Uzakdoğu ülkelerinden Singapur’da, 45-75 yaşları arasında 63.257 kişide yüzyüze anket yöntemi ile yürütülen bir çalışmada, siyah çay içilmesi ile Parkinson hastalığı riskinin azaldığı sonucuna varılmış. Çalışmaya katılan kişilerin tükettikleri gıdalar ve miktarları ayrı ayrı kaydedilmiş, bilgisayar programlarında yapılan değerlendirmelerde, siyah çay haricinde hiçbir gıdanın Par- kinson hastalığında olumlu bir yararı tespit edilememiş. Herhalde Çinlilerin beslenmesinde “bakla” yer almıyor; çünkü bakla taşıdığı levo-dopa maddesi nedeniyle Parkinson hastalarında yararlı olduğu biliniyor. Çayın kafein içeriğinin başlıca etkenlerden biri olduğu, alınan kafein miktarı arttıkça Parkinson hastalığı riskinin azaldığı sonucuna varılmış. Tabii bu durumda sadece siyah çay değil, kafein içeren kahvenin de bu bakımdan yararlı olduğu görülüyor. Ancak daha ilginç bir bulgu, yüksek kafein tüketiminin yanı sıra siyah çay da birlikte tüketiliyorsa etki önemli ölçüde artıyor.
Araştırıcılar bu koruyucu etkinin muhtemelen östrojene bağlı yolak ile ilişkili olduğunu düşünüyorlar. Çünkü siyah çay içenlerde kan östrojen seviyesi, yeşilçay içenlere göre daha yüksek seviyede bulunmuş. Bu durumu destekleyen bir başka bulgu da östrojen hormonu daha yüksek seviyede olan kadınların, erkeklere oranla daha seyrek olarak Parkinson hastalığına yakalanması. Uzak- doğuda yeşil çayın daha fazla tercih edildiğini biliyoruz. Diğer taraftan sürekli olarak yeşil çayın siyah çaya göre çok daha yararlı olduğunu gösteren çalışmalar yayınlanıyor. Dolayısıyla bu sonuç oldukça ilginç. Yeşil çayın kafein içermesine karşılık Parkinson hastalığında herhangi bir olumlu rolü belirlenememiş.
Tabii bu bulgular geriye dönük bir sorgulamanın sonuçları, sadece bir yol gösterici ve fikir verici nitelikte bilgiler. Buna bakıp da tükettiğiniz kahve ve siyah çayın miktarını abartırsanız bu defa kafein bağımlılığına bağlı (kafein intoksikasyonu), kabızlık, yüksek tansiyon, mide asit salgısını artıracağından gastrit, uykusuzluk vb bir sürü sorunla karşılaşabilirsiniz. Her şey kararınca kullanıldığında yararlıdır.
Prof. Dr. Erdem Yeşilada
