b) Gayeye Ulaştıran Yoldaki Vesileler
6. İrade: İdaresi sağlam olanlar, iradesi sağlam olan kişilerdir. Tarih bunun şahididir.
“Tarihte şeref ve ün kazanmış şahsiyetlerin hepsi bunu, irade silahı ile kazanmıştır. Bu bir kaidedir ve istisnası yoktur.”
Ali Fuat Başgil
7. Fiil: Bilgi ve devamındaki bu devrelerin neticesinde hareket başlar.
Doğru fiil neticesi doğru eser ortaya çıkar.
Doğru ve haklı isek niçin duralım, neden yapmayalım.
Fiil eseri doğurur. Eser de kişiyi gösterir.
“Âyinesi iştir kişinin lafa bakılmaz
Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde.”
Ziya Paşa
Fiiliyatta, başarının en büyük paylarından biri birlik oluştur.
Birlik ise hedefte, yolda, prensiplerde ve değer hükümlerinde birliğin olmasıyla gerçekleşir.
Hedefteki birliğin oluşması, dünyadan da âhiretten de üstün olan Allah’ın rızasını hesap etmekle olur. Başka şeyleri hedef edinmek hesâbîlik olur hasbîlik olmaz.
Yolda birlik, en üstün insanların; peygamberlerin, sıddıkların, şehidlerin ve salihlerin yolunda olursa gerçekleşir.
Prensiplerde birlik, en üstün insanların prensiplerinde olursa birlik hâsıl olur.
Değer hükümlerindeki birlik, bâkîyi fânîye, hakkı bâtıla, hayrı şerre, Hakk’ın rızasını nefsin rızasına tercih anlayışındaki birlikle gerçekleşebilir.
İnsanlar, ancak en üstün hedefte, en üstün yolda, en üstün liderde, en üstün prensiplerde ve en üstün değer hükümlerinde birleşirler. Bu birliktelikler de devam eder.
Diğer birliktelikler, birliktelik sebebi ortadan kalkınca birliktelik biter.
8. Eser: Doğru planlanmış fiil, zamanında harekete geçme neticesinde eser ortaya çıkar.
Eser, hazırlıkta kazanılır; fiiliyatta ispat edilir. İsabetli hazırlık isabetli eseri doğurur.
“Öldükten sonra yaşamak isterseniz, ölmez bir eser bırakınız.”
Hz. Ali (r.a.)
“Âhirette seni kurtaracak bir eserin olmadığı takdirde, fânî dünyada bıraktığın eserlere de kıymet verme.”
Saîd-i Nursî
“Her insan meyvesiyle tanınır.”
Mark Twain
Tarih boyunca ne olmuşsa peygamberler vasıtası ile olmuştur ve ne olacaksa peygamberlerin varisleri olan âlimlerle olacaktır. Öyle ise toplumun kurtulmasını istiyorsak, dünyadan haberi olan, hayatın içinde olan, isabetli çözüm üreten İslam’ın fıkhını yani inceliğini bilen fakîhe, bilgisi ve örnekliği ile bilinen davetçilere sahip olmamız gerekmektedir.