5. Ciddiyet
Ciddiyet, hayırlı bir işte hedefe ulaşmayı dert edinme alametidir.
Dert edinen kimsede ciddiyet alâmeti de gayrettir. Hedefe ulaşmada gayret de kâfi değil, gücünün sonuna kadar cehdetmek gerekir. Zira ilâhî lütuf, insanın bittiği yerde başlar.
Allah Teâlâ’nın cihaddaki yardım vaadi, kul “bittim” dediğinde “yettim” dediği zaman gerçekleşmektedir. Şu âyet-i kerîme bu hakikati ifade etmektedir:
“(Ey müminler!) Yoksa siz, sizden önce gelip geçenlerin başına gelenler size de gelmeden (öyle kolayca) cennete gireceğinizi mi sandınız? (Sizden önceki mü’minler) yoksulluk ve sıkıntı onlara öylesine dokunmuş ve öyle (çetin imtihanlarla) sarsılmışlardı ki, nihayet (o zaman) Peygamber ve beraberindeki müminler: ‘Allah'ın yardımı ne zaman!’ diyecek hale gelmişlerdi. Bilesiniz ki muhakkak Allah’ın yardımı işte ( o zaman) yakındır.”
(Bakara sûresi 2/214)
Gayret ederken bir plan, metot ve sebat da olmalıdır ki hedefe ulaşılabilsin.
İnsandaki ciddiyet oranı, davanın ulvîliğine göredir. İnsanın davası ve hedefi insandan üstün ve insandan aşkın olmalı ki kendisini davasına feda etmeye değsin. Çünkü insan dünyadan da âhiretten de üstündür. Zira dünya ve âhiret yani cennet insana hizmet için yaratılmış birer hizmetçidirler. İnsanın nihâî hedefi de hizmetçisinden üstün, hizmet ettiren Allah olmalıdır. İşte bu ulvî dava, insanın davası olursa Haktan başkasına esir olmaz; ne nefsine ne de dünyalığa!..
Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
“Kuvvetli mü’min, Allah katında zayıf mü’minden daha sevimli ve daha hayırlıdır, ama her birinde de hayır vardır. Sen, sana faydalı olan şeyde harîs ol/ciddi ol (çaba göster!), Allah’tan da yardım iste, âciz olma! Başına bir şey gelirse “Keşke şöyle yapsaydım şöyle şöyle olurdu” deme, “Lakin (bu) Allah’ın kaderidir, O ne dilerse yapar”, de! Çünkü keşke (demek) şeytanın işine (yol) açar. (Yani şeytan kadere çatmayı kalbe telkin eder ve durmadan vesvese verir)”
(Müslim, Kader, 34; İbn Mâce, Mukaddime, 10, Zühd, 14.)
“Zihninde doğruluk yer etsin, kendini faziletli olmaya alıştır. Bilgi, iyi kalplilik ve enerji, insanı hayata bağlayan şeylerdir. Vakar, gönül zenginliği, samimiyet, ciddiyet ve şefkat mükemmel fazileti oluşturur.”
Konfüçyüs