c) Teşkilat Başkanının Ahlâkı ve Teşkilatına Karşı Görevleri
1. Teşkilat başkanı, sürüye nispetle teşkilatının çobanı gibi kendisini mes’ul bilir.
Teşkilatın öğretim ve eğitiminden, ahlakından, teşkilat içinde uyumundan sorumludur.
2. Kemâli arttıkça tevazuu artar.
Kurtuluşun işaretlerinden biri de, kulun amelinde artış oldukça mütevazılığında ve merhametliliğinde de artış olmasıdır. Amelinde artış oldukça, korku ve endişesinde de artış olur.
Ömrü artırıldıkça hırsı azalır.
Malı artırıldıkça, cömertliği ve tasadduku çoğalır.
Makam ve mevkisi artırıldıkça insanlara olan yakınlığı, onların ihtiyaçlarını gidermesi ve onlara karşı alçakgönüllülüğü artar.
3. Teşkilatı içinde rıfk ile yumuşaklıkla hareket eder.
Rasûlullah Efendimiz (s.a.s.) bu konuda şöyle buyurmuştur:
“Bir kimse yumuşak davranmaktan mahrum ise, hayırdan mahrum olur.” (Müslim, Birr, 74; Ebû Dâvûd, Edeb, 9; Ahmed b. Hanbel, Müsned, IV, 362, 366.)
Ebu’d-Derdâ (r.a.)’dan şöyle rivayet edilmiştir: Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
“Kime rıfktan/yumuşak davranmaktan bir nasip verilmişse, ona hayırdan nasip verilmiştir. Kim de yumuşaklık nasibinden mahrum ise hayır nasibinden mahrum olur” (Tirmizî, Birr, 67; Ahmed b. Hanbel, Müsned, VI, 159, 451.)
Değişik bir ifade ile Hz. Âişe (r.anhâ)’den rivayet edilen hadîste Rasûl-i Ekrem Efendimiz (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
“Kime rıfktan bir nasip verilmişse o kimseye dünya ve âhiret hayrından bir nasip verilmiştir. Kim de rıfktan mahrum ise dünya ve âhiret hayrından mahrumdur.” (Ahmed b. Hanbel, Müsned, VI, 159.)
Bu hadîs-i şerîflerin manası şudur: Kişinin hayırdan nasibi rıfktan nasibine göredir. Hayırdan mahrum oluş miktarı rıfktan mahrum olma miktarına göredir. (Mübârekfûrî, Tuhfetü’l-Ahvezî bi Şerhi Câmii’t-Tirmizî, VI, 154.)
4. Başkan, kaba ve katılıkla dağıtan değil, hikmetli sözü ve hikmetli işiyle dağınıklığı toplar.
Bu konuda Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur:
“Allah’tan olan rahmetledir ki onlara yumuşak davrandın. Eğer kaba ve katı olsaydın muhakkak etrafından dağılırlardı. Artık onları(n sana olan hatalarını) affet, onlar için (Allah’a karşı yaptıkları günahlardan dolayı Allah’tan) mağfiret dile! Onlarla (hakkında nass olmayan her) iş hakkında istişâre et. Azmedince de Allah’a tevekkül et. Şüphesiz Allah (kendisine) tevekkül edenleri sever.” (Âl-i Imrân sûresi (3), 159.)
Yumuşak davranmak ilâhî bir lütuftur ki biz de bunu Allah Teâlâ’dan isteyelim.
Kabalık ve katılık, insanları idâreciden ve rehberden uzaklaştırır.
Liderler ve rehberlere yakışan, kemaldir.
Kemal mevkiindekilere yakışan, aftır.
Kemal özelliklere sahip olan lider ve rehberler hem kendilerinden hem halkından ve cemaatlerinden sorumlu olduklarından dolayı onlar için Allah’tan da mağfiret dilerler.
Bu âyet-i kerîme, Uhud harbinden sonra nâzil oldu. Hz. Peygamber (s.a.s.)’in emri terk edildiğinden çok zararlar oldu neticede de harp kaybedildi. İşte bundan dolayı elçiye isyan, elçiyi gönderene isyan sayıldığından, hem kendine yapılan yanlışlıktan hem de seni gönderen Allah’a saygısızlık sayıldığından “onlar için (Allah’a karşı yaptıkları günahlardan dolayı Allah’tan) mağfiret dile!” buyrulmuştur.
Liderin ve rehberin çevresiyle istişâre etmesi, onları insan yerine koyduğundan atılımlarını ve katılımlarını sağlar.
Bu âyet-i kerîme ile, karar verip azmedince; aklına ve ashabına değil, Allah’a tevekkül edip dayanması emredilmiştir. Zira sebepler yaratıcı değildir, yaratıcı Allah Teâlâ’dır. Allah, kendisine tevekkül edeni sever, sevince de ihsân eder, iyilik eder, yardım eder, ilham eder, zafer verir.
“Sesini değil, sözünü yükselt; çiçekleri büyüten gök gürültüsü değil, yağmurlardır.”
Mevlana
“Yüklendiğimiz vazife ne kadar zahmetli olursa, ruhumuzu o nisbette eğitir ve yüceltir.”
AndreGide