Şeyh Seydâ (KS) El-Cezerî’nin Tasavvuf ve Tarikat Hayatı

Tasavvuf, İslam tarihi boyunca İslamî hayatın ve kültürün bir parçası olmuştur. Tasavvuf ilminin sosyal müesseseleri olan tekkeler ve eğitim kurumu sayılan tarikâtlar, her dönemde Müslüman halklar tarafından ilgi gören müesseseler olmuştur.

TASAVVUF 22.12.2020, 21:56 12.01.2021, 23:10 Ramazan Peri
Şeyh Seydâ (KS) El-Cezerî’nin Tasavvuf ve Tarikat Hayatı

Mevlânâ, İbn-i Arabî ve Yunus Emre gibi mutasavvıflar düşünce ve eserleriyle hem Doğu’da hem de Batı’da yoğun ilgi görmüştür. Tasavvuf, İslam dininin ruhî hayatını, Hz. Peygamber(s.a.v.)’in şahsiyet ve karakterinde harmanlayan sistemin adı olmuştur.[1]

Şeyh Seydâ tasavvufu, ilm-i bâtın ve ilm-i kalp olarak tanımlamış ve farz-ı ayn olan ilimlerden biri olarak kabul etmiştir. O, tasavvuf ilmini, zâhirî ilimlerin zıddı olan zevkî ve vicdanî bir ilim olarak görmüştür. Ona göre tasavvuf kalemle satırlara yazılan bir ilim değil, zikirle sadırlara işlenen bir ilim olmuştur.[2]

Şeyh Seydâ tasavvuf ve tarîkat ehlini savunurken aynı zamanda tasavvuf yoluna girdiği halde bu yolun gereğini yerine getirmeyenleri de eleştirmiştir. Ona göre tasavvuf yoluna giren kimselerin bu yolun nurlu makamını, şüpheli ve karanlık işlerle lekelememelidir. Takvâyı bırakıp fetvâyı tercih etmemelidir. Kısacası ahireti dünyaya tercih etmemelidir.[3]

Şeyh Seydâ tasavvufî hayatı on temel prensipte açıklar. Bunlar: zikir, taat, îsâr, kanaat, tevhîd, tevekkül, teslimiyet, te’mîl, şükür ve fakr’dır. Tasavvuf yolunun erbâbı, bütün varlık ve zenginlikleri Allah’a atfedip kendi fakirliklerini kabul ettikleri için; Şeyh Seydâ tasavvuf ve fakr kavramlarını aynı manada kullanmıştır. Ona göre Sûfî demek, fakr ehli demektir. Şeyh Seydâ fakr kavramını şu ifadelerle açıklamıştır: “Fakrın başı, Allah’ın kelâmıdır. Fakrın ruhu, Hz. Peygamberin hadisidir. Fakrın cismi, ârif şeyhin işaretidir. Fakrın kıblesi, hakikâttir. Fakrın guslü tarikât, namazı şeriat, aslı güzel ahlâk ve samimiyettir. Fakrın anahtarı doğruluk, semeresi marifet, hazinesi ise miskinliktir. Fakrın cevheri ise nefsini bilmektir.”[4]

Şeyh Seydâ, tasavvuf ve tarikâtı kötüye kullananları ya da ona layık olmayanları eleştirmiştir. Takvâ yaşantısından uzak ancak tarîkat ehli olduğunu söyleyen kimseleri de zâhirden bâtına, bedenden rûha geçememiş görüntüden ibaret kimseler kabul etmiştir.

Fatih Musa ELMALI ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ 2019

-------------------------------

[1] Hasan Kâmil Yılmaz, Tasavvuf Mes’eleleri, İstanbul 2004, s. 19.

[2] Baz, Şeyh Seydâ ve Seydâî Kolu, s. 94.

[3] Farkınî, Mektubat, s. 144.

[4] Baz, Şeyh Seydâ ve Seydâî Kolu, s. 96.

Yorumlar (0)
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
Namaz Vakti 09 Şubat 2025
İmsak 06:49
Güneş 08:21
Öğle 13:10
İkindi 15:29
Akşam 17:49
Yatsı 19:16
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 21 57
2. Fenerbahçe 22 54
3. Samsunspor 22 43
4. Eyüpspor 21 39
5. Beşiktaş 21 35
6. Göztepe 21 34
7. Başakşehir 21 32
8. Kasımpaşa 22 31
9. Alanyaspor 22 28
10. Rizespor 22 27
11. Trabzonspor 20 26
12. Gaziantep FK 21 26
13. Antalyaspor 21 25
14. Konyaspor 22 24
15. Sivasspor 22 23
16. Kayserispor 21 20
17. Bodrum FK 21 16
18. Hatayspor 22 10
19. A.Demirspor 21 5
Takımlar O P
1. Kocaelispor 23 48
2. Erzurumspor 23 40
3. Karagümrük 22 39
4. Gençlerbirliği 23 37
5. Bandırmaspor 23 37
6. Ahlatçı Çorum FK 23 35
7. Keçiörengücü 23 34
8. İstanbulspor 23 34
9. Boluspor 23 33
10. Pendikspor 23 33
11. Ümraniye 22 32
12. Ankaragücü 23 31
13. Esenler Erokspor 23 31
14. Amed Sportif 23 31
15. Manisa FK 23 30
16. Sakaryaspor 23 30
17. Igdir FK 23 29
18. Şanlıurfaspor 23 28
19. Adanaspor 23 19
20. Yeni Malatyaspor 23 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 23 56
2. Arsenal 24 50
3. Nottingham Forest 24 47
4. Chelsea 24 43
5. M.City 24 41
6. Newcastle 24 41
7. Bournemouth 24 40
8. Aston Villa 24 37
9. Fulham 24 36
10. Brighton 24 34
11. Brentford 24 31
12. Crystal Palace 24 30
13. M. United 24 29
14. Tottenham 24 27
15. West Ham United 24 27
16. Everton 23 26
17. Wolves 24 19
18. Leicester City 24 17
19. Ipswich Town 24 16
20. Southampton 24 9
Takımlar O P
1. Real Madrid 23 50
2. Atletico Madrid 23 49
3. Barcelona 22 45
4. Athletic Bilbao 23 44
5. Villarreal 23 40
6. Rayo Vallecano 23 35
7. Girona 23 31
8. Osasuna 22 30
9. Mallorca 22 30
10. Real Betis 23 29
11. Real Sociedad 22 28
12. Celta Vigo 23 28
13. Sevilla 22 28
14. Getafe 23 25
15. Las Palmas 23 23
16. Leganes 22 23
17. Espanyol 22 23
18. Deportivo Alaves 23 22
19. Valencia 22 19
20. Real Valladolid 23 15
Günün Karikatürü Tümü