Kahve Tansiyonu Yükseltir mi?

Kahve dünyada en yaygın ve en çok kullanılan içeceklerden biri olarak biliniyor. Genel kanı taşıdığı çok sayıda bileşen içerisinde özellikle kafein ve türevlerinin yüksek tansiyon hastalarında tansiyonu yükselttiği yönündedir. Ancak bu konuda yapılan bilimsel nitelikte klinik çalışmalar tam bir çelişki ortaya koyuyor. Bazı çalışmalarda kan basıncında hafif bir yükselme bildiri­lirken, bazılarında herhangi bir değişikliğe yol açmadığı rapor edilmekte. Hat­ta bir başka çalışmada sanılanın aksine tansiyonu düşürdüğü gözlenmiş. Bu tartışmalara daha net bir açıklama getirebilmek için, çok yeni bir çalışmada dört farklı kahve tipinin etkisi, hem deney hayvanlarında, hem de insanlarda araştırılmış.

İncelenen kahve tipleri Arap kahvesi, Türk kahvesi, Amerikan kahvesi ve Çözünür kahve. Deneye başlanmadan herbirinin kafein miktarı ölçülmüş: en yüksek kafein oranı çözünür kahvede çıkmış (yüzde 15 kadar), daha sonra Türk usulü kahve (yüzde 10,1) geliyor. Amerikan kahvesinde yüzde 6,4 ve en düşük miktar ise Arap kahvesinde bulunmuş (yüzde 5,6). Ancak Arap kahvesi koyu hazırlandığından, daha yüksek miktarda kahve kullanılıyor. Dolayısıyla da Arap kahvesi içildiğinde diğer kahve çeşitlerine göre vücuda iki misli kafein alınıyor.

Araştırmada deney hayvanları (sıçan), normal tansiyonlu gönüllüler ve orta derecede yüksek tansiyon hastaları kullanılmış. Çalışmada sigara içmeyen 200 kadın ve 200 erkek gönüllü yer almış ve çalışmadan iki hafta önceden başla­yarak çalışma süresine kadar kafeinli başka içecek içilmesine izin verilmemiş. Sıçanlara ağız yoluyla uygulandıktan ve gönüllü insanlara da bir büyük bardak kahve içirildikten sonra 2 saat süresince, her yarım saatte bir kan basıncındaki değişim ve kalp hızı izlenmiş.

Sonuç ilginç, kahve verildikten sonra gerek normal tansiyonlu ve gerekse hafif yüksek tansiyonlu gönüllülerde ve deney hayvanlarında bir saat içerisin­de kan basıncı ve kalp hızında yüzde 10 ile yüzde 15 arası belirgin bir düşme gözlenmiş. Aslında kahvenin bu etkileri orta derecede yüksek tansiyon hasta­larında daha da belirgin olarak görülmüş. Araştırıcılar kahvenin kan basıncını düşürücü etkisinin muhtemelen kahve içerisinde bulunan polifenolik yapıdaki flavonoit grubu bileşenlere bağlı olabileceğini ileri sürüyorlar. Bilindiği gibi flavonoitler, yapısal özelliklerine bağlı olarak antioksidan etki gösteriyor.

ÖNERİLER / UYARILAR:

Kahvenin şekerli veya şekersiz olması etkisini değiştiriyor mu?

Kahvenin şekerli ya da şekersiz olmasının söz konusu etkileri değiştireceğini sanmıyorum. Neticede şekerin metabolik etkilerini farklı boyutlarda değerlen­dirmek gerekiyor.

Günlük tüketim miktarı ne olmalı?

Yukarıdaki deney birfincan kahve içilmesi neticesi gözlenen sonuçları yansıtıyor. Eğer kişilerin çok fazla kahve içilme alışkanlığı varsa, kan basıncını düşürmesini beklemememiz gerekiyor.

Prof. Dr. Erdem Yeşilada