17.11.2021, 13:48

Şahsi Kemalat -4

İbrahim Cücük

4. Kâmil bir insanın özellikleri ile donanmaya çalışmak

Kâmil insan, nefsin mertebelerini Allah’ın lütfu ile geçen kişidir. Âyette geçen sâbikûn yani hayırda ileri geçenler yarışı kazananlardandır. Yarışı kazanan ve hayırda ileri gidenlerin başında peygamberler gelir. Kâmil insan, işte bu peygamberlerin izinde giden sıddıklar, şehidler ve sâlihlerden birisidir.

Kâmil mü’min; ilmi sahîh, niyeti hâlis, ameli sâlih, kalbi sâlim, basîreti nâfiz, davranışlarıyla örnek olan kimsedir.

İlmin sahîh olması, akâid konularını usûliddîn ile amelî konuları da usûl-i fıkıh ile bilmesi, kabul ettiğini delil ile, reddettiğini de delil ile reddetmesidir.

Bilgisi sahih olursa imanı ve ameli sağlam olur, bilgisi yanlış olursa imanı da ameli de yanlış olur. Zira insan, bildiğine inanır.

Yanlış davranışın esas kaynağı yanlış anlayıştır. Yanlış anlayışın kaynağı da yanlış bilgidir. İşte bundan dolayı bilginin sahih yani doğru olması için önce doğru kaynaklara müracaat gerekir.

Niyetin hâlis olması, kalpte ihlâsa zıt olan düşüncelerin ve dünya sevgisi gibi başka gayelerin olmaması ve kalpte sırf Allah Teâlâ’nın rızasının bulunmasıdır. İhlâs düşüncesi de yaptığını sırf Allah Teâlâ emrettiği için yapmak, terk ettiğini de sırf Allah Teâlâ yasakladığı için terk etmek düşüncesinin olmasıdır.

Amelin sâlih olması; amelin Kur’ân doğrultusunda imana uygun olması, kalpteki niyette Allah rızasının hedeflenmesi ve uygulamada Hz. Peygamber’in sünnetinin izlenmesi ile gerçekleşir. Sâlih amel görünüşte değil hakîkatte sâlih olan yani Allah’ın razı olduğu ameldir.

Kalbin sâlim olması; riya, ucup, kibir, haset, kin, cimrilik-açgözlülük, öfke gibi çirkin ahlâktan kalbi temizleyip bu kötü sıfatların yerine kalbe Allah ve Rasûlünün övdüğü sıfatları yerleştirmeye çalışmakla gerçekleşir.

Basîretin nâfiz olması, takva ile elde edilir. Takva, doğru bilgi ve ciddi eğitimle gerçekleşir. Basîretin nâfiz olma derecesi de takva derecesine göredir. Takvanın en alt derecesi küfürden ve şirkten takva/korunmak, normal derecesi büyük-küçük günahlardan ve şüphelilerden takva, en üst derecesi de gafletten de takvadır.

Davranışın örnek olması, Hz. Peygamber (s.a.s.)’i örnek almakla gerçekleşir. Peygamber örnekliği de ancak güzel ahlâkın zirvesi kendisinde bulunan Peygamber ahlâkı ile ahlâklanmaktır.

Hasan-ı Basrî (ö. 110/728) güzel ahlâk güler yüzlü olmak, daima iyilik yapmak, kimseye eziyet etmemektir, der. Ebu Bekr el-Vâsıtî de (ö. 320/932) güzel ahlâk, kişinin marifetullahının fazlalığından dolayı hiçbir kimse ile kavgasının olmamasıdır, darlıkta ve bollukta halkı razı etmesidir, demiştir. Sehl et-Tüsterî (ö. 283/896) ise şöyle demiştir: Güzel ahlâkın en alt derecesi; halka katlanmak, kötülük edene kötülükle karşılık vermemek, zalime bile zulmüne engel olmak suretiyle acımak, hatta onun için istiğfar etmek ve zalim zulmü terk edince, önceki amelleri için Allah’tan mağfiret talep ederek ona şefkat etmektir.

(A. el-Kârî, Mirkâtü’l-Mefâtîh Şerhu Mişkâti’l-Mesâbîh, VIII, 810.)

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Tümü

	İmsak	03:45
	Güneş	05:35
	Öğle	13:06
	İkindi	17:02
	Akşam	20:27
	Yatsı	22:08

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	37	99
2. Fenerbahçe	37	96
3. Trabzonspor	37	64
4. Başakşehir	37	58
5. Beşiktaş	37	56
6. Kasımpasa	37	53
7. Alanyaspor	37	51
8. Sivasspor	37	51
9. Rizespor	37	50
10. Antalyaspor	37	48
11. A.Demirspor	37	44
12. Samsunspor	37	43
13. Kayserispor	37	42
14. Konyaspor	37	41
15. Gaziantep FK	37	41
16. Ankaragücü	37	40
17. Hatayspor	37	38
18. Karagümrük	37	37
19. Pendikspor	37	37
20. İstanbulspor	37	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	34	75
2. Göztepe	34	70
3. Sakaryaspor	34	60
4. Bodrumspor	34	57
5. Ahlatçı Çorum FK	34	56
6. Kocaelispor	34	55
7. Boluspor	34	53
8. Gençlerbirliği	34	51
9. Bandırmaspor	34	50
10. Erzurumspor	34	44
11. Ümraniye	34	43
12. Manisa FK	34	40
13. Keçiörengücü	34	40
14. Adanaspor	34	39
15. Şanlıurfaspor	34	38
16. Tuzlaspor	34	38
17. Altay	34	10
18. Giresunspor	34	7

Takımlar	O	P
1. M.City	38	91
2. Arsenal	38	89
3. Liverpool	38	82
4. Aston Villa	38	68
5. Tottenham	38	66
6. Chelsea	38	63
7. Newcastle	38	60
8. M. United	38	60
9. West Ham United	38	52
10. Crystal Palace	38	49
11. Brighton	38	48
12. Bournemouth	38	48
13. Fulham	38	47
14. Wolves	38	46
15. Everton	38	40
16. Brentford	38	39
17. Nottingham Forest	38	32
18. Luton Town	38	26
19. Burnley	38	24
20. Sheffield United	38	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	37	94
2. Barcelona	37	82
3. Girona	37	78
4. Atletico Madrid	37	73
5. Athletic Bilbao	37	65
6. Real Sociedad	37	60
7. Real Betis	37	56
8. Villarreal	37	52
9. Valencia	37	48
10. Deportivo Alaves	37	45
11. Osasuna	37	44
12. Getafe	37	43
13. Sevilla	37	41
14. Celta Vigo	37	40
15. Las Palmas	37	39
16. Rayo Vallecano	37	38
17. Mallorca	37	37
18. Cadiz	37	33
19. Granada	37	21
20. Almeria	37	18