18.04.2021, 16:30

Prensiplerimiz...

İbrahim Cücük

A. Prensibin Tarifi

Prensip; temel fikir, temel bilgi, ilk madde, esas, ilke gibi manalara gelir.
(Doğan, Mehmet, Büyük Türkçe Sözlük, s. 912.)

Bizim burada prensipten maksadımız ilkedir. Bizim ilkemiz Hz. Peygamber (s.a.s)’i takip etmek ve O’na tabi olmaktır. Zira bize O’nu Allah Teâlâ örnek kılmıştır. Çünkü Allah’a giden yol Hz. Peygamber’e uymaktan geçer. Bu husus şu iki âyet-i kerîmede açıkça belirtmiştir:
“Kim Rasûl’e itâat ederse şüphesiz Allah’a itâat etmiş olur.”
(Nisâ sûresi 4/80.)

“Andolsun ki Allah’ın Rasûlü’nde sizin için, Allah’a ve âhiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah’ı çok ananlar için güzel (mükemmel) bir örnek vardır.”
(Ahzâb sûresi 33/21.)

Öyle ise Hz. Peygamber (s.a.s.)’i tanımak, prensiplerini bilmek ve ilke edinmek gerekir. Zira o (s.a.s.), sözüyle ve fiiliyle ilâhî kitap Kur’ân-ı Kerîm’i hem beyan eden hem de Kur’ân’da olmayan konularda Allah’ın öğretmesiyle hüküm koyan, hükümleri uygulayan kimsedir. İşte bundan dolayı O’nun ilkelerini ilke edinmemek, prensiplerini prensip edinmemek ilkelliktir. Çünkü gerçek ilke, gerçek ilke sahibinin ilkesidir.

B. Prensiplerini Tespit Ederken İzlenmesi Gereken Metot:

1. Hz. Peygamber (s.a.s)’in devamlı olarak yaptığı fiilleri, üzerinde durduğu, yapılmasını emrettiği, terk edilmesini yasakladığı ve terk edilmişse kazasını emrettiği şeyler,

2. Hz. Peygamber’in yaptığı, Sahâbesine yapılmasını tavsiye ettiği, terk edilmesini yasaklamadığı ve kazasını emretmediği şeyler,

3. Sahabenin, Hz. Peygamber (s.a.s)’in filleri ile ilgili tespitleridir.

C. Hz. Peygamber (s.a.s.)’in Fiilleri:

1. Beşer olarak yaratılmış olmanın gerektirdiği fiilleri:
Bunlar yemek, içmek, yürümek vs. mubah olan fiillerdir. Bu konularda Hz. Peygamber (s.a.s.)’e uyma mecburiyeti yoktur.
Ashap arasında Abdullah b. Ömer bu konuda da Hz. Peygamber’e uymaya çok önem verirdi.

Vahye dayanmayan bu fiiller yani beşerî tecrübesine göre yaptığı; harp, ordunun tanzimi, ticaret vb. şeylerle ilgili işleri vahye değil, tecrübeye dayandığından dolayı kesin hüküm ifade etmez.

2. Kur’ân’ın mücmelini açıklamak için yaptığı fiilleri

Hz. Peygamber (s.a.s), Kur’ân-ı Kerîm’i hem sözleri ile hem de fiilleri ile açıklamıştır.

Kur’ân’daki hüküm vacip ise Hz. Peygamber (s.a.s.)’in fiilinin hükmü de vaciptir. Kur’ân’daki hüküm mendup ise onu açıklayan fiil de menduptur.
Mesela, “Namazı kılın” emrini, “Ben namazı nasıl kılıyorsam siz de öyle kılın” (Buhârî, Ezân, 18, Edeb, 27, Âhâd, 1; Dârimî, Salât, 42, Ahmed, V, 53.) emriyle vacip-farz olduğunu gösteren fiilleridir.

“Hac ibadetinin menâsikini (usullerini) benden alın!” (Nesâi, Menâsik, 220; Ahmed, III, 318, 366.) hadîsi, hac ile ilgili fiillerinin, “Yoluna gücü yetenlerin o evi (Kabeyi) haccetmesi, Allah’ın insanlar üzerindeki bir hakkıdır” (Âl-i Imrân sûresi 3/97.) manasındaki âyeti açıklama niteliğindedir.

Ayrıca Kur’ân’ın mücmelini açıklamanın dışında Hz. Peygamber’in müstakil olarak yaptığı fiiller vardır. Bu çeşitten olan fiillerin vaciplik, mendupluk veya mübahlık gibi şer’î özelliği bilinirse ümmetin durumu Peygamber’in durumu gibi olduğundan O’nu örnek almak gerekir. Eğer şer’î özelliği anlaşılmaz da Allah’a yakınlık maksadı anlaşılırsa uymak müstehap olur. Alım-satım, kira, ziraat ortaklığı gibi Allah’a yakınlık maksadının olmadığı türden fiillerse mubahtır.

3. Sırf kendisine has olduğu şer’î delil ile belirtilmiş olan fiilleri

Gece teheccüd kılması, savm-ı visâl şeklindeki orucu, dörtten fazla hanımla evlenmesi gibi. Teheccüd namazında Hz. Peygamber’e uymak farz değil, müstehap, diğer iki konuda uymak ise haramdır. Demek ki Hz. Peygamber (s.a.s.)’in fiilî sünnetinin mubah, müstehab, sünnet, vacip, farz ve haram gibi kısımları vardır.
(Daha geniş bilgi için bkz. Şa’ban, Zekiyyüddin, İslâm Hukuk İlminin Esasları, trc. Dönmez, İbrahim Kâfî), s, 100-103; Zeydan, Abdülkerim, Fıkıh Usûlü, trc. Özcan, Ruhi), s. 158-160; Atar, Fahrettin, Fıkıh Usûlü, s. 39.)

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Tümü

	İmsak	04:05
	Güneş	05:48
	Öğle	13:06
	İkindi	16:59
	Akşam	20:14
	Yatsı	21:49

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	35	96
2. Fenerbahçe	35	90
3. Trabzonspor	35	58
4. Başakşehir	35	55
5. Beşiktaş	35	54
6. Alanyaspor	35	49
7. Kasımpasa	35	49
8. Rizespor	35	49
9. Sivasspor	35	48
10. Antalyaspor	35	45
11. A.Demirspor	35	44
12. Samsunspor	35	42
13. Kayserispor	35	41
14. Ankaragücü	35	39
15. Karagümrük	35	37
16. Konyaspor	35	37
17. Gaziantep FK	35	35
18. Hatayspor	35	34
19. Pendikspor	35	33
20. İstanbulspor	35	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	33	72
2. Göztepe	33	69
3. Sakaryaspor	33	57
4. Bodrumspor	33	56
5. Ahlatçı Çorum FK	33	56
6. Kocaelispor	33	55
7. Bandırmaspor	33	50
8. Boluspor	33	50
9. Gençlerbirliği	33	50
10. Erzurumspor	33	44
11. Manisa FK	33	40
12. Ümraniye	33	40
13. Keçiörengücü	33	39
14. Tuzlaspor	33	37
15. Adanaspor	33	36
16. Şanlıurfaspor	33	35
17. Altay	33	9
18. Giresunspor	33	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	36	83
2. M.City	35	82
3. Liverpool	36	78
4. Aston Villa	36	67
5. Tottenham	35	60
6. Newcastle	35	56
7. Chelsea	35	54
8. M. United	35	54
9. West Ham United	36	49
10. Bournemouth	36	48
11. Brighton	35	47
12. Wolves	36	46
13. Fulham	36	44
14. Crystal Palace	36	43
15. Everton	36	37
16. Brentford	36	36
17. Nottingham Forest	36	29
18. Luton Town	36	26
19. Burnley	36	24
20. Sheffield United	36	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	34	87
2. Girona	34	74
3. Barcelona	34	73
4. Atletico Madrid	34	67
5. Athletic Bilbao	34	61
6. Real Sociedad	34	54
7. Real Betis	34	52
8. Valencia	34	47
9. Villarreal	34	45
10. Getafe	34	43
11. Deportivo Alaves	34	41
12. Sevilla	34	41
13. Osasuna	34	39
14. Las Palmas	34	37
15. Celta Vigo	34	34
16. Rayo Vallecano	34	34
17. Mallorca	34	32
18. Cadiz	34	26
19. Granada	34	21
20. Almeria	34	17