Şeyh Seydâ (KS) El-Cezerî’nin Tasavvuf ve Tarikat Hayatı

Tasavvuf, İslam tarihi boyunca İslamî hayatın ve kültürün bir parçası olmuştur. Tasavvuf ilminin sosyal müesseseleri olan tekkeler ve eğitim kurumu sayılan tarikâtlar, her dönemde Müslüman halklar tarafından ilgi gören müesseseler olmuştur.

TASAVVUF 22.12.2020, 21:56 12.01.2021, 23:10 Ramazan Peri
Şeyh Seydâ (KS) El-Cezerî’nin Tasavvuf ve Tarikat Hayatı

Mevlânâ, İbn-i Arabî ve Yunus Emre gibi mutasavvıflar düşünce ve eserleriyle hem Doğu’da hem de Batı’da yoğun ilgi görmüştür. Tasavvuf, İslam dininin ruhî hayatını, Hz. Peygamber(s.a.v.)’in şahsiyet ve karakterinde harmanlayan sistemin adı olmuştur.[1]

Şeyh Seydâ tasavvufu, ilm-i bâtın ve ilm-i kalp olarak tanımlamış ve farz-ı ayn olan ilimlerden biri olarak kabul etmiştir. O, tasavvuf ilmini, zâhirî ilimlerin zıddı olan zevkî ve vicdanî bir ilim olarak görmüştür. Ona göre tasavvuf kalemle satırlara yazılan bir ilim değil, zikirle sadırlara işlenen bir ilim olmuştur.[2]

Şeyh Seydâ tasavvuf ve tarîkat ehlini savunurken aynı zamanda tasavvuf yoluna girdiği halde bu yolun gereğini yerine getirmeyenleri de eleştirmiştir. Ona göre tasavvuf yoluna giren kimselerin bu yolun nurlu makamını, şüpheli ve karanlık işlerle lekelememelidir. Takvâyı bırakıp fetvâyı tercih etmemelidir. Kısacası ahireti dünyaya tercih etmemelidir.[3]

Şeyh Seydâ tasavvufî hayatı on temel prensipte açıklar. Bunlar: zikir, taat, îsâr, kanaat, tevhîd, tevekkül, teslimiyet, te’mîl, şükür ve fakr’dır. Tasavvuf yolunun erbâbı, bütün varlık ve zenginlikleri Allah’a atfedip kendi fakirliklerini kabul ettikleri için; Şeyh Seydâ tasavvuf ve fakr kavramlarını aynı manada kullanmıştır. Ona göre Sûfî demek, fakr ehli demektir. Şeyh Seydâ fakr kavramını şu ifadelerle açıklamıştır: “Fakrın başı, Allah’ın kelâmıdır. Fakrın ruhu, Hz. Peygamberin hadisidir. Fakrın cismi, ârif şeyhin işaretidir. Fakrın kıblesi, hakikâttir. Fakrın guslü tarikât, namazı şeriat, aslı güzel ahlâk ve samimiyettir. Fakrın anahtarı doğruluk, semeresi marifet, hazinesi ise miskinliktir. Fakrın cevheri ise nefsini bilmektir.”[4]

Şeyh Seydâ, tasavvuf ve tarikâtı kötüye kullananları ya da ona layık olmayanları eleştirmiştir. Takvâ yaşantısından uzak ancak tarîkat ehli olduğunu söyleyen kimseleri de zâhirden bâtına, bedenden rûha geçememiş görüntüden ibaret kimseler kabul etmiştir.

Fatih Musa ELMALI ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ 2019

-------------------------------

[1] Hasan Kâmil Yılmaz, Tasavvuf Mes’eleleri, İstanbul 2004, s. 19.

[2] Baz, Şeyh Seydâ ve Seydâî Kolu, s. 94.

[3] Farkınî, Mektubat, s. 144.

[4] Baz, Şeyh Seydâ ve Seydâî Kolu, s. 96.

Yorumlar (0)
15
açık
Namaz Vakti 04 Mayıs 2024
İmsak 04:11
Güneş 05:51
Öğle 13:06
İkindi 16:58
Akşam 20:11
Yatsı 21:44
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 93
2. Fenerbahçe 34 89
3. Trabzonspor 35 58
4. Beşiktaş 35 54
5. Başakşehir 34 52
6. Alanyaspor 35 49
7. Kasımpasa 34 49
8. Rizespor 35 49
9. Sivasspor 34 48
10. Antalyaspor 34 45
11. A.Demirspor 35 44
12. Samsunspor 35 42
13. Kayserispor 35 41
14. Ankaragücü 35 39
15. Karagümrük 35 37
16. Konyaspor 34 36
17. Gaziantep FK 34 34
18. Hatayspor 34 33
19. Pendikspor 34 30
20. İstanbulspor 35 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 33 72
2. Göztepe 33 69
3. Sakaryaspor 32 57
4. Kocaelispor 32 55
5. Ahlatçı Çorum FK 32 55
6. Bodrumspor 32 53
7. Boluspor 32 50
8. Bandırmaspor 32 47
9. Gençlerbirliği 32 47
10. Erzurumspor 32 44
11. Keçiörengücü 32 39
12. Manisa FK 32 37
13. Ümraniye 32 37
14. Şanlıurfaspor 32 34
15. Tuzlaspor 32 34
16. Adanaspor 32 33
17. Altay 32 9
18. Giresunspor 32 7
Takımlar O P
1. Arsenal 36 83
2. M.City 35 82
3. Liverpool 35 75
4. Aston Villa 35 67
5. Tottenham 34 60
6. Newcastle 35 56
7. M. United 34 54
8. Chelsea 34 51
9. West Ham United 35 49
10. Bournemouth 36 48
11. Wolves 36 46
12. Fulham 36 44
13. Brighton 34 44
14. Crystal Palace 35 40
15. Everton 36 37
16. Brentford 36 36
17. Nottingham Forest 36 29
18. Luton Town 36 26
19. Burnley 36 24
20. Sheffield United 36 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 34 87
2. Barcelona 34 76
3. Girona 34 71
4. Atletico Madrid 33 64
5. Athletic Bilbao 34 61
6. Real Sociedad 34 54
7. Real Betis 33 49
8. Valencia 33 47
9. Villarreal 33 45
10. Getafe 34 43
11. Osasuna 33 39
12. Deportivo Alaves 33 38
13. Sevilla 33 38
14. Las Palmas 34 37
15. Rayo Vallecano 33 34
16. Mallorca 33 32
17. Celta Vigo 33 31
18. Cadiz 34 26
19. Granada 33 21
20. Almeria 33 14
Günün Karikatürü Tümü