Koyu Renkli Meyveler Görüşümüzü Etkiler mi?

Koyu kırmızı renkli meyvelerin temel bileşeni, antosiyaninlerin görüşü kuvvetlendirdiği, kolajen stabilitesini ve kılcal damarların direncini artırdığını, dolaşımı hız­landırdığını ortaya koymaktadır.

SAĞLIK 29.04.2021, 23:32 01.05.2021, 10:22 Ramazan Peri
Koyu Renkli Meyveler Görüşümüzü Etkiler mi?

Açığından koyusuna mavimsi ve kırmızı renkli meyvelerin temel bileşenle­ri olan antosiyaninler, son yıllarda oksidatif hasarı giderici etkisi bakımından dikkati çekiyor. Ancak, deneysel (in vitro) ya da deney hayvanları (in vivo) üzerinde yürütülen çalışmaların sonucunda ortaya konulan bu bulguları des­tekleyen klinik çalışmaların sonuçları, henüz tartışmaya açık. Antioksidanların insanlarda, görüş kapasitesini artırıcı, beyin algılama işlevlerini artırıcı, kalp ve damar hastalıkları riskini azaltıcı, kanseri önleyici, yaşlanmayı geciktirici etkileri konusundaki bulguların çelişmesi, esasında bir sürpriz değil. Kuvvetli etkiye sahip sentetik ilaçların bile ara sıra etkinliğinin tartışmaya açıldığı gö- zönüne alırsanız, çok daha hafif etkiye sahip bitkisel bileşenlerin etkisinin net bir şekilde ortaya konulmasını beklemek hayalcilik olur. Bu bakımdan daha açık şekilde etkiyi ortaya koyabilecek, kapsamlı ve uzun soluklu çalışmalara gereksinim bulunuyor.

Koyu Renkli Meyveler Görüşümüzü Etkiler mi

Antosiyaninlerin görüş kapasitesi üzerinde etkisi

Koyu kırmızı renkli meyvelerin temel bileşeni antosiyaninlerin görüşü kuvvetlendirdiği konusunda hafızalarda en çok yer eden örnek sanırım, İkinci Dünya Savaşı yıllarında İngiliz savaş pilotlarının gece bombardıman uçuşla­rında hedeflerini daha iyi seçebilmek için “yabanmersini” meyvesi yedikleri­dir. Bu anekdotun ne kadar gerçekçi olduğu tartışılabilir şüphesiz, ancak yapı­lan deneysel çalışmalar, antosiyaninlerin kuvvetli antioksidan etkilerinin yanı sıra kolajen stabilitesini ve kılcal damarların direncini artırdığını, dolaşımı hız­landırdığını ortaya koymaktadır. Bu bakımdan da glokom, katarakt, diyabetik retinopati ve artrit gibi durumların tedavisinde önerilmektedir. Bu konudaki etkinliğini değerlendirmek üzere, çoğunlukla 1990’lı yıllar öncesi yapılmış ufak çaplı, dar ölçekli deneyler yürütülmüştür. Tek başına yabanmersini ya da beta-karoten, E vitamini gibi antioksidan etkili vitaminlerin birlikte verilmesi ile görme yeteneği azalmış gönüllülerde (diyabetik retinopati, yaşlılık, miyopi gibi çeşitli etkenlere bağlı olarak) kesin bir yorumda bulunabilmek mümkün olamamıştır. Daha yakın bir tarihte, 2000 yılında yayınlanan bir çalışmada ise, 3 hafta süre ile yabanmersini özütü (160 mg) verilen insanların gece görüşün­de belirgin bir değişim tespit edilememiş. Bu çalışmaların sonuçlarına bakıla­rak, hemen etkisizmiş diye karar vermek doğru olmaz sanırım. Bunun başlıca nedeni antioksidan etkili antosiyanin oligomerlerinin, aspirin gibi alındıktan kısa süre sonra etkisini göstermesini beklemek gerçekçi olamaz. Daha güveni­lir sonuçlar alınabilmesi için, çok sayıda gönüllü üzerinde uzun yıllar sürdürü­len (en az 10 yıl) çalışmaların yapılması, verilen antosiyanin formülasyonunun miktar ve kalitesinin de düzenli kontrol edilmesi gerekir. Kısacası bu tip bir çalışma yürütmek çok zor.

Diğer taraftan, ülkemizde birçok renkli meyve yanlışlıkla yabanmersini olarak adlandırıldığından, doğru bitki olduğundan emin olunması gerekir. Çünkü benzer görüntülerine rağmen etkileri çok farklıdır. Mesela kranberi olarak bilinen Latince bilimsel adı ile Vaccinium macrocarpon meyveleri idrar yolları enfeksiyonlarında etkili olurken, aynı bitki ailesinden olan yabanmer­sini (Latince adı Vaccinium myrtllus) mor meyveleri göz ve damar sağlığında yararlı olmaktadır.

Miyoplarda yararı bulunmuş

Kırmızı meyvelerden özel suretle fermentasyon ile hazırlanmış ve yüksek derişimde saflaştırılmış antosiyanozit oligomerleri (yüzde 85) taşıyan formü- lasyonun kullanıldığı 2005 tarihli bir çalışmada görüş kapasitesini belirgin bir şekilde artırdığı tespit edilmiş. Bilimsel kriterlere uygun olarak planlanan ça­lışmada (randomize, çift körlü, plasebo kontrollü), hafif ile orta derecelerde miyop olan ve hemen hemen aynı yaşlardaki 60 gönüllüden 30’una, 4 hafta süresince günde 2 defa 100 mg antosiyanozit tableti, kalan 30’una ise boş ilaç verilmiş. Deney sonucunda miyopinin belirgin bir şekilde düzeldiği görülmüş.

Sonuçta kafanız mı karıştı? Benim fikrimi soracak olursanız; daha güveni­lir çalışmaların sonuçlarını görüp karar vermek için 10-20 yıl beklemek pek akılcı değil. Ayrıca vücutta oksidatif hasar oluştuktan sonra onu onarmak da oldukça zor. Antioksidan etkisini bildiğimiz antosiyaninlerin sadece görüş ye­teneği ile ilgili değil, hastalıklara ve bilhassa yaşlanmaya bağlı olarak ortaya çıkan çeşitli kalp ve damar hastalıkları, kanserler vb oluşumundaki önleyici etkisinden yararlanmak için, abartmadan koyu kırmızı renkli meyveleri ye­mek ve de katıştırılmamış meyve sularını içmek akılcı bir yaklaşım olacaktır.

Koyu Renkli Meyveler Görüşümüzü Etkiler mi

Glokom gelişimini önlemek için bir özel “antioksidan karışımı”

Glokom oluşumunda rol oynayan etkenler tam olarak bilinmemekle be­raber, göziçi basıncının (göz tansiyonu) yükselmesi önemli bir risk oluştur­maktadır. Göz tansiyonunun yüksek olmasına bağlı olarak, kan göz retinası hücrelerini yeterince besleyememekte ve hücrelerin yavaş yavaş ölmesine yol açmaktadır. Özellikle en yaygın şekli olan “birincil açık açılı glokom”, tedavi edilmemesi durumunda körlüğe neden olabilmektedir.

Bireysel beslenme şekline bağlı olarak katarakt, diyabetik retinopati ve yaşa bağlı makular dejenerasyon gibi göz hastalıklarının önemli ölçüde geciktiril­mesi ve hatta önlenmesi mümkün olabilmesine karşılık, glokomu önleyecek bir beslenme şekli henüz bilinmemektedir.

Glokom gelişiminin önlenmesine yönelik başlıca öneriler arasında, gözler­deki kan akımının düzenlenmesine, dolayısıyla göz hücrelerinin canlılığının korunmasına yönelik “antioksidan’’ uygulamaları dikkati çekmektedir. Lutein gibi antioksidan karotenoitler bu amaçla en yaygın tercih edilen doğal bile­şiklerdir. Diğer önerilen antioksidan seçenekleri arasında antosiyanin taşıyan bazı meyveler de önemli yer tutmaktadır. “Yabanmersini” ya da İngilizce po­püler adı ile “bilberry” meyveleri.

Yeni yayınlanan bir çalışmada standart “yabanmersini özütünün” etkin­liğini artırmak için bir başka antioksidan etkili bitki özütü olan “sahil çamı kabuğu özütü” (piknogenol) ile hazırlanan karışımının, insanlar üzerindeki etkisi incelenmiş. Göz tansiyonu yüksek (22-26 mmHg),s ancak glokom be­lirtisi görülmeyen 45 yaş üzerindeki 38 kişiye, hazırlanan ürün (mirtogenol) 6 ay süre ile verilmiş. Süre sonunda deneklerin göz tansiyonları ölçüldüğünde mirtogenol verilen gruptaki 20 denekten 19’unda göz tansiyonunun belirgin bir şekilde düşmesine karşılık, ilaç verilmeyen gruptaki 18 denekten sadece birinde düşme tespit edilmiş. Göz tansiyonunun glokom riskini artırıcı önem­li bir etken olduğunu göz önüne alırsak, çalışmanın sonuçları dikkat çekici. Şüphesiz daha fazla denek üzerinde ve daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç var.

Prof. Dr. Erdem Yeşilada

Yorumlar (0)
Namaz Vakti 26 Mart 2023
İmsak 05:25
Güneş 06:52
Öğle 13:15
İkindi 16:43
Akşam 19:28
Yatsı 20:49
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 25 60
2. Fenerbahçe 24 54
3. Beşiktaş 25 49
4. A.Demirspor 25 45
5. Trabzonspor 25 44
6. Başakşehir 24 41
7. Kayserispor 25 38
8. Konyaspor 25 34
9. Karagümrük 24 31
10. Antalyaspor 25 28
11. Alanyaspor 25 28
12. Sivasspor 25 27
13. Kasımpaşa 25 26
14. Gaziantep FK 25 25
15. Ankaragücü 24 25
16. İstanbulspor 24 24
17. Giresunspor 24 23
18. Hatayspor 24 23
19. Ümraniye 25 22
Takımlar O P
1. Samsunspor 27 57
2. Eyüpspor 26 53
3. Sakaryaspor 27 49
4. Pendikspor 26 47
5. Keçiörengücü 27 47
6. Rizespor 25 46
7. Manisa FK 26 42
8. Bodrumspor 26 41
9. Boluspor 26 41
10. Bandırmaspor 26 40
11. Göztepe 26 38
12. Tuzlaspor 27 28
13. Altay 27 25
14. Adanaspor 27 25
15. Erzurumspor 25 24
16. Altınordu 26 20
17. Gençlerbirliği 26 18
18. Denizlispor 27 17
19. Yeni Malatyaspor 27 16
Takımlar O P
1. Arsenal 28 69
2. M.City 27 61
3. M. United 26 50
4. Tottenham 28 49
5. Newcastle 26 47
6. Liverpool 26 42
7. Brighton 25 42
8. Brentford 27 42
9. Fulham 27 39
10. Chelsea 27 38
11. Aston Villa 27 38
12. Crystal Palace 28 27
13. Wolves 28 27
14. Leeds United 27 26
15. Everton 28 26
16. Nottingham Forest 27 26
17. Leicester City 27 25
18. West Ham United 26 24
19. Bournemouth 27 24
20. Southampton 28 23
Takımlar O P
1. Barcelona 26 68
2. Real Madrid 26 56
3. Atletico Madrid 26 51
4. Real Sociedad 26 48
5. Real Betis 26 45
6. Villarreal 26 41
7. Athletic Bilbao 26 36
8. Rayo Vallecano 26 36
9. Osasuna 26 34
10. Celta Vigo 26 34
11. Mallorca 26 32
12. Girona 26 31
13. Getafe 26 29
14. Sevilla 26 28
15. Cadiz 26 28
16. Real Valladolid 26 28
17. Espanyol 26 27
18. Valencia 26 26
19. Almeria 26 26
20. Elche 26 13
Günün Karikatürü Tümü