23.01.2022, 16:47

İstişare, karar, Uygulama -1

İbrahim Cücük

1. İstişare; araştırmalar sonunda maslahat olanı tespit etmek, faydalı olanı elde etmek veya zarardan korunmak, yeni eserler ortaya koymak, yeni ve faydalı bir çığır açmak için şuranın görüşlerine müracaat etmektir.

2. Karar, istişâre sonrasında dün, bugün ve yarın gözetilerek tedbirli, isabetli, seviyeli ve faydalı olarak uygulanması için varılan neticedir.

3. Uygulama; insan, plan, zaman ve imkân gözetilerek alınan kararların hayata geçirilmesidir.

İstişâre; lügatte, işaret almak, balı kovandan çıkarmak/bal kovanından bal almak, satılık bir hayvanı göstermek veya avlamak için et pazarında binip koşturmak demektir.

(İbn Manzûr, Lisânü’l-Arab, IV, 434, 435.)

Istılah manası: şûrâ, toplânıp istişâre/meşveret eden topluluğa denir. İstişâre ve meşveret ise, insanların bir araya gelip birbirlerine müracaat ederek danışmaları, görüş alışverişi/istihrac yapmalarıdır.

(Sönmez, Abidin, Şûrâ, s.17; Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, s.1200.)

İstişâre, Allah Teâlâ’nın emri, Hz. Peygamber aleyhisselâm’ın çok önem verip uyguladığı sünneti ve Allah’ın övdüğü Sahâbe’nin özelliklerinden birisidir:

“…Onlarla iş hakkında istişâre et! Bir kere de azmettin mi artık Allah’a tevekkül et (güvenip dayan). Şüphesiz Allah, kendine tevekkül edenleri sever.”

(Âl-i Imrân sûresi 3/159.)

“…Bunların işleri aralarında müşâvere (ile)dir.”

(Şûrâ sûresi 42/36-39.)

“Onlara eminlik veya korku haberi geldiği zaman onu yayıverirler. Hâlbuki bunu Peygambere ve onlardan (mü’minlerden) emir sahiplerine götürselerdi (danışsalardı, istinbât eden/hüküm çıkaran Peygamber ve emir sahipleri) elbette onu bilir (yayar veya yaymazlardı). Allah’ın üzerinizdeki fazlı ve rahmeti olmasaydı, birazınız müstesna olmak üzere, muhakkak ki şeytana uymuş gitmiştiniz.”

(Nisa sûresi (4), 83.)

“Eğer bilmiyorsanız ehl-i zikre (ehl-i ilme) sorun.”

(Enbiya sûresi 21/7.)

Ebû Hureyre (r.a.) diyor ki:

“Ben, Hz. Peygamber (s.a.s.)’den ashabı ile daha çok istişâre eden kimseyi görmedim.”

(Tirmizî, Cihad, 34.)

Hz. Peygamber (s.a.s.), Hz. Ebu Bekir ile Hz. Ömer için şöyle buyurmuştur:

“Şâyet siz ikiniz, bir istişâre hakkında ittifak ederseniz, size katiyen karşı çıkmam”

(Ahmed b. Hanbel, Müsned, IV, 227.)

“İnsanlar üç sınıftır:

1) Karşılaştığı işleri kendi görüşüyle halleder,

2. Karşılaştığı müşkil işlerde danışmaya başvurur ve doğru görüşlü kimselerin tavsiyesine göre hareket eder.

3. Tereddütlü ve şaşkındır, ne doğru tavsiyeyi dinler, ne de yol gösterene itaat eder.”

Hz. Ömer (r.a.) (Hayatü’s-sahabe’den)

“Müşâvere ve münazara, iki rahmet kapısı ve iki bereket anahtarıdır, bunlara sahip olan görüş yanılmaz ve bunlar oldukça ihtiyat elden gitmez.”

Ömer b. Abdülaziz (rh.a.)

“Kendi görüşünü beğenen, müşâvere etmez ve kendi fikriyle müstebid hareket eden, doğruluktan uzak olur.”

Seyf b. Yezen

“Müşâvere eden, önünü gördüğü gibi arkasını da görür.”

II. Abdulhamid

Lokmanı Hakîm oğluna şöyle demiş: “İşleri, denemiş kimselere danış. Zira onlar kendilerine pahalıya mal olmuş doğru görüşleri sana bedava verirler.”

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Tümü

	İmsak	04:09
	Güneş	05:50
	Öğle	13:06
	İkindi	16:58
	Akşam	20:12
	Yatsı	21:46

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	35	96
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	35	58
4. Başakşehir	35	55
5. Beşiktaş	35	54
6. Alanyaspor	35	49
7. Kasımpasa	35	49
8. Rizespor	35	49
9. Sivasspor	35	48
10. Antalyaspor	34	45
11. A.Demirspor	35	44
12. Samsunspor	35	42
13. Kayserispor	35	41
14. Ankaragücü	35	39
15. Karagümrük	35	37
16. Konyaspor	34	36
17. Gaziantep FK	35	35
18. Hatayspor	35	34
19. Pendikspor	34	30
20. İstanbulspor	35	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	33	72
2. Göztepe	33	69
3. Sakaryaspor	33	57
4. Bodrumspor	33	56
5. Ahlatçı Çorum FK	33	56
6. Kocaelispor	33	55
7. Bandırmaspor	33	50
8. Boluspor	33	50
9. Gençlerbirliği	33	50
10. Erzurumspor	33	44
11. Manisa FK	33	40
12. Ümraniye	33	40
13. Keçiörengücü	33	39
14. Tuzlaspor	33	37
15. Adanaspor	33	36
16. Şanlıurfaspor	33	35
17. Altay	33	9
18. Giresunspor	33	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	36	83
2. M.City	35	82
3. Liverpool	36	78
4. Aston Villa	36	67
5. Tottenham	35	60
6. Newcastle	35	56
7. Chelsea	35	54
8. M. United	34	54
9. West Ham United	36	49
10. Bournemouth	36	48
11. Brighton	35	47
12. Wolves	36	46
13. Fulham	36	44
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	36	37
16. Brentford	36	36
17. Nottingham Forest	36	29
18. Luton Town	36	26
19. Burnley	36	24
20. Sheffield United	36	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	34	87
2. Girona	34	74
3. Barcelona	34	73
4. Atletico Madrid	34	67
5. Athletic Bilbao	34	61
6. Real Sociedad	34	54
7. Real Betis	34	52
8. Valencia	34	48
9. Villarreal	34	45
10. Getafe	34	43
11. Osasuna	34	39
12. Deportivo Alaves	34	39
13. Sevilla	33	38
14. Las Palmas	34	37
15. Celta Vigo	34	34
16. Rayo Vallecano	33	34
17. Mallorca	34	32
18. Cadiz	34	26
19. Granada	33	21
20. Almeria	33	14