Koronavirüsten ölümlerde sosyal medyadaki dezenformasyon kampanyaları da önemli rol oynarken, bu kez Rusya'da Kovid-19 kurbanına kapsamlı otopside ölüm nedeninin virüs değil tromboz/kan pıhtılaşmasına yol açan bir bakteri olduğunun saptandığı iddiasının dört koldan yayılması dikkat çekti. Bunun üzerine Londra merkezli Reuters haber ajansı, 'doğruluk kontrolü' etiketiyle bir araştırma yayımladı. Yapılan doğruluk kontrolü araştırmasında "Kovid-19 vardır, bakteri değil, virüstür ve Rusya'daki otopsiler aksini göstermemiştir" sonucuna varıldı.
Reuters'in haberinde şöyle denildi:
"Rusya'da Kovid-19 kurbanlarına yapılan otopsiler binlerce vakada ölüm nedeninin Kovid-19 olduğunu gösterdi. Gerçek durum, bu otopsilerin, Kovid-19'un var olmadığını, insanların bakterinin neden olduğu tedavi edilebilir kan pıhtılaşmasından hastalandığını gösterdiğine dair sosyal medya paylaşımlarının tersinedir. Kovid-19'a bakteri değil, virüs neden olmaktadır, bu virüs kan pıhtılaşmasını tetikleyebilse de hastalığın etkileri bundan ibaret değildir."
Reuters'in haberinde, sosyal medya platformlarında paylaşılan bir makalede "Rusya, Kovid ölümlerinde otopsiyi suç haline getiren Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) talimatlarını çiğneyerek, dünyada Covid-19 cesetlerini parçalayıp inceleyen ilk ülke oldu. Ve ayrıntılı bir incelemenin ardından Kovid'in virüs olarak var olmadığı belirlendi" iddiasının yayıldığını belirtildi.
"Rusya'da doktorlar kollarını, bacaklarını ve vücudunun diğer kısımlarını açıp doğru bir şekilde inceledikten sonra kan damarlarının genişlediğini ve damarların kan pıhtılarıyla dolduğunu fark etti, bu da genellikle kan akışını engelleyip oksijen akışını azaltarak hastanın ölümüne neden olur" denilen iddiada "Kovid, virüs değil, ölüme neden olan bir bakteridir, damarlarda ve sinirlerde kan pıhtılaşmasına yol açarak hastayı öldürmektedir" sonucuna varıldığı ileri sürüldü.
'Bunun üzerine Rusya Sağlık Bakanlığı'nın Asprin ve Empromak gibi antibiyotik, antienflamatuar ve antikoagülan tabletler vererek tedaviye başlayıp günde 14 binden fazla hastayı taburcu ettiği, bu sayede yoğun bakım ve ventilatörlerin kullanılmadığı' öne sürülen iddiada, ayrıca 'Rusya'daki doktorların Kovid-19'ın küresel bir aldatmaca olduğunu söyleyerek tedavi yöntemini açıkladığı, Çin'in bunu zaten bildiği, ama raporunu asla yayımlamadığı, hastalığa da bakterinin 5G radyasyon ışınlarına maruz kalmasının neden olduğu' ortaya atıldı.
"Bu bilgiyi aileniz, komşularınızla, tanıdıklarınızla, arkadaşlarınızla, iş arkadaşlarınızla paylaşın ki, Kovid-19 korkusundan kurtulsunlar ve bunun bir virüs değil, sadece 5G radyasyonuna maruz kalmış bir bakteri olduğunu anlasınlar. Sadece bağışıklığı çok düşük olan kişiler dikkat etsinler... Mağdur olanlar Asprin-100mg ve Apronik veya Paracetamol 650mg almalıdır" diye biten iddianın sonunda da "Kaynak: Rusya Sağlık Bakanlığı" yazıldı.
Mayıs 2020'de çok benzer bir iddianın İtalya ile bağlantılı dolaşıma sokulduğunu hatırlatan Reuters, yeni iddiayı şöyle çürüttüğünü açıkladı:
* DSÖ Kovid-19 kurbanlarına otopsiyi yasaklamıyor, sadece Eylül 2020'de enfekte ölülere güvenli otopsiyle ilgili rehber yayımladı.
* Rusya otopsiyi enfekte kişinin ölüm nedeninin Kovid-19 olup olmadığını belirlemek için yapıyor. Rusya Sağlık Bakanı Yardımcısı Tatyana Golikova'nın Aralık 2020'deki açıklamasına göre (tass.ru/obschestvo/10369929), tüm Kovid-19 ölümleri otopsiden geçirilmektedir.
* Rusya'nın yanısıra ABD, Almanya, İtalya, Britanya'da da Kovid-19 kurbanlarına otopsi yapılmaktadır.
* Rusya'da otopsi sonucunda nedeni Kovid-19 olarak belirlenen ölümler: Rusya Sağlık Bakanlığı, 14 Nisan 2021 itibarıyla Kovid-19'dan 104 bin ölüm kaydetmiştir (covid19.rosminzdrav.ru/). Rusya Federal Devlet İstatistik Kurumu (Rosstat) verilerine göre pandeminin başından bugüne koronavirüs bağlantılı 243 bin 84 ölüm kayıtlara geçti. Yetkililer geçmiş açıklamalarında Rosstat verilerinin otopsi raporu verilerini de içerdiğinden günlük vaka kayıtlarına göre daha bütünlüklü olduğunu söylemişti.
* Reuters, Mayıs 2020'de koronavirüs enfekte binlerce Rus'un ölüm nedeninin kalp krizi gibi başka nedenlerden kaydedildiğini haber yapmıştı. Moskova'daki 29. Hastane'nin kardiyak yoğun bakım ünitesinin başındaki Aleksey Erlikh, durumu, şöyle açıklamıştı: "Basitçe söylemek gerekirse, kimse virüsten ölmez. İnsanlar bir virüsten kaynaklanan komplikasyonlardan ölürler. Ama aynı zamanda virüsün neden olduğu kronik bir hastalığın komplikasyonlarından da ölürler. Bazıları, bu tür ölümlerin koronavirüs can kaybı sayısına eklenmemesi gerektiğine inanıyor. Bence eklenmeliler."
* Rusya Sağlık Bakanlığı websitesi (covid19.rosminzdrav.ru/), Kovid-19'u virüs olarak tanımlıyor, hastalığa SARS-CoV-2 virüsünün neden olduğunu belirtiyor. Daha önce DSÖ, Kovid-19'a bakterinin neden olduğu mitini çürütmüştü, Reuters de bakterinin neden olduğu ve kan pıhtılaşmasından ibaret olduğu iddialarını çürütmüştü.
Araştırmacılar, Kovid-19'un hayatı tehdit eden pek çok etkisinden birinin, ABD hükümetine bağlı Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) ve Johns Hopkins Üniversite Hastanesi'nin de açıkladığı gibi kalp krizinden organ hasarına ve felce kadar birçok sağlık komplikasyonuna neden olabilecek iltihaplanma ve anormal kan pıhtıları olduğunu belirtti. Bununla birlikte, kan pıhtıları, Kovid-19'un yaratabileceği pek çok etkiden sadece biridir, çünkü Kovid-19 tromboz demek değildir.
* Daha önce Reuters, insanları Kovid-19 yerine 5G'nin hasta ettiğine ve Kovid-19'un radyasyon zehirlenmesinden kaynaklandığına dair yanlış iddiaları çürüttü. DSÖ, kablosuz teknolojiye maruz kalmayı sağlık üzerindeki olumsuz etkilerle bağlantılandıran hiçbir araştırma olmadığını söylüyor.
* Rusya'nın yoğun bakım ve ventilatör kullanmak zorunda kalmadığı iddiası yanlıştır. Reuters ve Getty Images, pandemi sırasında Rusya'da yoğun bakım ve ventilatör kullanıldığını gösteren pek çok fotoğraf yayımlamıştır. Antibiyotik, antienflamatuar ve antikoagülan tabletlerle tedavi iddiasıyla ilgili Reuters'in araştırması, Avrupa İlaç Kurumu'na (EMA) ve ABD'nin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) ile Ulusal Sağlık Enstitülerine (NIH) göre de Kovid-19'un bazı belirtilerinin antienflamatuar ve antikoagülan ilaçlarla tedavi edilebildiğini belirledi. Antibiyotiklerin ise virüsle enfeksiyona karşı etkili olmadığı, sadece aynı zamanda bakteriyel enfeksiyonu da olan Kovid-19 hastalarına tavsiye edildiği de belirlendi. DSÖ de "Antibiyotikler virüse karşı işe yaramıyor" açıklaması yapmıştı.
* Sonuçta Kovid-19, bir bakteri değil virüstür ve pandemide diğer yerlerdeki gibi Rusya'daki ölümlerin de nedenidir. Zaten tedavide antienflamatuar ve antikoagülan ilaçlar kullanılmaktadır, antibiyotikler ise sadece hastalarda aynı zamanda bakteriyal enfeksiyon da varsa etkilidir. DSÖ'nün Kovid-19 otopsilerini yasakladığı, Rusya'da yoğun bakım ünitesi kullanımının olmaması ve 5G etkisiyle ilgili iddialar ise yanlıştır.
Kayak:Gerçek kontrolü: COVID-19 tromboz değildir ve bakterilerden | Reuters
