d) Hataları söylenince kabul eden, hatadan dönüp doğru olana hemen yönelen
Hatayı kabul etmek, erdemdir. Hatadan dönmek daha büyük bir erdemdir. Bu erdem, hatada devam etmeye engel bir özelliktir.
Hatayı kabul etmemek, kendisini masum görmek demektir. Masum olmadığını bilmesine rağmen masum olduğunu iddia eder gibi hareket etmek, şeytanın, kişiye kendi fikrini ve amelini süsleyip hakta olduğunu zannettirmesini doğurur.
“Ayıplarımı bir hediye gibi önüme getirene Allah merhamet etsin”
Hz. Ömer (r.a.)
Lider, hatasını gören, gösterilince kabul edendir, dünya engelini aşan, ilâhî ölçüyü kavrayıp ölçüye göre ölçen, ölçülü ve dengeli hareket eden kimsedir.
Liderin hatalardan korunabilmesi için, çevresinde iyi niyetli, yüksek seviyeli, denenmiş, tercihleri ve fikirleri isabetli insanlardan oluşan danışman ve istişare heyeti bulundurmalıdır.
“Sırf kendi aklına dayanan, hatalardan kurtulamaz.”
Mansûr b. Ammâr
“Bir hatayı iki defa tekrar etmeyen, en mükemmel insandır.”
Albert Einstein
“Hata yapmayan insan yoktur. Kişinin insanlıktaki derecesi, hatalarını kabul edip düzeltmek için gösterdiği gayret ve titizlikle ölçülmelidir.”
Albert Einstein
Bir lidere hatası söylenemiyorsa, söylenmesine rağmen hatada ısrar ediyorsa, o lider haktan batıla kaymış, eğrisini doğru görmeye başlamış kimse durumundadır.
Bu konuda Allah Teâlâ bir âyet-i kerîmede şöyle buyurmuştur:
“Acaba kötü ameli kendisine süslü gösterilip de bu sebepten onu güzel gören kimse (kötülüğü hiç istemeyen kimseye benzer) mi?”
(Fâtır sûresi 35/8.)
Tâbiînden bir zata konuşmasının sonunda bir soru sorarlar. O da yanlış cevap verir. Soruyu soran, ne de olsa bir seviyesi var ki cevabı şu değil mi ki böyle cevap verdiniz? O zat, başını önüne eğiyor ve biraz sonra başını kaldırıp şöyle cevap veriyor:
“Dediğimden vazgeçiyorum. Bâtılda baş olmaktansa hakta kuyruk olmayı tercih ederim.”
İşte insaflının ve büyüğün cevabı! Eğer o zat, fikrinde inat etseydi, o konuda batıl bir mezhep oluşacaktı.
Büyük insanın, yaklaşıldıkça görünenden daha büyük olduğu ortaya çıkar; büyük zannedilen küçük insanın ise yaklaşıldıkça daha küçük olduğu ortaya çıkar.