01.06.2017, 01:38

Malatya'da Giyim Kuşam ve Konaklar

Malatya yöresinin giyim ve kuşamında eskiye rağbet pek olmasa da bazı yörelerde halen gelenek terk edilmemiştir. Kadınların genelde dış giyim olarak el dokuması olan peştamallar ile hazır satılan çarşaflar kullanılmaktadır. Çarşaf içine zıbın ve şalvar giyilmektedir. Başa küllük geçirilmekte, küllük çevresine altın veya gümüş dizilmiş al renkli bir fes giyilir. Fesin üzerine çiçekli yazma dolanır. Saçlar örgülüdür. Erkeklerde ise küm veya papak yaygın olup, genelde işlemeli olanlar tercih edilir. Çubuklu yakasız, kollar yırtmaçlı, düğmesiz keten gömlek ve şalvar da yaygındır. Geleneksel ata sporunda ise Cirit ve Güreş sporu bilhassa köylerde fazla ilgi görmektedir.

Malatya’mızda eskiden evler, genelde konak adı verilen büyük mimariler şeklinde yapılırdı. Genelde kerpiç ve ahşap malzemeden oluşurdu. Demir malzeme kısmen kullanılmış ise de duvarları bağlayan hatıllar, iç ve dış doğramalar, döşemeler, taban ve mobilya kısmı tamamen ahşaptan yapılırdı. Kapıları çoğunlukla çift kanatlı olup bu evlerin bahçe kapıları binek hayvanların geçeceği büyüklükteydi. Her kapıda umumiyetle birer sade tokmaklar olurdu. Yalnızca kapıların üst kısmında, birinci kat çıkmalarının veya şahnişlerin kirişlerinde dekoratif bezemeler ile karşılaşılır. Ana giriş kapısının üzerinde rüzgârlık veya aydınlık olarak nitelenen ve çoğunlukla elips şeklinde pencereler konur ve demir kafeslerle korunurdu. Madeni olarak da kapı kilitlerinin yanı sıra dövme demir çiviler de gövde üzerinde dekoratif şekiller halinde kullanılmıştır. Çatı üzerinden taşan, üç tarafı açık eyvanlara yer verilmiştir. Bunlar yazın oturulan ve sıcak yaz gecelerinde yatılan evin havadar bölümleridir. Giriş bölümünde genelde selamlık bulunurdu. Sokak kapısında içeriye bu bölümden girilir ve evin misafir odası gibi kullanılırdı. Üst katlarda başodalar daha çok misafirlerin ağırlandığı yerler olup, bu odalara “Makat” denilen sedirler yerleştirilmiştir. Misafirler çoğunlukla üzerleri halı, kilim ve minderlerle örtülü olan bu sedirlerde oturtulur, ev sahipleri ise döşemedeki halı ve kilim üzerinde otururdu. Evlerin üst katındaki yatak odalarında çift kanatlı ahşap kapaklı dolaplar bulunmaktadır. Ayrıca bu kapaklı dolabın yanında veya içerisinde ise gusülhanelere yer verilmiştir. Yatak odasının dışında bir de “Kış Damı” denilen mekân bulunmaktadır. Bu bölüm kış aylarında ev halkının günlük yaşamını geçirdiği yerlerdir. Kış damı denilen bölümünde duvara yaşmaklı ve piramit külahlı bir de ocak yerleştirilmiştir. Bu ocağın yanında çeşitli eşyaların konulduğu kapaklı dolaplar bulunmaktadır. Kış damı genelde dikdörtgen planlı, geniş bir oda şeklinde olup, bu odanın girişinin karşısına da “Limseki” denilen bir bölüm eklenmiştir. Bu bölüm oda seviyesinden daha yüksekte olup, buradaki sekinin üzeri de halı ve minderlerle kaplanmıştır. Diğer odaları geniş ve büyüktür. Zemin katta ise ambar, kiler ve tandırlar olduğundan pencereler bu bölümlerde daha küçük olarak yapılmıştır. Bu kattaki odalardan birisine “Hızna Odası” ismi verilir. Burası daha çok evin kileri konumundadır. Hala günümüzde kullanılan evlerin yanı sıra, koruma altında olan evler ise pek az sayıda kalmıştır.

Malatya folkloru canlı, dinamik, kuşaktan kuşağa aktarılan ve bugün de hala otantik şekliyle hayatın her kesiminde gözlenen bir yapıya sahiptir. Giyim ve kuşamından, yemek kültürüne, halk ozanlarından türkülerine, el sanatlarından gelenek göreneklerine, efsanelerine ve deyimlerine kadar renkli bir kültür bütünlüğü arz etmektedir.

Yorumlar (0)
15
açık
Namaz Vakti 04 Mayıs 2024
İmsak 04:12
Güneş 05:52
Öğle 13:06
İkindi 16:57
Akşam 20:10
Yatsı 21:43
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 93
2. Fenerbahçe 34 89
3. Trabzonspor 34 58
4. Beşiktaş 35 54
5. Başakşehir 34 52
6. Alanyaspor 35 49
7. Kasımpasa 34 49
8. Rizespor 35 49
9. Sivasspor 34 48
10. Antalyaspor 34 45
11. A.Demirspor 34 41
12. Kayserispor 34 40
13. Ankaragücü 35 39
14. Samsunspor 34 39
15. Karagümrük 34 36
16. Konyaspor 34 36
17. Gaziantep FK 34 34
18. Hatayspor 34 33
19. Pendikspor 34 30
20. İstanbulspor 34 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 32 72
2. Göztepe 32 66
3. Sakaryaspor 32 57
4. Kocaelispor 32 55
5. Ahlatçı Çorum FK 32 55
6. Bodrumspor 32 53
7. Boluspor 32 50
8. Bandırmaspor 32 47
9. Gençlerbirliği 32 47
10. Erzurumspor 32 44
11. Keçiörengücü 32 39
12. Manisa FK 32 37
13. Ümraniye 32 37
14. Şanlıurfaspor 32 34
15. Tuzlaspor 32 34
16. Adanaspor 32 33
17. Altay 32 15
18. Giresunspor 32 7
Takımlar O P
1. Arsenal 35 80
2. M.City 34 79
3. Liverpool 35 75
4. Aston Villa 35 67
5. Tottenham 34 60
6. M. United 34 54
7. Newcastle 34 53
8. Chelsea 34 51
9. West Ham United 35 49
10. Bournemouth 35 48
11. Wolves 35 46
12. Brighton 34 44
13. Fulham 35 43
14. Crystal Palace 35 40
15. Everton 36 39
16. Brentford 35 35
17. Nottingham Forest 35 26
18. Luton Town 36 25
19. Burnley 35 24
20. Sheffield United 35 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 33 84
2. Barcelona 33 73
3. Girona 33 71
4. Atletico Madrid 33 64
5. Athletic Bilbao 34 61
6. Real Sociedad 33 51
7. Real Betis 33 49
8. Valencia 33 47
9. Villarreal 33 45
10. Getafe 34 43
11. Osasuna 33 39
12. Deportivo Alaves 33 38
13. Sevilla 33 38
14. Las Palmas 33 37
15. Rayo Vallecano 33 34
16. Mallorca 33 32
17. Celta Vigo 33 31
18. Cadiz 33 26
19. Granada 33 21
20. Almeria 33 14
Günün Karikatürü Tümü