İnsan, gayesiyle değer kazanır.
Gayeye ulaşmanın birinci şartı dert edinmektir.
Dert edinen, gayeye ulaştıran yoldaki vesilelere tutunur; yolda başarılı olmak isteyen prensiplere dikkat eder, engelleri tanıyıp bunları aşmaya çalışır.
Her işte hedefe ulaşmak için yolda önderlik edecek lidere ve lidere dava arkadaşına yani yol arkadaşına ihtiyaç vardır.
a) Gayeye ulaşmayı dert edinmek
b) Gayeye ulaştıran yoldaki vesileler
c) Yoldaki prensiplere dikkat etmek
d) Yoldaki engeller ve engellerin aşılması
e) Yolda önderlik edecek lider ve dava arkadaşları
a) Gayeye Ulaşmayı Dert Edinmek
Derdin büyüğü, dert edinilen konuya bağlıdır.
Konu değerli ve kıymetli ise ona ulaşma da o oranda değerli ve kıymetli olur.
Konu en değerli ve en kıymetli ise ona ulaşma gayreti de en kıymetli ve en değerli olur.
Müminin en büyük derdi, Allah ve rızasına kavuşmaktır.
Büyüklerin derdi büyük, küçüklerin derdi küçük olur.
Mümin, insanın üstünüdür.
Müminin üstünü de dava adamı olan mümindir.
Dava adamı mümin, bilmek ve bildirmek; idrak etmek ve ettirmek; amel etmek ve amel edeceklere sebep olmak; kurtulmak ve kurtuluşa sebep olmakla sorumludur.
b) Gayeye Ulaştıran Yoldaki Vesileler
1. Bilgi: Allah’ın rızasını gaye edinen kimse, Allah’ın gönderdiği en büyük değer olan Kur'ân-ı Kerîm’in ilk emrine dikkat etmelidir.
İlk emir, ilimle ilgili “oku” emri; çevreyi ve çareyi okuma emridir.
Demek ki ilk iş ve ilk farz; ilimdir, bilgidir.
Gayesini bilen kişi, gayesine ulaşmanın yollarını arar ve yoldaki vesilelere tutunur.
Arayan, aradığını düşünür, aradığına ulaşmaya azmeder.
Azmeden kişi, yoluna girmiş, prensiplerini belirlemiş, iradesini ortaya koymuş ve hemen işe koyulmuş kişidir.
Gayesine ulaşmaya koyulmuş kişi, birlikteki kuvvetin idrakinde olan kişidir. İşte bu anlayışta olan kişiler kendilerini ortaya koyan bir eser meydana getirirler.
İnsanı harekete geçiren, gayedir.
Gaye sahibi, gayeye ulaşmanın yollarını arar.
Özetle bilgi; gayeyi, gayeye ulaştıran doğru yolu ve doğru prensibi, yoldaki engelleri, yola giren kişinin kendisini, yol arkadaşlarını ve öncülerini bilmektir.
“İşaret olsa, yol şaşırılmaz
“Bilgi olsa, söz saptırılmaz.”
Kaşkarlı Mahmut
“Çok bilen, çok şeye dikkat eder.”
G. E. Lessing