10.03.2022, 15:44

İSLAM’I YAŞAMADA ÜSTADA İHTİYAÇ/2

İbrahim Cücük

Üstad iki kısımdır:

1. İlim üstadı,

2. Terbiye üstadı.

1. İlim üstadı: Herkese farz-ı ayındır.

2. Terbiye üstadı: Herkese farz değildir. Nefis terbiyesini kendi başına yapamayana farz olur. Terbiye üstadı, asrın insaf sahibi âlimlerinin hüsn-i zan edip ehliyetli ve kemal sahibi dediği âlim ve ârif olan kimsedir.

Allah Teâlâ Kur’ân-ı Kerîm’de insanları ikiye ayırmıştır: Avam ve havas.

Avam, müctehid olmayan kimse, havas da müctehid olan kimsedir.

Avam için Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur:

“Bilmiyor iseniz zikir (Kitap ve Sünnetten hüküm çıkaran ictihad) ehline sorun!”

(Enbiyâ sûresi, 21/7)

En büyük veli de olsa ictihad ehli değilse müctehide yani Kitap ve Sünnetten hüküm çıkaran kimseye sorması gerekir.

Bu konuda Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur:

“Kendilerine güven veya korku hususunda bir haber geldiğinde onu yayarlar; hâlbuki o haberi Peygambere ve içlerinden emir sahibi olanlara götürselerdi, onlardan istinbâta/âyet ve hadislerden hüküm çıkarmaya kadir olanlar onu anlar bilirdi. Allah'ın sizin üzerinizde fazlı ve rahmeti olmasaydı, pek azınız dışında, şeytana uyardınız.”

(Nisâ sûresi, 4/83)

Havassa Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur:

“...Eğer bir şey hakkında çekişirseniz onu Allah’a (Kur’ân’a) ve Rasûl’e (Sünnet’e) götürün, eğer Allah’a ve âhiret gününe inanıyorsanız. Bu hem hayırlı hem netice itibariyle daha güzeldir.”

(Nisâ sûresi, 4/59)

Özetle, eğer müçtehid değil avamdan ise müctehide müracaat eder, müctehid ise Kitap ve Sünnete sorar. Hiç kimse hüküm koyamaz. Hükmü ancak Allah Teâlâ ve Allah’ın Rasûlü koyar.

Müctehid ise ictihad usûlü ile âyetlerden ve hadislerden hüküm çıkarabilir.

Gerçek üstatlar fakîhlerdir. Fakîhler Hz. Peygamber’in (s.a.s.) vârisleridirler. Çünkü gerçek manada âlim onlardır ki Allah Teâlâ onlara hayır murad etmiş de onları dinde fakîh kılmıştır. Zira gerçek vârisler, Hz. Peygamber’in hem risâletine hem velâyetine vâris olanlardır ki ilmi ile risâletine, takvasıyla da velâyetine vâris olmuşlardır.

Hasen-i Basrî (rh.a.) Hz. Peygamber’in (s.a.s.) bu iki yönüne vâris olması itibariyle fakîhi şöyle tarif etmiştir:

“Gerçek fakîh, dünya konusunda zâhid olan, âhirete rağbet eden, dinin inceliklerini bilen, Rabbine kullukta devam eden, Müslümanların şereflerine dil uzatmaktan geri duran, vera (takva) sahibi, insanların mallarına karşı iffetli olan/tenezzül etmeyen ve topluluklara nasihat eden kimsedir.”

(İbn Âbidîn, Reddü’l-Muhtâr Alâ Dürri’l-Muhtâr, I, 38.)

Bu tarif bize şunları söylüyor: Dini, bu özelliklere sahip insanlardan öğrenin ve alın. Çünkü dünyaya esir olan ve her hareketinde âhirete önem verdiği görülmeyen âlim, peygamber vârisi olamaz.

Allah bizi hem ilim üstadlarından hem terbiye üstadlarından istifadeye muvaffak kılsın.

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Tümü

	İmsak	04:25
	Güneş	06:02
	Öğle	13:07
	İkindi	16:55
	Akşam	20:02
	Yatsı	21:32

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	93
2. Fenerbahçe	33	86
3. Trabzonspor	33	55
4. Beşiktaş	33	51
5. Başakşehir	33	49
6. Rizespor	33	48
7. Kasımpasa	33	46
8. Antalyaspor	33	45
9. Alanyaspor	33	45
10. Sivasspor	33	45
11. A.Demirspor	34	41
12. Samsunspor	33	39
13. Ankaragücü	33	37
14. Kayserispor	33	37
15. Konyaspor	33	36
16. Gaziantep FK	33	34
17. Hatayspor	33	33
18. Karagümrük	33	33
19. Pendikspor	33	30
20. İstanbulspor	33	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	31	69
2. Göztepe	31	63
3. Ahlatçı Çorum FK	31	55
4. Sakaryaspor	31	54
5. Bodrumspor	31	52
6. Kocaelispor	31	52
7. Bandırmaspor	31	47
8. Boluspor	31	47
9. Gençlerbirliği	31	47
10. Erzurumspor	31	42
11. Ümraniye	31	37
12. Manisa FK	31	36
13. Keçiörengücü	31	36
14. Şanlıurfaspor	31	34
15. Tuzlaspor	31	33
16. Adanaspor	31	32
17. Altay	31	15
18. Giresunspor	31	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	34	77
2. M.City	33	76
3. Liverpool	34	74
4. Aston Villa	34	66
5. Tottenham	32	60
6. M. United	33	53
7. Newcastle	33	50
8. West Ham United	34	48
9. Chelsea	32	47
10. Bournemouth	34	45
11. Brighton	33	44
12. Wolves	34	43
13. Fulham	34	42
14. Crystal Palace	34	39
15. Brentford	34	35
16. Everton	34	33
17. Nottingham Forest	34	26
18. Luton Town	34	25
19. Burnley	34	23
20. Sheffield United	34	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	33	82
2. Barcelona	32	70
3. Girona	32	68
4. Atletico Madrid	32	61
5. Athletic Bilbao	32	58
6. Real Sociedad	33	52
7. Real Betis	32	48
8. Valencia	32	47
9. Villarreal	32	42
10. Getafe	32	40
11. Osasuna	32	39
12. Sevilla	32	37
13. Las Palmas	32	38
14. Deportivo Alaves	32	35
15. Rayo Vallecano	32	34
16. Mallorca	32	31
17. Celta Vigo	32	31
18. Cadiz	32	25
19. Granada	32	18
20. Almeria	32	14