وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنْ الْمُنْكَرِ وَأُوْلَئِكَ هُمْ الْمُفْلِحُونَ.
“Sizden hayra çağıran, marufu emreden, münkeri yasaklayan bir ümmet olsun. İşte kurtuluşa erenler onlardır.”
Âl-i Imrân sûresi 3/104.)
Ümmet, öne düşen, önde liderin bulunduğu kendisine uyulan topluluktur.
(Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili.)
Hayra çağrı, dini öğrenip uygulamaya, ahireti kazandıracak dünyayı elde etmeye ve yeryüzünü imara, insanların özellikle Müslümanların hayrına olan adalete, sosyal dengeyi kurmaya davettir.
Marûf, İslâm’ın ve aklın uygun gördüğü şeydir. Münker, İslâm’ın ve aklın kötü gördüğü şeydir.
Marûfun aslı imandır, münkerin aslı şirktir. Mü’minler imanı hâkim kılmak ve şirki mahkûm kılmakla görevlidirler.
(Serahsî, el-Mebsût, Kitabü’s-Siyer (Harp hukuku bölümü, X, 2.)
Bu özelliğe sahip bir cemaatin/toplumun bulunması bütün bir ümmet için gerekir.
Her bir ferdin bu görevi imkân nisbetinde kendi sorumluluk alanında yapması gerekir. Bu görevin kemâliyle yapılması ancak ehli olan davetçi olan âlimlerle mümkündür.
Marûfu emir ve münkeri nehiy, ümmete farz-ı kifâyedir. Her bir mü’minin sorumlu olduğu yerlerde, marufu emir münkeri nehiy güçleri oranında farzdır.
Babanın ev halkına olan sorumluluğu gereği hayra çağrı, marufu emir münkeri nehiy nisbî de olsa farzdır demek mümkündür.
Kemaliyle yapmak, İslam davetçisi olan âlimlere farzdır. Halktan birileri bu görevi yapmazsa bütün toplum sorumludur, o topluma bela gelmesinden korkulur.
Beladan ders alır da o hallerine tövbe eder, marufu emir münkeri nehye devam ederlerse huzura kavuşurlar, kurtuluşa ererler.