1. Davayı önce akl-ı selîm, kalb-i selîm, hakkı-batılı ve dostu-düşmanı bilen sahih ilim irfan sahibi ulemaya mal etmek.
2. İlk “oku” emrini alan Hz. Peygamber (s.a.s.) gibi çevreyi ve çareyi okumak niyetiyle davayı tedris, tebliğ, telif sahibi ulema ve İslam aydını vasıtasıyla halka mal etmek.
3. İdareyi teslim alabilecek ilim, tecrübe, basiret ve cesaret sahibi kâmil mü’min yönetim kadrosunu yetiştirmek.
Bunların oluşması için şu dört özelliğe sahip olmak gerekir: 1) Kâmil iman, 2) Sabır, 3) Takva, 4) İhsan. Çünkü Allah Teâlâ, Kur’ân-ı Kerîm’inde bu dört kimse ile beraber olduğunu bildirmiştir:
“Allah muhakkak mü’minlerle beraberdir.”
(Enfal sûresi 8/19)
“Ey iman edenler! Allah’tan sabır ve namazla yardım isteyin! Muhakkak Allah sabredenlerle beraberdir.”
(Bakara sûresi 2/153, 249)
“Allah’a karşı takvalı davranın ve biliniz ki muhakkak Allah takva sahipleriyle beraberdir.”
(Bakara sûresi 2/194; Tevbe sûresi 9/123; Nahl sûresi 16/128)
“Bizim uğrumuzda cihad/mücahede edenlere yollarımızı hidayet (delalet, irşad, beyan, ilham) ederiz. Muhakkak Allah muhsin (iyi yapan, iyilik yapan, Allah’ı görürcesine Allah’a kulluk eden)lerle beraberdir.”
(Ankebût sûresi 29/69; Nahl sûresi 16/128)
Allah Teâlâ’nın beraberliği, yardım etmesi, tevfîkıni refîk etmesi, sahip çıkmasıdır.
Bu dört özelliğin önemi:
a) İman
İlk farz imandır. İman, Kitap ve Sünnetteki gerçekleri tasdik etmektir. Elbette tasdik, ihlaslı ve sünnete uygun tatbiki gerektirir. Kim bu gerçekleri tasdik edip tatbik ederse, Allah o kimseye sahip çıkar, yardım eder, ilham eder, yol gösterir.
“Kim (Kur’ân gerçeklerine tam bir teslimiyetle) iman ederse, o kimsenin kalbine hidayet (ilham, beyan, irşad, delalet) eder. Allah her şeyi en iyi bilendir.”
(Teğâbün sûresi 64/11)
b) Sabır
Sabır, nefsi hoşlanmadığı şeye hapsetmektir.
Sabrın gerçekleşmesi terbiye iledir ki önce içte fethi sonra dışta fethi sağlar. İçte fetih olmadan dışta fetih müyesser olmaz. Bu terbiye, zararlı tatlılardan uzak durmak zor olsa da nefsin arzusuna muhalefet etmekle ve acılı ilaç nefse ağır gelse de emredilenleri yapmakla olur.
Hamdi Yazır’ın belirttiği gibi, “Sabır, her başarının başıdır. İmandan sonra takip edilecek yolun başı sabır, ahlâkın başı sabır, ilmin başı sabır, amelin başı sabır, kısaca varlık âlemini tanımanın başı sabırdır. Sabırsızlık; ivmek ve bir anda her şeyi istemektir. Hâlbuki yaratıklar, zamana bağlı olup, terbiye kanununa tâbidirler… Her şeyi bir anda istemek, hiçbir şey istememektir. Hatta yaşamak, sabretmektir.”
Mekke olmadan Medine olmamıştır.
c) Takva
Takva, kılı kırk yarmaktır, hassasiyettir. Ebu Hureyre’nin (r.a.) dediği gibi “Dikenli tarlada ayağına diken batmadan yürümektir.”
Takva, yanlış anlayış ve yanlış davranıştan korunmaktır.
Takvanın dereceleri vardır: 1) Küfürden ve şirkten takva, 2) Büyük-küçük günahlardan takva, 3) Şüphelilerden takva, 4) Gafletten takva…
d) İhsan
İhsan, işi tam yapmak ve sağlam yapmak; iyilik yapmak, Allah’ı görürcesine Allah’a kulluk etmektir.
İslam en güzeldir. Müslümana da en güzel olması yakışır. İslam’a ve Peygamberimize söz getirmememiz gerekir. Davamızla halimizin, fiilimizin ve ahlakımızın birbiriyle örtüşmesi gerekir.
Özetle “Tâğutlara (şeytan ve şeytanın adamlarının kanunlarını kabul etmekten) sakınan ve içtenlikle Allah’a (iman, sabır, takva ve ihsan özellikleriyle) yönelenlere müjde vardır. O halde sözü dinleyip en güzeline (muhkem ve azimete) uyan kullarıma müjde ver ki onlar Allah’ın hidayete erdirip (hidayette devam ettirdiği) ve gerçek akıl sahibi olanların ta kendileridirler.”
(Zümer sûresi 39/17-18)
“Benim başarım ancak Allah’ın yardımıyladır. Ben sadece O’na tevekkül ettim ve daima O’na yöneliyorum.”
(Hûd sûresi 11/88)
Başarının sebeplerine sarılmamız gerekir. Fakat başarının ancak Allah’ın yardımıyla gerçekleşebileceğini bilmemiz ve inanmamız; daima imanımızla, sabrımızla, takvamızla ve ihsan derecesinde olan kulluğumuzla Allah’a yönelmemiz gerekir.