Bahçesinde Adaçayı Yetişenin Ömrü Uzun Olur!

“Cur moritur homo, cui Salvia crescit in horto?” Ortaçağ’da eski İtalya'da Sa- lernitam Tıp Okulu’nda yapılan eğitimden kalan bu Latince sözlerin Türkçe’si şöyle: “Bahçesinde adaçayı yetişen bir kimse, niçin ölüyor?” Adaçayının sağlık için ne kadar yararlı olduğunu, her derde deva olduğunu açık bir şekilde orta­ya koyan bir ifadeyi, Prof. Dr. Erdem Yeşilada açıklıyor.

SAĞLIK 10.02.2021, 22:49 13.02.2021, 18:07 Ramazan Peri
Bahçesinde Adaçayı Yetişenin Ömrü Uzun Olur!

Adaçayının sağlık için ne kadar yararlı olduğunu, her derde deva olduğunu açık bir şekilde orta­ya koyan bir ifade. Akdeniz ülkelerinde yaygın bulunuşu nedeniyle, ülkemiz de dâhil Akdeniz ülkelerinde halk arasında yaygın olarak, binlerce yıldır çeşitli amaçlar ile kullanılan bir bitki adaçayı.

Gribe karşı koruyucu adaçayı gargarası

İçerdiği uçucu bileşenlerin ağız ve boğazda enfeksiyon ve yangılarda (farenjit, jinjivit gibi) yararları nedeniyle, adaçayının en önemli uygulama alanları soğuk algınlığı, grip, bronşit gibi durumlardır. Almanya’da yapılan bir bilimsel klinik çalışmada, boğaz ağrısı (akut viral farenjit) şikâyeti ile hastaneye başvuran 286 kişiye üç gün süre ile gargara olarak adaçayı spreyi uygulanmış. Hastalarda boğaz ağrısı skorunda azalma değerlendirilmeye alınmış. yüzde 5'lik, yüzde 15’lik ve yüzde 30'luk derişimler içerisinde en ideal etkinin yüzde 15’lik derişim ile sağlan­dığı gözlenmiş. Çalışmada etkin bir sonuç için günde 6-9 defa gargara yapılması gerektiği vurgulanmış. Gözlenen başlıca yan etkiler ise yutakta kuruluk ve hafif yanma hissi, yani son derece güvenli. Çok yeni yayımlanan bir diğer klinik çalış­mada ise, adaçayı bu defa ekinezya ile birlikte gargara şeklinde uygulandığında dezenfektan gargaradan daha etkili olduğu gösterilmiş. İsviçre’de hastanelere 3 gün boyunca boğaz ağrısı şikâyeti ile hastaneye başvuran 155 gönüllü üzerin­de yürütülen bu çalışmada, bileşiminde ekinezya ve adaçayı içeren gargaranın, 5 gün süre ile günde 10 defa kullanılması ile üçüncü günden başlayarak etkili olduğu gözlenmiş. Deneyde paralel olarak bir başka grup hastada yürütülen ça­lışmada, 2 saat ara ile ağıza sıkılan bir dezenfektan çözeltisinden (klorhekzidin/li- dokain) daha yüksek etki bulunmuş. Bu bence çok dikkat çekici bir sonuç. Çünkü kuvvetli dezenfektan özelliğini bildiğimiz ve bazı yan etkileri bulunduğunu bile bile kullanmak zorunda kaldığımız klorhekzidinden bile daha etkili.

Adaçayının, bakteri ve virüsler üzerinde etkisini ortaya koyan çalışmalar bunlarla sınırlı değil. Adaçayı yaprağı özütü ve ravent kökü özütü ile hazır­lanan kremin, bir başka virüs tipi olan dudaklarda uçuk enfeksiyonu etkeni üzerinde de etkili olduğu tespit edilmiş. Etkisinin, virüs üzerinde etkisi bilinen bir ilaç olan asiklovir kadar kuvvetli olduğu bildiriliyor.

Bahçesinde Adaçayı Yetişenin Ömrü Uzun Olur

ÖNERİLER ve UYARILAR

Adaçayı gargarası nasıl hazırlanır?

Ülkemizde bildiğim kadarı ile henüz gargara şeklinde hazırlanmış bir ürün bu­lunmuyor. Bu durumda bizim hazırlamamız mümkün. Tıbbi adaçayı (Salvia of- ficinalis) olduğunu bildiğimiz, kalitesine güvenilir adaçayını satın alıp (poşet ise 2-3 adet) kapaklı bir büyük fincana (150 mililitre) koyunuz. Taze kaynatılmış içme suyunu yaklaşık 80 °C'ye gelinceye kadar bekletiniz ve bardağın içine dökünüz. Kapağını kapatıp 5-1 O dakika bekletiniz. Boğazınızın dayanabileceği bir sıcak­lığa gelince, şeker ilave etmeden ağzınıza alıp gargara yapabilirsiniz. Günde 6-9 defa bu çay ile gargara yapın. Çayı her gün taze olarak hazırlamak gerekir. Bu karışım biraz yoğun olduğundan çay olarak içmenizi önermem. Bu tedavi sırasında günde 4-5 defa normal şekilde hazırlanmış adaçayı içilmesi de daha başarılı bir sonuç için yararlı olacaktır.

Adaçayı satın alırken dikkat edilecekler!

Ülkemizde zengin bir adaçayı çeşitliliği görülüyor; seksen kadar farklı türü doğal olarak yetişiyor. Halk arasında “adaçayı" haricinde farklı isimler ile de biliniyor. Şalba, çalba, karaot, kutnu gibi. Özellikle üçyapraklı tipi (elma adaçayı; Salvia triloba) ülkemizin değerli bir ihraç ürünü. Ancak sağlık için yararlı özellikleri öne çıkan türü olan “tıbbi adaçayı" (Salvia officinalis) ülkemizde doğal olarak yetişmi­yor. Bu nedenle, adaçayı için yabancı kaynaklarda belirtilen yararları ülkemizde bulunan diğer türlerden de aynı ölçüde beklememek gerekir. Bildiğim kadarı ile piyasada paketlenmiş halde (süzen ambalajlı) pazarlanan adaçaylarından sade­ce bir kısmı “tıbbi adaçayı" ile hazırlanmaktadır. Bu firmalar adaçayını yurtdışın- daki bazı büyük firmalardan sağlıyorlar. Açıkta satılan adaçayları ise yerli adaçayı türleridir. Dolayısıyla adaçayı satın alırken bu hususu göz önünde bulundurmak­ta yarar var.

Prof. Dr. Erdem Yeşilada

Yorumlar (0)
15
açık
Namaz Vakti 24 Nisan 2024
İmsak 04:29
Güneş 06:04
Öğle 13:07
İkindi 16:55
Akşam 20:00
Yatsı 21:29
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 33 90
2. Fenerbahçe 33 86
3. Trabzonspor 33 55
4. Beşiktaş 33 51
5. Başakşehir 33 49
6. Rizespor 33 48
7. Kasımpasa 33 46
8. Antalyaspor 33 45
9. Alanyaspor 33 45
10. Sivasspor 33 45
11. A.Demirspor 33 41
12. Samsunspor 33 39
13. Ankaragücü 33 37
14. Kayserispor 33 37
15. Konyaspor 33 36
16. Gaziantep FK 33 34
17. Hatayspor 33 33
18. Karagümrük 33 33
19. Pendikspor 33 30
20. İstanbulspor 33 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 31 69
2. Göztepe 31 63
3. Ahlatçı Çorum FK 31 55
4. Sakaryaspor 31 54
5. Bodrumspor 31 52
6. Kocaelispor 31 52
7. Bandırmaspor 31 47
8. Boluspor 31 47
9. Gençlerbirliği 31 47
10. Erzurumspor 31 42
11. Ümraniye 31 37
12. Manisa FK 31 36
13. Keçiörengücü 31 36
14. Şanlıurfaspor 31 34
15. Tuzlaspor 31 33
16. Adanaspor 31 32
17. Altay 31 15
18. Giresunspor 31 7
Takımlar O P
1. Arsenal 34 77
2. Liverpool 33 74
3. M.City 32 73
4. Aston Villa 34 66
5. Tottenham 32 60
6. Newcastle 32 50
7. M. United 32 50
8. West Ham United 34 48
9. Chelsea 32 47
10. Brighton 32 44
11. Wolves 33 43
12. Fulham 34 42
13. Bournemouth 33 42
14. Crystal Palace 33 36
15. Brentford 34 35
16. Everton 33 30
17. Nottingham Forest 34 26
18. Luton Town 34 25
19. Burnley 34 23
20. Sheffield United 33 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 32 81
2. Barcelona 32 70
3. Girona 32 68
4. Atletico Madrid 32 61
5. Athletic Bilbao 32 58
6. Real Sociedad 32 51
7. Real Betis 32 48
8. Valencia 32 47
9. Villarreal 32 42
10. Getafe 32 40
11. Osasuna 32 39
12. Sevilla 32 37
13. Las Palmas 32 38
14. Deportivo Alaves 32 35
15. Rayo Vallecano 32 34
16. Mallorca 32 31
17. Celta Vigo 32 31
18. Cadiz 32 25
19. Granada 32 18
20. Almeria 32 14
Günün Karikatürü Tümü