31.07.2021, 17:06

Dinlemek ve akletmek

İbrahim Cücük

Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur:

“Eğer biz dinleseydik veya aklımızı kullanmış olsaydık, (şimdi) şu alevli cehennemlikler arasında olmazdık, derler.”

(Mülk sûresi 67/10.)

Bunun anlamı; eğer peygamberlerin getirdiklerini dinleseydik veya aklımızı çalıştırsaydık cehennem ehli olmazdık demektir.

Cehennemden kişiyi en iyi koruyan vahiydir, vahiyden istinbat edilen usuliddîn ve usul-u fıkıhla ortaya konulan ibadet, ahlak ve ahkâmla ilgili bilgilerdir ki ayette öne alınmıştır.

Peygamber ve peygamber tebliği ulaşmış kimseler için cehennemden kurtuluş çaresi; küfrü, şirki reddetmek, imanı, islamı tasdik ve tatbik etmektir.

Tebliğ ulaşmamış kimseler için akıl, önemli bilgi sebebidir. İmam Mâtürîdî (rh.a.), İbrahim aleyhisselamın yıldıza, aya ve güneşe tapanların yollarının batıl olduğunu akılla ispat etmesini delil getirerek kendilerine tebliğ ulaşmamış olanların selim akılda Allah’ın varlığını ve birliğini bilme gücü ve yeteneği mevcut olduğundan sorumludurlar der.

Vahyi dinleyen de, dinlediğini akılla düşünmekte; vahye inanan, inandığını akılla değerlendirip kalbin tasdikini sağlamakta; vahiyle amel eden, amel ettiğini akılla tefrik ve tercih edip amel etmekte; vahiyden hükümler çıkaran hep akılla istidlal etmektedir.

Kur’ân-ı Kerîm’de akletmekle ilgili 49 âyet görüyoruz.

Elmalılı, "kalp, ruhumuzun bir gözüdür; basiret bunun nazarı, akıl ruhu, irade ise kuvvetidir” der.

(Hak Dini Kur'an Dili, I/21O.)

Aklın da nuru vardır, sahih ilimle nurunu artırmakta, basîretle nazarını/bakışını keskinleştirmekte, tecrübe ile terakki etmekte, irade ile idealini fiile geçirmektedir.

Hz. Ali (r.a.), “aklın yeri kalptir, yansıması beyindir “ der.

Kalp, manevî kirlerden arındıkça, nefis terbiye oldukça akıl kemale ermektedir.

Nefis akla, akıl da tecrubî ve sahih ilme tabi olmalıdır.

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Tümü

	İmsak	04:07
	Güneş	05:49
	Öğle	13:06
	İkindi	16:58
	Akşam	20:13
	Yatsı	21:47

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	35	96
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	35	58
4. Başakşehir	35	55
5. Beşiktaş	35	54
6. Alanyaspor	35	49
7. Kasımpasa	35	49
8. Rizespor	35	49
9. Sivasspor	35	48
10. Antalyaspor	34	45
11. A.Demirspor	35	44
12. Samsunspor	35	42
13. Kayserispor	35	41
14. Ankaragücü	35	39
15. Karagümrük	35	37
16. Konyaspor	34	36
17. Gaziantep FK	35	35
18. Hatayspor	35	34
19. Pendikspor	34	30
20. İstanbulspor	35	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	33	72
2. Göztepe	33	69
3. Sakaryaspor	33	57
4. Bodrumspor	33	56
5. Ahlatçı Çorum FK	33	56
6. Kocaelispor	33	55
7. Bandırmaspor	33	50
8. Boluspor	33	50
9. Gençlerbirliği	33	50
10. Erzurumspor	33	44
11. Manisa FK	33	40
12. Ümraniye	33	40
13. Keçiörengücü	33	39
14. Tuzlaspor	33	37
15. Adanaspor	33	36
16. Şanlıurfaspor	33	35
17. Altay	33	9
18. Giresunspor	33	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	36	83
2. M.City	35	82
3. Liverpool	36	78
4. Aston Villa	36	67
5. Tottenham	35	60
6. Newcastle	35	56
7. Chelsea	35	54
8. M. United	34	54
9. West Ham United	36	49
10. Bournemouth	36	48
11. Brighton	35	47
12. Wolves	36	46
13. Fulham	36	44
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	36	37
16. Brentford	36	36
17. Nottingham Forest	36	29
18. Luton Town	36	26
19. Burnley	36	24
20. Sheffield United	36	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	34	87
2. Girona	34	74
3. Barcelona	34	73
4. Atletico Madrid	34	67
5. Athletic Bilbao	34	61
6. Real Sociedad	34	54
7. Real Betis	34	52
8. Valencia	34	47
9. Villarreal	34	45
10. Getafe	34	43
11. Deportivo Alaves	34	41
12. Sevilla	34	41
13. Osasuna	34	39
14. Las Palmas	34	37
15. Celta Vigo	34	34
16. Rayo Vallecano	34	34
17. Mallorca	34	32
18. Cadiz	34	26
19. Granada	34	21
20. Almeria	34	17