18.04.2021, 16:30

Prensiplerimiz...

İbrahim Cücük

A. Prensibin Tarifi

Prensip; temel fikir, temel bilgi, ilk madde, esas, ilke gibi manalara gelir.
(Doğan, Mehmet, Büyük Türkçe Sözlük, s. 912.)

Bizim burada prensipten maksadımız ilkedir. Bizim ilkemiz Hz. Peygamber (s.a.s)’i takip etmek ve O’na tabi olmaktır. Zira bize O’nu Allah Teâlâ örnek kılmıştır. Çünkü Allah’a giden yol Hz. Peygamber’e uymaktan geçer. Bu husus şu iki âyet-i kerîmede açıkça belirtmiştir:
“Kim Rasûl’e itâat ederse şüphesiz Allah’a itâat etmiş olur.”
(Nisâ sûresi 4/80.)

“Andolsun ki Allah’ın Rasûlü’nde sizin için, Allah’a ve âhiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah’ı çok ananlar için güzel (mükemmel) bir örnek vardır.”
(Ahzâb sûresi 33/21.)

Öyle ise Hz. Peygamber (s.a.s.)’i tanımak, prensiplerini bilmek ve ilke edinmek gerekir. Zira o (s.a.s.), sözüyle ve fiiliyle ilâhî kitap Kur’ân-ı Kerîm’i hem beyan eden hem de Kur’ân’da olmayan konularda Allah’ın öğretmesiyle hüküm koyan, hükümleri uygulayan kimsedir. İşte bundan dolayı O’nun ilkelerini ilke edinmemek, prensiplerini prensip edinmemek ilkelliktir. Çünkü gerçek ilke, gerçek ilke sahibinin ilkesidir.

B. Prensiplerini Tespit Ederken İzlenmesi Gereken Metot:

1. Hz. Peygamber (s.a.s)’in devamlı olarak yaptığı fiilleri, üzerinde durduğu, yapılmasını emrettiği, terk edilmesini yasakladığı ve terk edilmişse kazasını emrettiği şeyler,

2. Hz. Peygamber’in yaptığı, Sahâbesine yapılmasını tavsiye ettiği, terk edilmesini yasaklamadığı ve kazasını emretmediği şeyler,

3. Sahabenin, Hz. Peygamber (s.a.s)’in filleri ile ilgili tespitleridir.

C. Hz. Peygamber (s.a.s.)’in Fiilleri:

1. Beşer olarak yaratılmış olmanın gerektirdiği fiilleri:
Bunlar yemek, içmek, yürümek vs. mubah olan fiillerdir. Bu konularda Hz. Peygamber (s.a.s.)’e uyma mecburiyeti yoktur.
Ashap arasında Abdullah b. Ömer bu konuda da Hz. Peygamber’e uymaya çok önem verirdi.

Vahye dayanmayan bu fiiller yani beşerî tecrübesine göre yaptığı; harp, ordunun tanzimi, ticaret vb. şeylerle ilgili işleri vahye değil, tecrübeye dayandığından dolayı kesin hüküm ifade etmez.

2. Kur’ân’ın mücmelini açıklamak için yaptığı fiilleri

Hz. Peygamber (s.a.s), Kur’ân-ı Kerîm’i hem sözleri ile hem de fiilleri ile açıklamıştır.

Kur’ân’daki hüküm vacip ise Hz. Peygamber (s.a.s.)’in fiilinin hükmü de vaciptir. Kur’ân’daki hüküm mendup ise onu açıklayan fiil de menduptur.
Mesela, “Namazı kılın” emrini, “Ben namazı nasıl kılıyorsam siz de öyle kılın” (Buhârî, Ezân, 18, Edeb, 27, Âhâd, 1; Dârimî, Salât, 42, Ahmed, V, 53.) emriyle vacip-farz olduğunu gösteren fiilleridir.

“Hac ibadetinin menâsikini (usullerini) benden alın!” (Nesâi, Menâsik, 220; Ahmed, III, 318, 366.) hadîsi, hac ile ilgili fiillerinin, “Yoluna gücü yetenlerin o evi (Kabeyi) haccetmesi, Allah’ın insanlar üzerindeki bir hakkıdır” (Âl-i Imrân sûresi 3/97.) manasındaki âyeti açıklama niteliğindedir.

Ayrıca Kur’ân’ın mücmelini açıklamanın dışında Hz. Peygamber’in müstakil olarak yaptığı fiiller vardır. Bu çeşitten olan fiillerin vaciplik, mendupluk veya mübahlık gibi şer’î özelliği bilinirse ümmetin durumu Peygamber’in durumu gibi olduğundan O’nu örnek almak gerekir. Eğer şer’î özelliği anlaşılmaz da Allah’a yakınlık maksadı anlaşılırsa uymak müstehap olur. Alım-satım, kira, ziraat ortaklığı gibi Allah’a yakınlık maksadının olmadığı türden fiillerse mubahtır.

3. Sırf kendisine has olduğu şer’î delil ile belirtilmiş olan fiilleri

Gece teheccüd kılması, savm-ı visâl şeklindeki orucu, dörtten fazla hanımla evlenmesi gibi. Teheccüd namazında Hz. Peygamber’e uymak farz değil, müstehap, diğer iki konuda uymak ise haramdır. Demek ki Hz. Peygamber (s.a.s.)’in fiilî sünnetinin mubah, müstehab, sünnet, vacip, farz ve haram gibi kısımları vardır.
(Daha geniş bilgi için bkz. Şa’ban, Zekiyyüddin, İslâm Hukuk İlminin Esasları, trc. Dönmez, İbrahim Kâfî), s, 100-103; Zeydan, Abdülkerim, Fıkıh Usûlü, trc. Özcan, Ruhi), s. 158-160; Atar, Fahrettin, Fıkıh Usûlü, s. 39.)

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Tümü

	İmsak	04:25
	Güneş	06:02
	Öğle	13:07
	İkindi	16:55
	Akşam	20:02
	Yatsı	21:32

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	91
2. Fenerbahçe	33	86
3. Trabzonspor	33	55
4. Beşiktaş	33	51
5. Başakşehir	33	49
6. Rizespor	33	48
7. Kasımpasa	33	46
8. Antalyaspor	33	45
9. Alanyaspor	33	45
10. Sivasspor	33	45
11. A.Demirspor	34	42
12. Samsunspor	33	39
13. Ankaragücü	33	37
14. Kayserispor	33	37
15. Konyaspor	33	36
16. Gaziantep FK	33	34
17. Karagümrük	33	33
18. Hatayspor	33	33
19. Pendikspor	33	30
20. İstanbulspor	33	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	31	69
2. Göztepe	31	63
3. Ahlatçı Çorum FK	31	55
4. Sakaryaspor	31	54
5. Bodrumspor	31	52
6. Kocaelispor	31	52
7. Bandırmaspor	31	47
8. Boluspor	31	47
9. Gençlerbirliği	31	47
10. Erzurumspor	31	42
11. Ümraniye	31	37
12. Manisa FK	31	36
13. Keçiörengücü	31	36
14. Şanlıurfaspor	31	34
15. Tuzlaspor	31	33
16. Adanaspor	31	32
17. Altay	31	15
18. Giresunspor	31	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	34	77
2. M.City	33	76
3. Liverpool	34	74
4. Aston Villa	34	66
5. Tottenham	32	60
6. M. United	33	53
7. Newcastle	33	50
8. West Ham United	34	48
9. Chelsea	32	47
10. Bournemouth	34	45
11. Brighton	33	44
12. Wolves	34	43
13. Fulham	34	42
14. Crystal Palace	34	39
15. Brentford	34	35
16. Everton	34	33
17. Nottingham Forest	34	26
18. Luton Town	34	25
19. Burnley	34	23
20. Sheffield United	34	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	32	81
2. Barcelona	32	70
3. Girona	32	68
4. Atletico Madrid	32	61
5. Athletic Bilbao	32	58
6. Real Sociedad	32	51
7. Real Betis	32	48
8. Valencia	32	47
9. Villarreal	32	42
10. Getafe	32	40
11. Osasuna	32	39
12. Sevilla	32	37
13. Las Palmas	32	38
14. Deportivo Alaves	32	35
15. Rayo Vallecano	32	34
16. Mallorca	32	31
17. Celta Vigo	32	31
18. Cadiz	32	25
19. Granada	32	18
20. Almeria	32	14