Çare, İslam’da, İslam’ı da kardeşlik ruhu içinde yaşamakla gerçekleşir. Öyle ise önce İslam kardeşliğini inşa etmemiz, sonra korumamız ve geliştirmemiz gerekir.
İslam bu konuda ne diyor, neye inanmamızı, nasıl amel etmemizi, neyi terk etmemizi, neyi nasıl yapmamızı, kimleri örnek almamızı istiyor, hangi özelliklere sahip olmamızı, işe nereden başlamamızı istiyor?
Önce bütün bu konularda delilleri ortaya koymamız gerekir. Sonra da tedrici olarak uygulamaya, Allah’tan yardım isteyerek beraberce başlamamız gerekir.
Size kurtuluş için hepimizin bildiği veya duyduğu reçeteyi sunacağız. Reçete, ilaçları alıp kullanmak içindir. Reçete alınır da ilaçlar kullanılmazsa reçete yok hükmünde olur.
İslâm’ı kardeşlik ruhu içinde yaşamak nasıl olur?
Bunun şartlarından bazıları şunlardır:
1. Müslümanların birbirleri üzerindeki haklara uyması gerekir:
Hz. Peygamber (s.a.s.) bu konuda şöyle buyurmuştur:
“Müslümanın müslüman üzerindeki hakkı altıdır: Selam almak, nasihat etmek, hastayı ziyaret etmek, cenazeye katılmak, davete icabet etmek, hapşırana yerhamükâllâh demek.”
(Buhârî, Cenâiz, 2; Müslim, Selâm, 4; İbn Mâce, Cenâiz, 1.)
Bir düşünelim, nasihat isteyenimiz var mı? Hâlbuki nasihate çok muhtacız.
2. Müslümanların birbirlerini Allah için sevmeleri gerekir:
Müslümanları birbirine bağlayan manevî bağın temeli imandır. İmanın tadını almanın şartlarından birisi de birbirlerini Allah için sevmeleridir.
İşte bu konuda Hz. Peygamber:
“Üç özellik vardır ki, bunlar kimde bulunursa o, imanın tadını tadar: Allah ve Rasûlünü, (bu ikisinden başka) herkesten fazla sevmek, sevdiğini Allah için sevmek, Allah kendisini küfürden kurtardıktan sonra tekrar küfre dönmeyi ateşe atılmak gibi kerih görmek” buyurmuştur.
(Buhârî, Îmân, 9, 14, İkrâh, 1, Edeb, 42; Müslim, Îmân, 67; Tirmizî, Îmân, 10.)
3. Kendisi için sevdiğini kardeşi için de sevmek, sevmediğini kardeşi için de sevmemek gerekir.
Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
“Sizden biriniz kendisi için sevdiği şeyi kardeşi için de sevmedikçe iman etmiş olmaz.”
(Buhârî, Îmân, 7; Müslim, Îmân, 71-72; Tirmizî, Kıyâmet, 59; Nesâî, Îmân, 19, 33; İbn Mâce, Mukaddime, 9.)
4. Müslüman kardeşin ayıbını aramamak gerekir.
Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
“Kendi ayıbı ile meşgul olması, insanların ayıplarıyla meşgul olmasına engel olanlara ne mutlu!”
(Kenzu’l-Ummâl, H. no: 43444; Keşfu'l-Hafâ, II, 44; Münâvî, Feyzu’l-Kadîr, IV, 281.)
Akıllı adam, kendi ayıbını görür, eğer göremez de bir başkası ayıbını kendisine gösterirse ayıbını kabullenir ve o ayıbı terk etmeye çalışır.
Diğer bir hadiste de şöyle buyurulmaktadır:
“Kim kardeşini bir günah sebebiyle ayıplarsa o günahı işlemeden ölmez.”
(Tirmizî, Kıyâmet, 54.)
Müslüman kardeşin ayıbını araştırmak değil örtmek gerekir.
Ayıbı örten hakkında Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
“Kim bir müslümanın ayıbını örterse Allah da o kimsenin dünya ve âhiretteki ayıplarını örter.”
(Müslim, Zikir, 38; İbn Mâce, Mukaddime, 17.)
“Her Pazartesi ve Perşembe günü ameller Allah’a arz olunur. Din kardeşi ile arasında düşmanlık bulunan kişi dışında Allah’a şirk koşmayan her kula günahları bağışlanır. (Meleklere) siz şu iki kişiyi birbiriyle barışıncaya kadar tehir edin, buyurulur.”
(Müslim, Birr, 36; Ebû Dâvûd, Edeb,55.)
“Kim, din kardeşini bir yıl terk edip küserse, bu onun kanını dökmek gibidir.”
(Ebû Dâvûd, Edeb, 55.)
Hz. Peygamber (s.a.s.) bir gün sahabeye: “- Oruç, namaz ve sadakadan daha üstün olan bir şeyi haber vereyim mi?” buyurdu. Sahabe "Evet, haber ver" dediler. Hz. Peygamber şöyle buyurdu:
“İki kişinin arasını bulmaktır. İki kişinin arasının bozuk olması (dini kökünden) kazır.”
(Ebû Dâvûd, Edeb, 58; Tirmizî, Kıyâmet, 57, H. No: 2511.)