“Sesini yükseltme” diyen İslam, sese müdahale eder.
( وَٱغۡضُضۡ مِن صَوۡتِكَۚ)
[Lokmân suresi 19]
“Gözlerini (harama) kıs” diyen İslam, gözün görüş açısına müdahale eder.
(قُل لِّلۡمُؤۡمِنِینَ یَغُضُّوا۟ مِنۡ أَبۡصَـٰرِهِمۡ وَیَحۡفَظُوا۟ فُرُوجَهُمۡۚ)
[Nûr suresi 30]
“Şımarık şımarık yürüme” diyen İslam, yürüme şekline müdahale eder.
(وَلَا تَمۡشِ فِی ٱلۡأَرۡضِ مَرَحًاۖ)
[İsrâ suresi 37]
“Kimsenin sözlerini dinlemek suretiyle casusluk yapma” diyen İslam, dinleme şekline müdahale eder.
(وَلَا تَجَسَّسُوا۟)
[Hucurât suresi 12]
“Kaş, göz ve dil ile kimseyi incitme” diyen İslam, kaşına, gözüne ve diline müdahale eder.
( وَیۡلࣱ لِّكُلِّ هُمَزَةࣲ لُّمَزَةٍ)
[Hümeze suresi 1]
“Yemekte israf etme” diyen İslam, yeme-içmene müdahale eder.
( وَكُلُوا۟ وَٱشۡرَبُوا۟ وَلَا تُسۡرِفُوۤا۟ۚ إِنَّهُۥ لَا یُحِبُّ ٱلۡمُسۡرِفِینَ)
[A'râf suresi 31]
“İnsanlarla güzel konuş” diyen İslam, nezaket üslubuna müdahale eder.
وَقُولُوا۟ لِلنَّاسِ حُسۡنࣰا
Bakara Sûresi 83
“Ölçü ve tartıyı adaletli yapın” diyen İslam, alış verişine müdahale eder.
(وَأَوۡفُوا۟ ٱلۡكَیۡلَ إِذَا كِلۡتُمۡ وَزِنُوا۟ بِٱلۡقِسۡطَاسِ ٱلۡمُسۡتَقِیمِۚ)
[İsrâ suresi 35]
“Temiz ve helal yiyin” diyen İslam, yediğine müdahale eder.
(یَـٰۤأَیُّهَا ٱلنَّاسُ كُلُوا۟ مِمَّا فِی ٱلۡأَرۡضِ حَلَـٰلࣰا طَیِّبࣰا)
[Bakara suresi 168]
“Bilgiyi araştır” diyen İslam, bilgi kirliliğine ve kaynağına müdahale eder.
(وَلَا تَقۡفُ مَا لَیۡسَ لَكَ بِهِۦ عِلۡمٌۚ)
[İsrâ suresi 36]
(یَـٰۤأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوۤا۟ إِن جَاۤءَكُمۡ فَاسِقُۢ بِنَبَإࣲ فَتَبَیَّنُوۤا۟)
[Hucurât suresi 6]
“Sabah namazı kıl” diyen İslam, uykuna müdahale eder.
(أَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِدُلُوكِ ٱلشَّمۡسِ إِلَىٰ غَسَقِ ٱلَّیۡلِ وَقُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِۖ )
[İsrâ suresi 78]
“Kimseyi incitmeyeceksin” diyen İslam, başıboşluğuna ve duyarsızlığına müdahale eder.
(فَأَمَّا ٱلۡیَتِیمَ فَلَا تَقۡهَرۡ وَأَمَّا ٱلسَّاۤىِٕلَ فَلَا تَنۡهَرۡ)
[Duhâ suresi 9 - 10]
“Elbiseni temiz tut” diyen İslam, temizliğine müdahale eder.
(وَثِیَابَكَ فَطَهِّرۡ)
[Müddessir suresi 4]
“Cimri olma” yüzü asık olma, cömert ol, diyen İslam, ahlakına müdahale eder.
(وَلَا تَجۡعَلۡ یَدَكَ مَغۡلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ وَلَا تَبۡسُطۡهَا كُلَّ ٱلۡبَسۡطِ فَتَقۡعُدَ مَلُومࣰا مَّحۡسُورًا)
[İsrâ suresi 29]
“Zekât ver” diyen İslam, para ve mal varlığına müdahale eder.
(وَأَقِیمُوا۟ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُوا۟ ٱلزَّكَوٰةَ)
[Bakara suresi 43]
“Örtüneceksin, iffetli olacaksın” diyen İslam, giyim kuşamına müdahale eder.
(یَـٰۤأَیُّهَا ٱلنَّبِیُّ قُل لِّأَزۡوَ ٰجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاۤءِ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ یُدۡنِینَ عَلَیۡهِنَّ مِن جَلَـٰبِیبِهِنَّۚ)
[Ahzâb suresi 59]
“Oku” diyen İslam, cehaletine müdahale eder.
( ٱقۡرَأۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلَّذِی خَلَقَ)
[Alak suresi 1]
( قُلۡ هَلۡ یَسۡتَوِی ٱلَّذِینَ یَعۡلَمُونَ وَٱلَّذِینَ لَا یَعۡلَمُونَۗ إِنَّمَا یَتَذَكَّرُ أُو۟لُوا۟ ٱلۡأَلۡبَـٰبِ)
[Zumer suresi 9]
Dernek, vakıf ve stk kurmayı emreden İslam, yalnızlığına ve bireysel yaşama biçimine müdahale eder.
(وَلۡتَكُن مِّنكُمۡ أُمَّةࣱ یَدۡعُونَ إِلَى ٱلۡخَیۡرِ وَیَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَیَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِۚ وَأُو۟لَـٰۤىِٕكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ)
[Âl-i İmrân suresi 104]
Cihat yapmanı emreden İslam, hayat hakkına ve sivil hayatına müdahale eder.
(وَجَـٰهِدُوا۟ فِی ٱللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِۦۚ )
[Hac suresi 78]
“Çalmayacaksın, öldürmeyeceksin, fitne çıkarmayacaksın” diyen İslam, toplum kurallarına uymayanlara müdahale eder.
(وَٱلسَّارِقُ وَٱلسَّارِقَةُ فَٱقۡطَعُوۤا۟ أَیۡدِیَهُمَا )
[Mâide suresi 38]
( وَٱلۡفِتۡنَةُ أَكۡبَرُ مِنَ ٱلۡقَتۡلِۗ)
[Bakara suresi 217]
İslamın müdahale alanı elbette bunlarla sınırlı değildir. Bundan daha fazlası da vardır...
Murat Padak
Şanlıurfa Diyanet Eğitim Merkezi Eğitim Görevlisi
