20.04.2021, 10:44

Dünya Ticaret Yolları ve Yeni Kanal Projeleri

Şener Mengene

Dünya ticaret yolları ve deniz taşımacılığı Süveyş Kanalı kazasından sonra yeniden gündeme geldi. Yeni güzergah ve kanal çalışmaları ağırlık kazandı. Modern İpek Yolu olarak ifade edilen "Bir kuşak bir yol projesi" ile İpek ve Baharat Yolu yeniden önem kazanıyor. Yeni ticaret yolları ülkelerin gündeminden hiç düşmüyor. Bütün stratejistler ve araştırmacılar bu konuya dikkat çekiyor.

İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri ile ittifak yaparak Mısır'daki Süveyş Kanalı'nın etkinliğini bitirecek yeni bir kanal açma kararı aldı. Bu durum Mısır'ı ciddi anlamda öfkelendirdi. Türkiye ile de ilişkilerin yeniden başlaması, bu kavgayı daha da kızıştırdı. Süveyş Kanalı'nı kapatan gemiye bir de bu açıdan bakalım.
Türkiye de bu rekabette var olma mücadelesi veriyor.

Mısır, Süveyş Kanalı'ndan günde 10-15 milyon gelir elde ediyor. Senelik 5 milyar dolardan fazla geliri var. Kanalda yapılan yeniliklerle bu gelir 13 milyara çıkarılıyor. Süveyş Kanalı geliri Mısır'ın en büyük üçüncü döviz girdisidir. İsrail'in yapacağı kanal ekonomik olarak Mısır'ı bitirecek. Ortadoğu da ve Akdenizde yaşanan bütün gerilimler Türkiye'nin adil arabuluculuğu ile çözülebilir.

İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin yeni kanal ve demiryolu projesi, Mısır hükümeti içinde öfkeye neden oldu. Mısır yetkilileri: "İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin bu adımının istişare sürecinde olduğunun farkındayız, ancak Birleşik Arap Emirlikleri’nin bu adımı temel olarak bizi sırtımızdan bıçaklamaktır" dedi.

Akdeniz’de büyük doğal gaz rezervi bulan İsrail, Mısır'ı devre dışı bırakan yeni bir kanal oluşturmak için Akdeniz’deki ashdod limanından Kızıldeniz’deki elat limanı arasında bir 'ticaret koridoru' açıyor. Bu hat 163 km olacak. Bu kanal Mısır'ın ekonomisini ciddi olarak vuracak. İsrail'in Süveyş Kanalı'nı devre dışı bırakma projesine Mısır’dan hızlı hamle geldi.

İsrail'in Kızıl Deniz'e açıldığı yerde bulunan Tiran ve Sanafir adaları Suudi Arabistan’ap devredildi. Böylece Suudi Arabistan İsrail kanal çıkışını kapatma kartlarını elinde tutabilecek. İsrail 2013'ten bu yana Akdeniz'deki 680 trilyon metreküplük doğalgazı çıkarmaya başladı. Doğalgazı bu yeni kanal ile Hindistan ve Çin'e satmayı planlıyor. Bu kanal ile Süveyş Kanalı ve Mısır’a olan bağımlılığı azalıyor.

İsrail'in yapacağı kanalın maliyetinin 20 milyar dolar olması planlandı. Çin kalkınma bankası finanse edilecek ve yapımını da Çinli firmalar üstlenecek. Çin, elat ve ashdod limanları arasında ticaret yolu bağlantısı sağlayacak. İsrail hayfa limanı işletmesini de Çin'e verdi. Bu sebeple Süveyş Kanalı'nın tahtı sarsılacak. Süveyş Kanalı'nı kapayan gemi bu operasyonun bir parçası da olabilir.

Dünya da büyük boyutlu ticaret yolları ve yeni kanal kavgası var. Bu rekabeti görmek gerekir. Bir dev kanal projesi daha var. Hazar Denizi'ni Basra Körfezi'ne bağlayacak kanal. Deniz seviyesi ona göre ayarlanacaktır. İran üstünden geçiyor. Rusya ve İran projesi. Rusya, Karadeniz, Hazar Denizi, Basra ve okyanusu bağlayacak. Projesi yapıldı. Yakın bir zaman da uygulamaya geçmesi bekleniyor.

Kanal İstanbul devreye girmesiyle Türkiye de ekonomik olarak gelir elde edecektir. "Hazar Denizi-Basra Körfezi Kanal Projesi" 200 yıllık proje. ABD, bu kanalın yapılmaması için 30 senedir ciddi yaptırımlar uyguladı. Kanal 700 km olacak. İstanbul'a yapılacak kanal "tüm bu bölgedeki kanal hamlelerine karşı geçiş güzergâhında bende varım" hamlesi olacak.

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Tümü

	İmsak	04:09
	Güneş	05:50
	Öğle	13:06
	İkindi	16:58
	Akşam	20:12
	Yatsı	21:46

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	93
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	35	58
4. Beşiktaş	35	54
5. Başakşehir	34	52
6. Alanyaspor	35	49
7. Kasımpasa	34	49
8. Rizespor	35	49
9. Sivasspor	34	48
10. Antalyaspor	34	45
11. A.Demirspor	35	44
12. Samsunspor	35	42
13. Kayserispor	35	41
14. Ankaragücü	35	39
15. Karagümrük	35	37
16. Konyaspor	34	36
17. Gaziantep FK	34	34
18. Hatayspor	34	33
19. Pendikspor	34	30
20. İstanbulspor	35	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	33	72
2. Göztepe	33	69
3. Sakaryaspor	32	57
4. Kocaelispor	32	55
5. Ahlatçı Çorum FK	32	55
6. Bodrumspor	32	53
7. Boluspor	32	50
8. Bandırmaspor	32	47
9. Gençlerbirliği	32	47
10. Erzurumspor	32	44
11. Keçiörengücü	32	39
12. Manisa FK	32	37
13. Ümraniye	32	37
14. Şanlıurfaspor	32	34
15. Tuzlaspor	32	34
16. Adanaspor	32	33
17. Altay	32	9
18. Giresunspor	32	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	36	83
2. M.City	35	82
3. Liverpool	35	75
4. Aston Villa	35	67
5. Tottenham	34	60
6. Newcastle	35	56
7. M. United	34	54
8. Chelsea	34	51
9. West Ham United	35	49
10. Bournemouth	36	48
11. Wolves	36	46
12. Fulham	36	44
13. Brighton	34	44
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	36	37
16. Brentford	36	36
17. Nottingham Forest	36	29
18. Luton Town	36	26
19. Burnley	36	24
20. Sheffield United	36	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	34	87
2. Girona	34	74
3. Barcelona	34	73
4. Atletico Madrid	34	67
5. Athletic Bilbao	34	61
6. Real Sociedad	34	54
7. Real Betis	33	49
8. Valencia	33	47
9. Villarreal	33	45
10. Getafe	34	43
11. Osasuna	33	39
12. Deportivo Alaves	33	38
13. Sevilla	33	38
14. Las Palmas	34	37
15. Rayo Vallecano	33	34
16. Mallorca	34	32
17. Celta Vigo	33	31
18. Cadiz	34	26
19. Granada	33	21
20. Almeria	33	14