Mescitte itikâfa girdiğinde ise mescitten doğru başını Hz. Aişe’nin (r.ah.) odasının içine uzatır, Hz. Aişe de (r.anh.) Peygamberimizin saçını düzeltir ve tarardı.
Peygamberimiz (s.a.s.), ölüm hastalığına yakalandığında müminlerin anneleri olan zevceleri, hastalık bakımının Hz. Aişe’nin (r.anh.) odasında yapılması konusunda izin istediler. Peygamberimiz bunu kabul etti ve bu odada vefat etti ve buraya defnedildi. Hz. Aişe (r.ah.) validemiz Peygamberimizin kabr-i şerifine kırmızı bir kadife serdi ve sonra Hz. Peygamber (s.a.s.) buraya konuldu ve kadife, üzerine katlanarak üzeri toprakla örtüldü. Bu şekilde kabir toprak yüzeyinden hafifçe yükseltildi.
Peygamber efendimizin kabri Hz. Aişe (r.anh.)’ın odasının güney kısmın - dadır. Hz. Aişe (r.ah.) bundan sonra kabirle arasında her hangi bir engel ve örtü bulunmaksızın odanın güney kısmında kalmaya devam etmiştir. Hz. Ebu Bekir (r.a.) vefat ettiğinde Hz. Aişe (r.ah.) onun Peygamberimizin yanına defnedilmesine müsaade etmiştir. Hz. Ebu Bekir için Peygamberimizin kabrinin yarım metre soluna başı Hz. Peygamber’in (s.a.s.) mübarek omuzları hizasına gelecek şekilde bir kabir kazılmıştır. Hz. Aişe “Bunların biri eşim diğeri de babam” diyerek, Peygamberimiz (s.a.s.) ile Ebu Bekir’in (r.a.) kabirleri arasını her hangi bir şeyle bölmemiştir.
Halife Hz. Ömer (r.a.), ölümüne sebep olan suikastte yaralandığında bu iki can dostunun yanına defnedilmek istedi. Hz. Aişe (r.anh.) buna izin verdi ve Hz. Ömer’in mezarı, Hz. Ebu Bekir’in yarım metre yakınına, başı onun omuz hizasına gelecek şekilde kazıldı. Hz. Ömer’in boyu uzun olduğundan ayakları odanın doğu tarafından temele kadar geldi ve bu yüzden temelin altından da bir miktar kazıldı. Hz. Aişe (r.anh.) Hz. Ömer’in (r.a.) kabriyle diğer iki mübarek kabir arasını ayırdı. Zira Hz. Ömer (r.a.) ona namahrem idi ve Hz. Aişe (r.anh.) bu mahremiyete Hz. Ömer (r.a.) vefat ettikten sonra da saygı göstermek istedi.
SÜTUNLAR
Muhallaka Sütunu: Bu sütun kıble yönünden Hz. Peygamber’in (s.a.s.) mihrabına bitişiktir. Başlangıçta bu sütunun yeri Peygamberimiz’in (s.a.s.) mübarek mihrabının sağına düşmekteydi. Bugün bu sütunun üzerinde Peygamberimizin mübarek mihrabı vardır ve üzerinde “el-Üstüvanetü’l-Mu- hallaka” yazmaktadır. Muhallaka ismi bu sütunla birlikte, buna doğu tarafından komşu başka bir sütuna da verilmiştir.
Hz. Aişe Sütunu:
Ravza-i Mutahhara’nın ortasında yer alır. Peygamberimiz (s.a.s.) kıblenin değiştirilmesinden sonra iki ya da üç ay süreyle bu sütunu mihrap edinmişti. Daha sonra ise Muhallaka Sütunu’nun olduğu yeri mihrap olarak kullandı. Bu sütunun böyle isimlendirilmesinin sebebi: Bazı sahabeler bir gün Hz. Aişe’nin yanında oturuyorlardı. Hz. Aişe’nin yeğeni Urve b. Zübeyr de bu meclisteydi. Hz. Aişe bu guruba şöyle söyledi: “Mescitte öyle bir sütun var ki, insanlar onu bilseler yanında namaz kılmak için oklarla birbirlerine girerler!” Bu söz üzerine oradakiler bunun hangi sütun olduğunu sordular. Hz. Aişe ise cevap vermedi. Yanındakiler kalktıktan sonra Hz. Aişe, İbn Zübeyr’e gizlice birşeyler söyledi. O da kalkıp bu sütunun yanına geldi ve orada namaz kıldı. Oradaki bazı sahabiler de Urve’nin ne yapacağını gözlüyorlardı. Urve burada namaz kıldıktan sonra bu sahabelerde gelip sütunun yanında namaza durdular. Bunun üzerine bu sütun Aişe sütunu olarak adlandırıldı. Bugün de üzerinde “Aişe Sütunu” yazmaktadır.
Tevbe Sütunu:
Bu, büyük sahabi Ebu Lübabe el-Ensari’nin kendini bağlayarak bir nevi tutsak ettiği sütundur. Ebu Lübabe buradayken şöyle adamıştır: “Allaha yemin olsun ki Allah tevbemi kabul edinceye ve Hz. Peygamber (s.a.s.) beni çözerek serbest bırakıncaya kadar kendimi çözmeyeceğim!”
Ebu Lübabe Olayı: Peygamberimiz (s.a.s.), antlaşmalarını bozarak ihanet eden ve düşman ordusuyla birleşen Beni Kurayza Yahudilerini muhasara etmişti. Bu muhasara uzun sürüp kalblerine korku düşünce, Yahudiler Peygam- berimiz’den (s.a.s.) kendilerine görüşmeleri için elçi olarak Ebu Lübabe’yi göndermesini istediler. Zira Ebu Lübabe’nin İslamdan önce Yahudilerle antlaşması vardı.
Ebu Lübabe Yahudilerin yanına geldiğinde Yahudiler çocuklarını ona doğru gönderdiler. Çocuklar hep birlikte ona yalvarıyor, kadınlar ise merhamet dilenerek bağrışıyorlardı. Geldiğinde Ebu Lübabe’ye sordular: “Ne dersin Mu- hammed’in vereceği hükme razı olalım mı?” Ebu Lübabe ise: “Eğer buna razı olursanız...” diyerek eli ile boğazını kesme hareketi yaptı ve bununla “Mu- hammed sizi keser” demek istedi.
Ebu Lübabe bunu şöyle anlatıyor: “Allah’a yemin ederim ki daha geriye bir adım bile atmadan Allaha ve Rasûlüne ihanet ettiğimi anladım.” Bunun üzerine Ebu Lübabe artık Hz. Peygamber’in (s.a.s.) yanına gitmedi ve doğrudan Mescitteki bu direğin yanına giderek kendini bağladı. Peygamberimiz (s.a.s.) bunu işittiğinde şöyle dedi: “Eğer önce bana gelip af dileseydi af ederdim. Fakat o kendince böyle yaptığı için Allah onun tevbesini kabul edinceye kadar onu ben serbest bırakamam.”
Ben-i Kureyza Yahudilerinin kuşatması bittiğinde Peygamberimiz Medine’ye döndü. Ebu Lübabe hâlâ bağlı olduğu sütunda duruyordu. Kızı yanına gelip onu namaz ve ihtiyaçları için çözüyor ve tekrar bağlıyordu. Peygamberimiz (s.a.s.) Ümmü Seleme’nin evindeyken Allah Teâlâ O’na Ebu Lübabe’nin tevbesini kabul ettiğini bildirdi.
Ümmü Seleme bununla ilgili olarak şöyle der : “Peygamberimiz (s.a.s.)’i bir seher vaki gülerken gördüm. Ona :”Ey Allah Rasûlü! Allah yüzünü her zaman güldürsün! Gülmenin sebebi nedir?” diye sordum. Allah Rasûlü (s.a.s.): “Ebu Lübabe’nin tevbesi kabul edildi” dedi. Ümmü Seleme ise: “Ona müjdeleyeyim mi, Ey Allahın Rasûlü” diye sordu. Hz. Peygamber (s.a.s.) de “ İstiyorsan tabi ki” cevabını verdi. Bunun üzerine Ümmü Seleme odasının kapısına çıktı ve -örtü emri henüz gelmemişti- “Müjde! Ey Ebu Lübabe, Allah seni afvetti” diye seslendi.
Ebu Lübabe’nin Allah tarafından bağışlandığı haberi duyulunca halk onu bu durumundan kurtarmak için hemen Ebu Lübabe’nin yanına geldi. Ebu Lübabe ise: “Hayır! Beni Peygamberimiz (s.a.s.) gelip kendi elleriyle serbest bırakıncaya kadar kendimi buradan çözmem” dedi.
Sabah namazından sonra Peygamberimiz (s.a.s.) Ebu Lübabe’nin yanına gelerek onu serbest bıraktı. Bu olaydan sonra Ebu Lübabe’nin kendini bağladığı sütun “Tevbe Sütunu” olarak bilinir oldu.
Serir Sütunu:
Bu sütun Peygamberimiz (s.a.s.)’in itikâf yaptığı yerdedir. Hz. Peygamber (s.a.s.) için bu sütunun yanına yapraksız ve yapraklı hurma dallarından bir yatak konurdu. Bu sütun bugün Peygamberimiz (s.a.s.) odasının penceresine bitişiktir. Peygamberimiz (s.a.s.) mescitte itikâftayken buradan başını odasının içinde bulunan Hz. Aişe’ye uzatır o da Allah Rasû- lü’nün (s.a.s.) saçını düzeltir ve tarardı.
Sandık Sütunu: Bu sütun Peygamberimiz (s.a.s.)’in mübarek kabirlerinin baş kısmının karşısındadır. Halen kabr-i şerifin demir parmaklıklarının dâhilinde bulunmaktadır.
Bekçiler Sütunu:
Peygamberimiz (s.a.s.) Yahudi ve Hıristiyanların İslam’a ve müslümanlara olan kinini görünce Ashab’tan nöbetle kendisini korumalarını istedi. Peygamberimiz’e (s.a.s.) muhafızlık yapmış bu kişilerden bazıları şöyledir: Ali b. Ebu Talip (r.a.), Sa’d b. Ebu Vakkas (r.a.) Sa’d b. Muaz (r.a.) (Bedr günü muhafızlık yapmıştır.), Muhammed b. Mesleme (r.a.) (Uhud günü muhafızlık yapmıştır.), Bilal b. Rabah (Vadi’l-Kurâ’da muhafızlık yapmıştır.)
Yüce Allah, “Allah seni insanların vereceği zararlardan korur” (Maide, 67) ayetini indirince Peygamberimiz (s.a.s.) odasından dışarıya çıkıp muhafızlara bu ayeti okumuş ve onları göndermiştir. Hz. Ali b. Ebu Talip de bu sütunun yanında onu arkasına alarak namaz kılardı.
Heyetler Sütunu: Allah Rasûlü (s.a.s.) kendisine gelen Arap heyetleriyle bu sütunun yanında oturarak görüşür ve onlardan İslam’a uyma üzerine biat alırdı. Ayrıca Beni Temim heyetinin gelip Hz. Peygamber’i (s.a.s.) odaların arka tarafından yüksek sesle çağırmaları hadisesi de bu sütunun yanında cereyan etmişti.
Bu heyet gelip Hz. Peygamber (s.a.s.)’e şöyle seslenmişlerdi “Ey Muham- med! Yanımıza gel! Seninle şan şeref yarışına girelim!” Bunun üzerine yüce Allah şu ayetleri indirdi: “(Rasûlüm!) Sana odaların arka tarafından bağıranların çoğu aklı ermez kimselerdir. Eğer onlar, sen yanlarına çıkıncaya kadar sabretselerdi, elbette kendileri için daha iyi olurdu.” (Hucurat, 4-5)
Peygamberimiz (s.a.s.) bunlarla görüşmek için çıkarak Mescitte bu sütunun yanına oturdu. Bunun üzerine Beni Temim heyeti de oraya geldi ve hatipleri olan Attar b. Hacip kavmini öven sözlere başladı. Allah Rasûlü (s.a.s.) de Sabit b. Kays’a buna karşılık vermesini emretti. Ardından Beni Temim’in şairi Züberkan b. Bedr kalkarak girişi şöyle olan bir kaside söyledi:”Bizler şerefli bir kavimiz, hiç bir şehir bize denk değil! Krallar bizden çıkar ve ganimetin dörtte birini biz alırız.”
Bunun üzerine Hz. Peygamber (s.a.s.) şairi Hassan b. Sabit’i çağırttı. Hassan nefes nefese kalmış bir halde çarşıdan getirildi. Hz. Peygamber (s.a.s.) ondan Beni Temim’in şairine karşılık vermesini istedi. Hassan da hemen irticali olarak aynı vezin ve kafiyede girişi şöyle olan bir kaside söylemeye başladı: “Fihr soyunun ileri gelenleri ve kardeşleri insanlara uyulacak bir yol çizdi. Bundan kalbinde, Allah korkusu ve onun emrine saygı olan herkes hoşnut. Bu topluluk düşmanla savaşınca onu mahveder, dosta yardım etmek isterse mutlaka eder.”
Kaside tamamlanınca, Temim kabilesinden Akra b. Hâbis kalkarak “Babam üzerine yemin olsun ki! Bu adama gerçekten Kitap verilmiştir! Onun hatibi bizimkinden daha üstün, şairi de bizimkinden daha iyi şair. Sesleri de daha gür ve yüksek” dedi. Neticede Temim kabilesi müslüman oldu. Bunun üzerine Allah Rasûlü (s.a.s.) onları en güzel hediyelerle mükâfatlandırdı.
Hz. Peygamber (s.a.s.) yine aynı sütunda Beni Sa’d b. Bekir heyetini temsil eden Dımam b. Sa’lebe’yi de karşılamıştır. Bu karşılama şöyle meydana geldi: Dımam Allah Rasûlü (s.a.s.) ve ashabın olduğu yere kadar gelerek durdu. Hz. Peygamber’i tanımadığı için onlara doğru dönüp “Abdulmuttalib’in oğlu hanginiz?” diye sordu?
Peygamberimiz (s.a.s.) “Abdulmuttalib’in oğlu benim!” dedi. Adam “Mu- hammed mi? Ey Abdulmuttalib’in oğlu. Sana bazı sorular soracağım ve biraz başını ağrıtacağım, bana darılma ve alınma” dedi. Allah Rasûlü (s.a.s.) de “Aklına geleni sor, darılmam” diye karşılık verdi. Bunun üzerine Dımam: “Senin, senden öncekilerin ve sonrakilerin İlahı olan Allah aşkına söyle! Sana, bize yalnızca O’na ibadet etmeyi ve O’na ortak koşmamayı, ecdadımızın ibadet ederek O’na ortak koştukları şeyleri tümüyle terk etmeyi emretmen için Allah mı emir verdi?” diye sordu. Peygamberimiz (s.a.s.) buna “Evet” diye karşılık verdi. Dımam devamla: “Senin senden öncekilerin ve sonrakilerin ilahı olan Allah aşkına söyle! Beş vakit namaz kılmayı Allah mı emretti?” dedi. Peygamberimiz (s.a.s.) yine “Evet “cevabını verdi.
Dımam bundan sonra dinin vecibelerini teker teker sayarak aynı şeyi sordu ve Hz. Peygamber (s.a.s.) hep “Evet” cevabını verdi. Sonunda Dımam keli- me-i şehadet getirerek müslüman oldu ve “Ben dinin bu vecibelerini yerine getirip bundan fazlasını yapmam” diyerek, geri dönmek için devesine doğru gitti. Bunun üzerine Allah Rasûlü (s.a.s.): “Eğer doğru söylediyse kurtuluşa erdi” buyurdu. Başka bir rivayette “Eğer şu saçı örgülü adam doğru söylediyse cennete girer” buyurmuştur. Bu sütun ayrıca “Gerdanlık Meclisi” olarak da bilinir. Zira ashabın en üstün şahsiyetleri burada bir araya gelirdi.
Teheccüd Sütunu: Bu sütun Peygamberimiz’in (s.a.s.) gece namazı için kalktığında teheccüd kıldığı yerdir. Bu sütun şu anda Peygamberimiz’in (s.a.s.) hücre-i saadetlerinin içinde pencereli kısmın dâhilinde kalmıştır. Peygamberimiz (s.a.s.) için her gece yer yaygısı çıkarılır, gece olup insanlar evlerine çekilince bunu Hz. Ali’nin evinin arka kısmına yere serer ve gece namazını kılardı.
Kabr-i Şerifin Dört Köşeli Sütunu: Cebrail makamı da denen bu sütunun yanında Hz. Fatıma’nın (r.ah.) kapısı vardır. Peygamberimiz (s.a.s.) bazen buraya gelir ve Hz. Fatıma’nın (r.ah.) kapısının iki köşesine tutarak “Selam olsun sîzlere! Ey Aile halkım (Ehli beytim)! Allah sizden kötülükleri gidermek ve sizi tam olarak temizlemek istiyor!” derdi. Bu sütun ayrıca Cebrail (a.s.)’ın makamı sütunu olarak da bilinir. Bu sütun günümüzde Peygamberimizin (s.a.s.) mübarek kabirlerini çevreleyen duvarın içinde kalmıştır. Bu yüzden Mescidi ziyaret edenlerin bu sütunu görmeleri mümkün değildir.
Yukarıda anlatılan bilgilere günümüzde rahatlıkla ulaşmamızın en önemli nedeni ecdadımızın hassasiyetidir. Onlar Mescid-i Nebevinin gerek inşası gerekse tadilat, tamirat işlemleri yapılırken hep titiz davranmışlardır. Aslına bağlı kalmaya azami gayret göstermişlerdir. Allah onlardan razı olsun...
Bünyamin Albayrak
