Şeyh Muhammed Nurullah Seyda ve Zühd

Nitekim hayvanlar da dilediğini otluyor, sürekli yün giyiniyor ve bol bol uyuyor. Ne geçmişten ibret var, nede gelecekten bir endişesi. Bu hayalleriyle hayvanların hayatta mutlu olduğunu veya kemal derecesine çıktığını zannetmenin mümkün olmayacağını vurgular. İşte zühde ters düşen ve onunla kaynaşması mümkün olmayan budur.

TASAVVUF 12.01.2021, 22:34 12.01.2021, 23:11 Ramazan Peri
Şeyh Muhammed Nurullah Seyda ve Zühd

Zühd, yüz çevirme, terk etme, isteksiz olma demektir.[1] Allah’tan başka her şeyi gönülden çıkarmak, değer vermemek, ne varlığa sevinmek, ne de yokluğa üzülmek. Allah ile gani, Allah ile baki olmaktır. Terk-i dünya , terk-i ukba , terk-i hesti, terk-i terk.[2] Zühd ihtiyaçtan fazlasını terk özelliğiyle kanaatten fazla bir şeydir, kanaat kifayet ölçüsüyle veya zaruret miktarıyla yetinmek demektir.[3] Müellife göre; Zühd nefsi isteklerin azaltılması, zihnin nefsin arzularıyla meşgül olmamasıdır. O’na göre insan, gece ve gündüzünü güzel kumaşlar ve lezzetli yemekler ile ilgili konuşma ve tartışmalar ile geçirmemelidir. Müellif bu konuda insanı hayvan ile kıyas yapmaktadır. Nitekim hayvanlar da dilediğini otluyor, sürekli yün giyiniyor ve bol bol uyuyor. Ne geçmişten ibret var, nede gelecekten bir endişesi. Bu hayalleriyle hayvanların hayatta mutlu olduğunu veya kemal derecesine çıktığını zannetmenin mümkün olmayacağını vurgular. İşte zühde ters düşen ve onunla kaynaşması mümkün olmayan budur. Dünya ahiretin bir köprüsüdür, dünyasız ahiret olmaz.[4] Müellife göre, kişinin çoluk çocuğunu bırakması, geçim kaynağını terk etmesi zühdünden sayılmaz. Ancak zekatı vermesi, camiye gitmesi, cema’ate katılması, haramlardan kaçınması, hacca gitmesi ve benzeri İslami esasları yerine getirmesiyle, dünyayı terkeden zahidlerden sayılır.[5]

Kişinin ruhi arzular azaldıkça, maddi arzular çoğalır. Bu da çoğu zaman yemek yeme isteği şeklinde ortaya çıkar. Yemek arzusu ise ısraf rağbetini artırır. Hâl böyle olunca kişiyi, dünya hayatını sırf maddi menfaat şeklinde yorumlamaya götürür. Dolayısıyla ihsan, cömertlik, sabır, takva, tevazu, başkalarını kendi nefsine tercih etmesi gibi güzel hasletleri ve vasıfları zayıflatır. Bunların yerine kibir, gurur, benlik, zülüm, katı kalplilik ve nefsine tapma arzusu yerleşir. Bu durum kişinin nefsini tezkiye etmekten ve zaaflarını telafi etmekten alıkoyar. İnsanı açgözlülüğe götürür. Aç gözlülük, ruh ve aklın ihtiyaç duyduğu şeylerin öğrenmesini engeller. Açgözlülüğün hedefi çeşitli yemekleri yemek ve basit bir dünya hayatına dalmaktır. Müellif böylece kişinin insanlığından sıyrılarak hayvan gibi olacağını açıklar.[6] Bu konuda Kur’an’ı Kerimde Allah Teala kafirleri bu açgözlülük sıfatıyla sıfatlandırarak şöyle buyurur: “Küfreden kimseler sadece zevk u sefa ederler ve davaların yediği gibi yerler. Onların yerleri de ateştir.”[7]

Midat TOKHTAROV Bursa/2012

----------------------------

[1] İsmail Hakkı Bursevi, Kırk Hadis Şerhi, Haz Mustafa Utku, Uludağ Yay, Bursa 1999, s 377.

[2] H. Kamil Yılmaz, Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, Ensar Neşriyat, İstanbul 2004, s 182.

[3] Abdürrezzak Kaşani, Tasavvuf sözlüğü, Çev Ekrem Demirli, İz Yay, İstanbul 2004, s 282.

[4] Muhammed Nurullah Seyda el-Cezerî, Tasavvufun Sırları, s. 97.

[5] Muhammed Nurullah Seyda el-Cezerî, a.g.e., s. 99.

[6] Muhammed Nurullah Seyda el-Cezerî, a.g.e., s. 98.

[7] Muhammed, 47/12.

Yorumlar (0)
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
Namaz Vakti 11 Şubat 2025
İmsak 06:49
Güneş 08:21
Öğle 13:10
İkindi 15:29
Akşam 17:49
Yatsı 19:16
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 21 57
2. Fenerbahçe 22 54
3. Samsunspor 22 43
4. Eyüpspor 22 39
5. Göztepe 22 35
6. Beşiktaş 21 35
7. Başakşehir 22 33
8. Kasımpaşa 22 31
9. Trabzonspor 21 29
10. Alanyaspor 22 28
11. Rizespor 22 27
12. Gaziantep FK 21 26
13. Antalyaspor 22 26
14. Konyaspor 22 24
15. Sivasspor 22 23
16. Kayserispor 21 20
17. Bodrum FK 22 17
18. Hatayspor 22 10
19. A.Demirspor 21 5
Takımlar O P
1. Kocaelispor 23 48
2. Karagümrük 23 42
3. Erzurumspor 23 40
4. Gençlerbirliği 23 37
5. Bandırmaspor 23 37
6. İstanbulspor 23 36
7. Ahlatçı Çorum FK 23 35
8. Keçiörengücü 23 34
9. Boluspor 23 33
10. Pendikspor 23 33
11. Ümraniye 23 32
12. Esenler Erokspor 23 31
13. Amed Sportif 23 31
14. Ankaragücü 23 30
15. Manisa FK 23 30
16. Sakaryaspor 23 30
17. Igdir FK 23 29
18. Şanlıurfaspor 23 28
19. Adanaspor 23 19
20. Yeni Malatyaspor 23 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 23 56
2. Arsenal 24 50
3. Nottingham Forest 24 47
4. Chelsea 24 43
5. M.City 24 41
6. Newcastle 24 41
7. Bournemouth 24 40
8. Aston Villa 24 37
9. Fulham 24 36
10. Brighton 24 34
11. Brentford 24 31
12. Crystal Palace 24 30
13. M. United 24 29
14. Tottenham 24 27
15. West Ham United 24 27
16. Everton 23 26
17. Wolves 24 19
18. Leicester City 24 17
19. Ipswich Town 24 16
20. Southampton 24 9
Takımlar O P
1. Real Madrid 23 50
2. Atletico Madrid 23 49
3. Barcelona 23 48
4. Athletic Bilbao 23 44
5. Villarreal 23 40
6. Rayo Vallecano 23 35
7. Real Sociedad 23 31
8. Girona 23 31
9. Osasuna 23 31
10. Mallorca 23 31
11. Real Betis 23 29
12. Celta Vigo 23 28
13. Sevilla 23 28
14. Getafe 23 27
15. Las Palmas 23 23
16. Espanyol 23 23
17. Leganes 23 23
18. Valencia 23 22
19. Deportivo Alaves 23 21
20. Real Valladolid 23 15
Günün Karikatürü Tümü