Bahçesinde Adaçayı Yetişenin Ömrü Uzun Olur!

“Cur moritur homo, cui Salvia crescit in horto?” Ortaçağ’da eski İtalya'da Sa- lernitam Tıp Okulu’nda yapılan eğitimden kalan bu Latince sözlerin Türkçe’si şöyle: “Bahçesinde adaçayı yetişen bir kimse, niçin ölüyor?” Adaçayının sağlık için ne kadar yararlı olduğunu, her derde deva olduğunu açık bir şekilde orta­ya koyan bir ifadeyi, Prof. Dr. Erdem Yeşilada açıklıyor.

SAĞLIK 10.02.2021, 22:49 13.02.2021, 18:07 Ramazan Peri
Bahçesinde Adaçayı Yetişenin Ömrü Uzun Olur!

Adaçayının sağlık için ne kadar yararlı olduğunu, her derde deva olduğunu açık bir şekilde orta­ya koyan bir ifade. Akdeniz ülkelerinde yaygın bulunuşu nedeniyle, ülkemiz de dâhil Akdeniz ülkelerinde halk arasında yaygın olarak, binlerce yıldır çeşitli amaçlar ile kullanılan bir bitki adaçayı.

Gribe karşı koruyucu adaçayı gargarası

İçerdiği uçucu bileşenlerin ağız ve boğazda enfeksiyon ve yangılarda (farenjit, jinjivit gibi) yararları nedeniyle, adaçayının en önemli uygulama alanları soğuk algınlığı, grip, bronşit gibi durumlardır. Almanya’da yapılan bir bilimsel klinik çalışmada, boğaz ağrısı (akut viral farenjit) şikâyeti ile hastaneye başvuran 286 kişiye üç gün süre ile gargara olarak adaçayı spreyi uygulanmış. Hastalarda boğaz ağrısı skorunda azalma değerlendirilmeye alınmış. yüzde 5'lik, yüzde 15’lik ve yüzde 30'luk derişimler içerisinde en ideal etkinin yüzde 15’lik derişim ile sağlan­dığı gözlenmiş. Çalışmada etkin bir sonuç için günde 6-9 defa gargara yapılması gerektiği vurgulanmış. Gözlenen başlıca yan etkiler ise yutakta kuruluk ve hafif yanma hissi, yani son derece güvenli. Çok yeni yayımlanan bir diğer klinik çalış­mada ise, adaçayı bu defa ekinezya ile birlikte gargara şeklinde uygulandığında dezenfektan gargaradan daha etkili olduğu gösterilmiş. İsviçre’de hastanelere 3 gün boyunca boğaz ağrısı şikâyeti ile hastaneye başvuran 155 gönüllü üzerin­de yürütülen bu çalışmada, bileşiminde ekinezya ve adaçayı içeren gargaranın, 5 gün süre ile günde 10 defa kullanılması ile üçüncü günden başlayarak etkili olduğu gözlenmiş. Deneyde paralel olarak bir başka grup hastada yürütülen ça­lışmada, 2 saat ara ile ağıza sıkılan bir dezenfektan çözeltisinden (klorhekzidin/li- dokain) daha yüksek etki bulunmuş. Bu bence çok dikkat çekici bir sonuç. Çünkü kuvvetli dezenfektan özelliğini bildiğimiz ve bazı yan etkileri bulunduğunu bile bile kullanmak zorunda kaldığımız klorhekzidinden bile daha etkili.

Adaçayının, bakteri ve virüsler üzerinde etkisini ortaya koyan çalışmalar bunlarla sınırlı değil. Adaçayı yaprağı özütü ve ravent kökü özütü ile hazır­lanan kremin, bir başka virüs tipi olan dudaklarda uçuk enfeksiyonu etkeni üzerinde de etkili olduğu tespit edilmiş. Etkisinin, virüs üzerinde etkisi bilinen bir ilaç olan asiklovir kadar kuvvetli olduğu bildiriliyor.

Bahçesinde Adaçayı Yetişenin Ömrü Uzun Olur

ÖNERİLER ve UYARILAR

Adaçayı gargarası nasıl hazırlanır?

Ülkemizde bildiğim kadarı ile henüz gargara şeklinde hazırlanmış bir ürün bu­lunmuyor. Bu durumda bizim hazırlamamız mümkün. Tıbbi adaçayı (Salvia of- ficinalis) olduğunu bildiğimiz, kalitesine güvenilir adaçayını satın alıp (poşet ise 2-3 adet) kapaklı bir büyük fincana (150 mililitre) koyunuz. Taze kaynatılmış içme suyunu yaklaşık 80 °C'ye gelinceye kadar bekletiniz ve bardağın içine dökünüz. Kapağını kapatıp 5-1 O dakika bekletiniz. Boğazınızın dayanabileceği bir sıcak­lığa gelince, şeker ilave etmeden ağzınıza alıp gargara yapabilirsiniz. Günde 6-9 defa bu çay ile gargara yapın. Çayı her gün taze olarak hazırlamak gerekir. Bu karışım biraz yoğun olduğundan çay olarak içmenizi önermem. Bu tedavi sırasında günde 4-5 defa normal şekilde hazırlanmış adaçayı içilmesi de daha başarılı bir sonuç için yararlı olacaktır.

Adaçayı satın alırken dikkat edilecekler!

Ülkemizde zengin bir adaçayı çeşitliliği görülüyor; seksen kadar farklı türü doğal olarak yetişiyor. Halk arasında “adaçayı" haricinde farklı isimler ile de biliniyor. Şalba, çalba, karaot, kutnu gibi. Özellikle üçyapraklı tipi (elma adaçayı; Salvia triloba) ülkemizin değerli bir ihraç ürünü. Ancak sağlık için yararlı özellikleri öne çıkan türü olan “tıbbi adaçayı" (Salvia officinalis) ülkemizde doğal olarak yetişmi­yor. Bu nedenle, adaçayı için yabancı kaynaklarda belirtilen yararları ülkemizde bulunan diğer türlerden de aynı ölçüde beklememek gerekir. Bildiğim kadarı ile piyasada paketlenmiş halde (süzen ambalajlı) pazarlanan adaçaylarından sade­ce bir kısmı “tıbbi adaçayı" ile hazırlanmaktadır. Bu firmalar adaçayını yurtdışın- daki bazı büyük firmalardan sağlıyorlar. Açıkta satılan adaçayları ise yerli adaçayı türleridir. Dolayısıyla adaçayı satın alırken bu hususu göz önünde bulundurmak­ta yarar var.

Prof. Dr. Erdem Yeşilada

Yorumlar (0)
Namaz Vakti 01 Haziran 2023
İmsak 03:32
Güneş 05:28
Öğle 13:07
İkindi 17:05
Akşam 20:36
Yatsı 22:23
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 82
2. Fenerbahçe 34 77
3. Beşiktaş 34 74
4. A.Demirspor 34 66
5. Başakşehir 34 56
6. Trabzonspor 34 54
7. Konyaspor 34 49
8. Kayserispor 34 49
9. Karagümrük 34 47
10. Kasımpaşa 34 43
11. Alanyaspor 35 41
12. Sivasspor 35 40
13. Ankaragücü 34 39
14. Antalyaspor 34 38
15. İstanbulspor 34 35
16. Giresunspor 34 34
17. Ümraniye 34 30
18. Gaziantep FK 34 25
19. Hatayspor 34 23
Takımlar O P
1. Samsunspor 36 78
2. Rizespor 36 68
3. Pendikspor 36 67
4. Bodrumspor 36 62
5. Sakaryaspor 36 62
6. Eyüpspor 36 62
7. Göztepe 36 60
8. Manisa FK 36 56
9. Keçiörengücü 36 56
10. Bandırmaspor 36 55
11. Boluspor 36 52
12. Altay 36 40
13. Erzurumspor 36 39
14. Tuzlaspor 36 38
15. Gençlerbirliği 36 38
16. Altınordu 36 35
17. Adanaspor 36 25
18. Denizlispor 36 23
19. Yeni Malatyaspor 36 16
Takımlar O P
1. M.City 38 89
2. Arsenal 38 84
3. M. United 38 75
4. Newcastle 38 71
5. Liverpool 38 67
6. Brighton 38 62
7. Aston Villa 38 61
8. Tottenham 38 60
9. Brentford 38 59
10. Fulham 38 52
11. Crystal Palace 38 45
12. Chelsea 38 44
13. Wolves 38 41
14. West Ham United 38 40
15. Bournemouth 38 39
16. Nottingham Forest 38 38
17. Everton 38 36
18. Leicester City 38 34
19. Leeds United 38 31
20. Southampton 38 25
Takımlar O P
1. Barcelona 37 88
2. Real Madrid 37 77
3. Atletico Madrid 37 76
4. Real Sociedad 37 68
5. Villarreal 37 63
6. Real Betis 37 59
7. Osasuna 37 50
8. Athletic Bilbao 37 50
9. Girona 37 49
10. Rayo Vallecano 37 49
11. Sevilla 37 49
12. Mallorca 37 47
13. Cadiz 37 41
14. Getafe 37 41
15. Valencia 37 41
16. Almeria 37 40
17. Celta Vigo 37 40
18. Real Valladolid 37 39
19. Espanyol 37 36
20. Elche 37 24
Günün Karikatürü Tümü