinde şiddeti öldürmüşlerdir. Hatta şiddetin içerisinde bile şefkat vardır.

Dolayısıyla çocuk bunu hisseder. Yani bir dedenin kendi torununu “Namussuz, şerefsiz seni, şimdi yakalarım seni deli çocuk” diye sevmesi, her ne kadar çocuğun duygusal olarak beslenmesini sağlasa da, kötü sözler öğrenmesini de beraberinde getirir.

Çocuk dedesinden bunca kötü söz duyduğunda o sözleri kötü söz olarak değil, sevgi sözü olarak öğrenir.

Eğer çocuk böyle, aile büyüklerinden sevgi içerikli kötü söz duyuyor ise, kendisi ile konuşmak gerekir.

“Ama dedem de böyle söylüyor” derse, “Evet oğlum/kızım deden öyle söylüyor. Çünkü önceki babalar, önceki dedeler bunun doğru olacağını zannediyorlardı, ama kötü sözler söylemek doğru değildir. Deden herkese karşı bunu kullanıyor. Dedenin onu kullanıyor olması bizim de bunu kullanacağımız anlamına gelmiyor” denilebilir.

Anne-baba olarak bu kelimeleri kullanmadığınızı söyleyebilir, onun da kullanmaması gerektiğini sükûnet içerisinde aktarabilirsiniz. Çocuğun her daim, her hafta bu kelimeleri edinmemesi için mücadele içerisinde olmanız lazım. Yoksa duygusal olarak bir problem teşkil etmez bu. Edep olarak problem yaşar.

Pedagog Dr. Adem Güneş

Yorumlar (0)
Namaz Vakti 01 Haziran 2023
İmsak 03:32
Güneş 05:28
Öğle 13:07
İkindi 17:05
Akşam 20:36
Yatsı 22:23
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 82
2. Fenerbahçe 34 77
3. Beşiktaş 34 74
4. A.Demirspor 34 66
5. Başakşehir 34 56
6. Trabzonspor 34 54
7. Konyaspor 34 49
8. Kayserispor 34 49
9. Karagümrük 34 47
10. Kasımpaşa 34 43
11. Alanyaspor 35 41
12. Sivasspor 35 40
13. Ankaragücü 34 39
14. Antalyaspor 34 38
15. İstanbulspor 34 35
16. Giresunspor 34 34
17. Ümraniye 34 30
18. Gaziantep FK 34 25
19. Hatayspor 34 23
Takımlar O P
1. Samsunspor 36 78
2. Rizespor 36 68
3. Pendikspor 36 67
4. Bodrumspor 36 62
5. Sakaryaspor 36 62
6. Eyüpspor 36 62
7. Göztepe 36 60
8. Manisa FK 36 56
9. Keçiörengücü 36 56
10. Bandırmaspor 36 55
11. Boluspor 36 52
12. Altay 36 40
13. Erzurumspor 36 39
14. Tuzlaspor 36 38
15. Gençlerbirliği 36 38
16. Altınordu 36 35
17. Adanaspor 36 25
18. Denizlispor 36 23
19. Yeni Malatyaspor 36 16
Takımlar O P
1. M.City 38 89
2. Arsenal 38 84
3. M. United 38 75
4. Newcastle 38 71
5. Liverpool 38 67
6. Brighton 38 62
7. Aston Villa 38 61
8. Tottenham 38 60
9. Brentford 38 59
10. Fulham 38 52
11. Crystal Palace 38 45
12. Chelsea 38 44
13. Wolves 38 41
14. West Ham United 38 40
15. Bournemouth 38 39
16. Nottingham Forest 38 38
17. Everton 38 36
18. Leicester City 38 34
19. Leeds United 38 31
20. Southampton 38 25
Takımlar O P
1. Barcelona 37 88
2. Real Madrid 37 77
3. Atletico Madrid 37 76
4. Real Sociedad 37 68
5. Villarreal 37 63
6. Real Betis 37 59
7. Osasuna 37 50
8. Athletic Bilbao 37 50
9. Girona 37 49
10. Rayo Vallecano 37 49
11. Sevilla 37 49
12. Mallorca 37 47
13. Cadiz 37 41
14. Getafe 37 41
15. Valencia 37 41
16. Almeria 37 40
17. Celta Vigo 37 40
18. Real Valladolid 37 39
19. Espanyol 37 36
20. Elche 37 24
Günün Karikatürü Tümü