Sağlığın Korunmasında Su Yosunlarının Etkisi

NASA tarafından astro­notların beslenmesinde başarı ile uygulanması nedeniyle dikkati çekti. yüzde 70'e varan zengin protein içeriği dışında taşıdığı vitaminler [B-12 vitamini, provitamin A (beta-karotenler), tokoferoller (E vitamini)], çeşitli mineraller bilhassa demir, fenolik asitler ve gama linolenik asit gibi vücudumuz için ge­rekli bileşenleri taşımaktadır.

SAĞLIK 16.02.2021, 22:15 28.02.2021, 21:33 Ramazan Peri
Sağlığın Korunmasında Su Yosunlarının Etkisi

Giderek artan dünya nüfusunu besleyecek alternatif kaynaklar arasında en çok dikkati çekenlerden biri de zengin protein ve vitamin içeriğine sahip su yosunları. Durgun tatlı sularda, açık hava su depolarında veya göletlerde ya da denizlerde oluşan bu mikroalgler arasında spirulina türleri ve klorella türleri şu an piyasada en popüler olanları. Protein ve vitaminlerin yanı sıra taşıdığı karotenoitler, klorofiller, mineraller ve renk maddeleri (pigmentler) nedeniyle çeşitli amaçlar ile insan sağlığında yararlı olduğu gerekçesi ile pazarlanıyor. Peki, bu iddialardan ne kadarı bilimsel, ne kadarı gerçek dışı?

Spirulina nedir

Spirulina nedir? Etkili mi yoksa riskli mi?

Bu mikroalgler arasında spirulina (Arthrospiraplatensis ve A.maxima) tür­leri Amerika Birleşik Devletleri uzay araştırmalarında NASA tarafından astro­notların beslenmesinde başarı ile uygulanması nedeniyle dikkati çekti. yüzde 70e varan zengin protein içeriği dışında taşıdığı vitaminler [B-12 vitamini, provitamin A (beta-karotenler), tokoferoller (E vitamini)], çeşitli mineraller bilhassa demir, fenolik asitler ve gama linolenik asit gibi vücudumuz için ge­rekli bileşenleri taşımaktadır. Mavimsi rengini veren pigmentler “fikobilinler” (fikosiyanin ve allofikosiyanin), bilirubin gibi safra pigmentlerinin yapısına yakın yapıda olup proteinler ile kompleks oluşturmuştur (fikobiliprotein).

Spirulina üzerinde yürütülen deneysel (deney hayvanı ya da hücre kültür­lerinde) çalışmalarda elde edilen bulgulara dayanılarak çeşitli kullanım öne­rileri yapılmaktadır: Virüs enfeksiyonları ve alerjilerin tedavisi, bağışıklık dü­zenleyici, kolesterol düşürücü, antioksidan ve karaciğer koruyucu.

Yapısında bulunan “kalsiyum spirulan” adı verilen sülfatlanmış pokisaka- ritlerin bazı membran virüslerinin gelişimini engellediği, virüslerin konakçı hücre içine sızmasını önlediği deneysel (in vitro ve in vivo) olarak tespit edil­miştir. Bu virüsler arasında uçuk virüsü [herpes simplex virüsü-1 (HSV-1)], grip etkeni influenza A virüsü, kızamık virüsü, kabakulak virüsü, sitomegalo- virüs ve AIDS etkeni HIV-1 virüsü bulunmaktadır. Ancak bu bulgular deney­sel olduğu için insanlarda ne derecede etkili olabileceğini ortaya koyabilecek klinik çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır. Renkli bileşenleri olan fikosiyanin pigmentleri, antioksidan olarak peroksil radikalleri üzerinde etkilidir. Bu bile­şenin antioksidan etkisine bağlı olarak, sıçanlarda karaciğer toksinlerinin za­rarlarına karşı koruyucu etkisi tespit edilmiştir.

Spirulina ve kronik yorgunluk şikâyeti

Spirulina’nın zengin besleyici içeriği nedeniyle vücudun yüksek enerji ih­tiyacını karşılamak üzere, bilhassa çok sayıda kişinin şikâyetçi olduğu “kro­nik yorgunluk’’ sendromuna karşı pazarlandığı görülmektedir. Teorik olarak değerlendirildiğinde, içerdiği bileşenlerden polisakaritlerin (glikojen gibi) ve gama linolenik asidin, insan hücreleri tarafından kolaylıkla emilerek enerjiye dönüştürülebileceği, ayrıca bağırsaklarda yararlı laktik bakterilerin gelişimi­ni artırmak suretiyle de vücutta B-6 vitamini sentezini sağlaması suretiyle bu enerji artışına katkıda bulunması beklenmektedir. Ancak 2007 yılında yayım­lanan bir bilimsel klinik çalışmada (plasebo kontrollü ve randomize), günde 3 gram spirulina verilen kronik yorgunluk şikâyeti olan gönüllerde, boş ilaç verilen gruba oranla herhangi bir iyileşme görülememiştir.

Spirulina nedir

Kullanımı riskli mi?

Yapılan güvenlik çalışmalarında herhangi bir yan etki tespit edilememiş­tir. Ancak alerjik kişilerde, hamile ve emzirenlerde kullanımından kaçınılması önerilmektedir. Spirulina kullanımı ile karşılaşılabilecek en önemli sorun ürün kalitesine bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Spirulina'nın üretildiği havuzlara ya da su kaynaklarına ağır metal bulaşması önemli bir risk oluşturmaktadır. Bu nedenle kullanılan ürünün güvenilirliği son derece önemlidir. Spirulina'nın günlük kullanılması önerilen miktar tam olarak bilinmemektedir; bu nedenle çok geniş bir aralıkta 250 mg ile 5.000 mg arasında kullanılması önerilmektedir.

Sonuç olarak, spirulina ile ilgili olarak ortaya atılan kullanım önerileri bazı deneysel bulgulara dayanmaktadır. Dolayısıyla insanlarda hangi miktarlarda ve ne kadar süre ile kullanıldığında etkili olabileceğini gösteren klinik çalış­malara gerek duyulmaktadır. Ancak şimdiye kadar yukarıda bahsettiğim kalite sorunlarına bağlı ortaya çıkabilecek riskler dışında, vücut için zararlı bir du­rum söz konusu değildir. Bu nedenle, durumun bilincinde olarak kullanılma­sında bir sakınca yok gibi görülüyor.

ÖNERİLER I UYARILAR:

Spirulina tableti/kapsülü satın alırken nelere dikkat edilmeli?

Spirulina ya da diğer yosun ürünlerinde en önemli sorun kalitedir. Ucuz ve temini kolay bir ürün olmasına rağmen, bazı kapkaçcı diye tanımlayabileceğimiz kişile­rin kırlardan ısırgan gibi koyu yeşil renkli yaprakları toplayıp kurutup spirulina ya da diğer yosun ürünleri olarak pazarladığını görüyoruz.

Bir diğer önemli husus ise yosunlar havuzlarda yetiştirildiğinden, havuzların hij­yen koşullarının uygunluğu. Bildiğiniz gibi durgun sularda kolaylıkla organizmalar üreyebilmektedir. Eğer havuzda gerekli önlemler alınmamışsa yosun, sağlığınız için tehlikeli olabilecek mikroorganizmalar ile temas edebilecektir. Yine havuz­larda kullanılan suyun kalitesi ve özellikle mineral içeriği önemlidir. Su içerisinde insan sağlığı için tehlikeli ağır metallerin (kadmiyum, civa, kurşun vb) bulunma­ması gerekir Dolayısıyla üretici firmanın gerekli analizleri yapıp yapmadığını sor­gulamanızı öneririm.

Hangi sıklıkta ve ne miktarda kullanılmalı?

Besleyici özelliği söz konusu olduğundan tablet, kapsül gibi ilaç şekillerinde ya da katkılı gıda ürünleri şeklinde çeşitli formlarda pazarlanmaktadır. Bu ürünler için kesinleşmiş bir miktar önerisi bulunmamaktadır. Piyasadaki ürünler 250 mi­ligram ile 5 gram arasında değişmektedir.

Prof. Dr. Erdem Yeşilada

Yorumlar (0)
15
açık
Namaz Vakti 29 Mart 2024
İmsak 05:18
Güneş 06:45
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:32
Yatsı 20:54
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13
Günün Karikatürü Tümü