Şeyh Muhammed Nurullah Seyda "Esrarut-Tasavvuf" Eseri

Muhammed Nurullah Efendi eserini henüz 18 yaşındayken, posta yeni otururken kaleme almış ve te’lif etmiştir. Şeyh M. Nurullah (ra) bu eserle herkesi ilim ve ma’rifet ile aciz bırakmıştır. Şeyh M. Nurullah kitabında tasavvufun doğuşundan, gaye ve maksadından bahsetmektedir.

TASAVVUF 02.02.2021, 22:58 04.02.2021, 22:42 Ramazan Peri
Şeyh Muhammed Nurullah Seyda "Esrarut-Tasavvuf" Eseri

Eserin orijinal nüshası, müellif tarafından 73 sayfa olup arapça yazılmıştır. Eser h. 1395, miladi 1975 yılında İstanbulda Kamış’lı matbaasında basılmıştır. Eserin Arapçası 84 sayfa müellif tarafından yazılmıştır. Arapçadan Türkçeye İbrahim Öztürk tarafından tercüme edilmiştir. Eser ilk defa türkçe dilinde 1991 yılında Zaman Yayıncılık tarafından basılmıştır. Türkçeye tercüme ise 184 sayfadır. Eserin girişinde 28 Mart 1971 yılında arapça dilinde takriz yapan Cizre Müftüsü Abdurrahman Erzendir. Bu şahıs Muhammed Nurullah Efendinin Hocası ve babası Şeyh Muhammed Saıd Seydanın halifesidir. Eserin başında Abdurrahman Erzen, Cizrede yetişmiş alimlerden bahsetmektedir. Cizrenin mübarek bir belde olduğunu, bu beldede faziletli din adamlarının ve büyük alimlerin yetişmesinde tükenmez bir kaynak olduğunu vurgular. Muhammed Nurullah Efendinin ahlak ve sıfatlarını medh eder. Ziyaretçiler kendisini gördüklerinde “Tahminlerimin çok üstünde” demekten kendilerini alamiyorlardı ve “Muıdiyi bizzat görmek duymaktan daha hayırlıdır” diye ifade eder. Takrizin devamında ise, Muhammed Nurullah Efendiden hem ilim hem tarikat icazetini alan büyük alim Seyyid Ali El-Funduki onu medhettiği ve kendi Divanında O’na ovgüler yazdığını ifade eder. Dolayısıyla Seyyid Ali El-Funduki divanından bir bölümünü mealen aktarır. Abdurrahman Erzen takrizin sonunda Muhammed Nurullah Efendi’yi şu sözlerle över:

“O babasının sıret ve süretindedir. O hem zamanımızın hem istikbalin şahsiyetidir. O kâmil mürşid ve liderdir diyerek övmemize lâyıktır.” Aynı zamanda Cizre bölgesinin alimler ve şeyhler silsilesinden oluşan ve büyük bir cemaat oluşturduğunu vurgular.[1]

Muhammed Nurullah Efendi eserini henüz 18 yaşındayken, posta yeni otururken kaleme almış ve te’lif etmiştir. Müellif bu eserle herkesi ilim ve ma’rifet ile aciz bırakmıştır. Müellif kitaabında tasavvufun doğuşundan, gaye ve maksadından bahsetmektedir. Tasavvufun gayesinin, kalbini ıslâh etmek, onu zikrullah ile süsleyıp korumak olduğunu açıklamaktadır.[2] Tasavvuf ilminin ortaya çıkmasının kaynağı ve temelinin hadisi şerifler üzerine bina edilmiş olduğunu söyler. Alimlerin Kur’anın esrarından istinbat etmiş, ariflerin ise Hz. Peygamberimizin nurlu yolundan almış olduklarını beyan eder.[3]

Tasavvufun insandan ve insanlıktan bahsettiğini vurgular. İslâmın ışığı altında iyi bir ahlâka ve beşeri faziletlere dönüştürmede Tasavvufun en iyi vesile ve en keskin tedbir olduğunu söyler.[4]

Tasavvufun; Kur’anın, dinin,ve nübüvvetin esaslarından birini yüceltiyor olmasını ondan “tezkiye” lafzıyla bahsederek açıklar. Bunu Cüm’a süresinin ikinci ayetiyle te’kid eder. Bu esas nefisleri tezkiye etmek, onu faziletlerle donatıp rezalet ve aşağılıktan kurtarmakt olduğunu vurgular.[5]

Peygamberlik lisanının İslâm ve iman üzerindeki bir dereceden bahsettiğini ve ona ihsan adını verdiğini açıklar. İhsanı ise, “Senin Allahı görüyormuş gibi ibadet etmendir, her ne kadar sen Allahı görmüyorsan da, şüphesiz Allah seni görür”, hadisiyle te’kid eder.[6]

Müellif eserinde zikirden çok bahsetmektedir. Zikrullahın nasıl elde edileceğini izah eder. Kul her şeyden önce, Allahu Tealanın bütün amelleri bildiğini, kişinin kalbinde gizlendiği şeyleri, O’na gizli olmadığını göz önünde bulundurmalıdır. Allahı zikretmenin sadece dil, lisan ile olmayıp, zikir, ilmi murakabe ile, tefekkür ve tezekkür ile meydana geldiğini vurgular. İnsanları ihsan şuuruna teşvik eder. Her zikrin kalbte muşahede edilebilen bir te’sirinin olduğunu açıklar. Kur’an okumak, namaz kılmak ve diğer ibadetlerin tekrar etmesi, Allahı kalbde hazır bulundurmak için birer sebep olduğunu ve istihzarın kalbe hayret verici ve muşahede edilebilen eserlerinin var olduğunu ifade eder.[7]

Müellif eserin sonunda Dokuz Nükte Risalesi altında üstad Bediuzzaman Said Nursinin; “Bu zaman tarikat zamanı değil, hakikat zamanıdır”, sözünün açıklamasını yapmıştır. Bu sözü şuna benzeterek açıkladı; Eğer bir insan, kış bütün dünyayı kapladı derse, bu sözden kışın bütün dünyayı kaplamış olması gerekmez. Çünkü bazı kıtalarda halk hiç kış yüzü görmez. Dolayısıyla bu sözün bulunduğu yerdeki zamanla kışın kapladığı yer ve zamanla tefsir edilmesi gerektiğini açıklar.[8]

Midat TOKHTAROV Bursa/2012

---------------------------

[1] Muhammed Nurullah Seyda el-Cezerî, Tasavvufun Sırları, s. 10.

Muhammed Nurullah Seyda el-Cezerî, a.g.e., s. 17.

[3] Muhammed Nurullah Seyda el-Cezerî, a.g.e., s. 18.

[4] Muhammed Nurullah Seyda el-Cezerî, a.g.e., s. 16.

[5] Muhammed Nurullah Seyda el-Cezerî, a.g.e., s. 20.

[6] Muhammed Nurullah Seyda el-Cezerî, a.g.e., s. 21.

[7] Muhammed Nurullah Seyda el-Cezerî, a.g.e., s. 108.

Muhammed Nurullah Seyda el-Cezerî, a.g.e., s. 159.

Yorumlar (0)
Namaz Vakti 30 Mayıs 2023
İmsak 03:34
Güneş 05:28
Öğle 13:07
İkindi 17:05
Akşam 20:35
Yatsı 22:21
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 33 79
2. Fenerbahçe 33 74
3. Beşiktaş 34 74
4. A.Demirspor 33 63
5. Başakşehir 33 53
6. Trabzonspor 33 51
7. Konyaspor 33 49
8. Kayserispor 33 49
9. Karagümrük 33 44
10. Alanyaspor 34 41
11. Kasımpaşa 33 40
12. Ankaragücü 33 39
13. Antalyaspor 33 38
14. Sivasspor 34 37
15. İstanbulspor 33 35
16. Giresunspor 33 34
17. Ümraniye 33 27
18. Gaziantep FK 33 25
19. Hatayspor 33 23
Takımlar O P
1. Samsunspor 36 78
2. Rizespor 36 68
3. Pendikspor 36 67
4. Bodrumspor 36 62
5. Sakaryaspor 36 62
6. Eyüpspor 36 62
7. Göztepe 36 60
8. Manisa FK 36 56
9. Keçiörengücü 36 56
10. Bandırmaspor 36 55
11. Boluspor 36 52
12. Altay 36 40
13. Erzurumspor 36 39
14. Tuzlaspor 36 38
15. Gençlerbirliği 36 38
16. Altınordu 36 35
17. Adanaspor 36 25
18. Denizlispor 36 23
19. Yeni Malatyaspor 36 16
Takımlar O P
1. M.City 38 89
2. Arsenal 38 84
3. M. United 38 75
4. Newcastle 38 71
5. Liverpool 38 67
6. Brighton 38 62
7. Aston Villa 38 61
8. Tottenham 38 60
9. Brentford 38 59
10. Fulham 38 52
11. Crystal Palace 38 45
12. Chelsea 38 44
13. Wolves 38 41
14. West Ham United 38 40
15. Bournemouth 38 39
16. Nottingham Forest 38 38
17. Everton 38 36
18. Leicester City 38 34
19. Leeds United 38 31
20. Southampton 38 25
Takımlar O P
1. Barcelona 37 88
2. Real Madrid 37 77
3. Atletico Madrid 37 76
4. Real Sociedad 37 68
5. Villarreal 37 63
6. Real Betis 37 59
7. Osasuna 37 50
8. Athletic Bilbao 37 50
9. Girona 37 49
10. Rayo Vallecano 37 49
11. Sevilla 37 49
12. Mallorca 37 47
13. Cadiz 37 41
14. Getafe 37 41
15. Valencia 37 41
16. Almeria 37 40
17. Celta Vigo 37 40
18. Real Valladolid 37 39
19. Espanyol 37 36
20. Elche 37 24
Günün Karikatürü Tümü