Herkes için dost ve arkadaş seçimi, adeta dinini seçmek gibidir. Çünkü her kişi dostundan ve arkadaşından etkilenir. Gençler daha çok etkilenirler. Gençler, faydalı etkilenmeleri için faydalı gençleri ve gerçek dostları seçmeye dikkat etmelidirler.
1. Dost ve arkadaş kime denir?
2. Dostluğun ve arkadaşlığın önemi
3. Dostluğun kısımları ve gerçek dost
4. Arkadaşın hayırlısı ve arkadaşa hayırlı olmak
5. Dostluk ve arkadaşlık kimlerle kurulmalıdır?
1. Dost ve arkadaş kime denir?
Yegâne ve en büyük dost, bizi yaratan ve idare eden; hidayet sebebi olan Kur'ân-ı Kerîm’i indiren, her sahada en büyük örnek olan Hz. Muhammed (s.a.s.)’i gönderen; bize en büyük ikram olan imanı kalbimize koyarak hidayeti nasip eden ve ebedî olarak cenneti hazırlayan Allah Teâlâ’dır.
Sonra en büyük dost, en büyük nimet olan imana vesile olan, bize lazım olan her bilginin kaynağı Kur'ân-ı Kerîm’i, sözleri, fiilleri ve uygulamaları ile öğreten ve nasıl kulluk edileceğini gösteren, kendisini izleyip örnek almakla yükümlü olduğumuz, dünya ve âhiret mutlu olmanın şifrelerini bize bildiren Hz. Muhammed (s.a.s.)’dir.
Sonra da sâlih müminlerdir.
Allah Teâlâ’nın, Hz. Peygamber’in ve sâlih müminlerin dost olduğunu bildiren delil şu âyettir:
“Sizin dostunuz ancak Allah, O'nun Rasûlü ve namaz kılan, zekât veren ve rükû eden müminlerdir.”
(Mâide sûresi 5/55.)
Âyet-i kerîmede Allah Teâlâ, sadece müminlerdir deyip geçmedi, “namaz kılan, zekât veren ve rükû eden müminlerdir” buyurdu.
Dost, seni kendisine tercih eden ve imtihan edildiğinde imtihanı kazanandır. Arkadaş ise her an ayrılabilen, imtihan edildiğinde kaybeden, kendisini sana tercih eden, seni senin için değil kendisi için seçen kimsedir.
“Arkadaşlıkta, menfaatler ve zevkler; dostlukta ise, felaketler ve kederler müşterektir.”
Peyami Safa
Dost, gerçek manada seven kimsedir. Çünkü seven odur ki sevdiğini kendisi için değil seni tercih ederek sever.
Arkadaş, seni kendisine lazım olduğu için sever.
“Gerçek sevgi, iyilik gördüğünde artmayan, kötülük gördüğünde eksilmeyendir.”
Yahya b. Muaz (rh.a.)
Akıllı kişi önce arkadaşlık eder; tanır, dener, dostluk kurulabilir mi bakar. Eğer tanışma, kaynaşmaya, kaynaşma da dayanışmayı getirirse bakılır; bu safhalarda imtihanı kazanırsa dostluğa geçilir. Fakat imtihan basit olursa, imtihanı kazanabilir. Ama bu imtihanı kazanma, aldatıcı olur.
“Kişinin namazı ve orucu sizi aldatıp size zarar vermesin; büyük ve küçük menfaatler karşısındaki tutumuna bakınız!”
Hz. Ömer (r.a.)
Arkadaş seçiminde önce tanıma sonra tanışma, daha sonra da dayanışma olmalıdır.
“Kendine denk olan kimseyi ahbap edin. İnsan, ancak kendine denk olan ile hemrenk olabilir. Uçan kuş bile eşini bilir ve sürüsünü bulur. Sen insansın, içine karışacağın adamları iyi seç!” Yusuf Has Hacib
Arkadaş olduktan sonra kusurlarını ve zayıf yanlarını tanıyınca hemen ayrılmak değil; idare edilebilir mi, katlanılabilir mi ve katlanmaya değer mi, daha sonra da dost olunabilinir mi diye bakmak gerekir.
“Arkadaşlık peki demekle kaimdir.”
Mehmed Zahid Kotku Efendi
“Arkadaş, arkadaşının kusurlarına, zayıflıklarına katlanmak zorundadır.”
W. Shakespeare