a) Kurtuluşun gerekliliğini bilmek ve idrak etmek; bu gerekliliği herkese öğretmek ve idrak ettirmek
b) Kurtuluşun ancak kendi medeniyetimizde olduğu bilincine ermek ve erdirmek
c) Kurtuluşu, genele mal etmek için genel bir çağrıda bulunmak ve herkesin bir görev almasını sağlamak
a) Kurtuluşun gerekliliğini bilmek ve idrak etmek; bu gerekliliği herkese öğretmek ve idrak ettirmek
Önce halimizin tespiti gerekir. Sonra konumumuza bakmamız gerekir.
Konumumuza uygun hareket etmekte miyiz?
Ne idik ne olduk ve ne olmalıyız sorularına, tarihî perspektiften baktığımız zaman cevabımız nedir?
Kurtuluş idrakini herkesin sahiplenmesini nasıl sağlayabiliriz?
Halimize baktığımız zaman; toplumun çoğunluğu olarak iman ayrı amel ayrı görünmekte, ama bu çoğunluk kendisini ideal ile kıyas edince beğenmemektedir ki esasında bu da bir güzelliktir. Fakat bu kıyası herkes yapmamaktadır. Bu çoğunluk nefsin sürüsü olarak yaşamaktadır. Bu yanlışın kaynağı ise batı medeniyetinin itikadî, kültürel ve sosyal, hukûkî ve iktisâdî istilası altında oluşumuzdur. Bu istila altında oluşumuz acı gerçeği nasıl bilince ve farkındalığa dönüşecektir?
Bu bilinç ve farkındalık, öğretim ve eğitimle; iyi örneklikle ve iyi ilişkilerle; nasihatleşerek ve iyi çevrenin olumlu yaklaşımlarıyla; ideal ile kendi durumlarını kıyas etmelerini hatırlatarak elde edilebilir.
İnsana, insan gibi faydalı ve insana, insan gibi zararlı yoktur gerçeğini göz önüne alarak birbirimize karşı iyi insan olmalıyız. İşte o zaman iyi olma bilinci zamanla farkındalığa dönüşür. Yeter ki halimizi iyi hale dönüştürme derdi olsun.
Düştüğünü idrak eden ayağa kalkmanın gerekliliğini hisseder. Yeter ki düştüğümüzü idrak edelim, arkasından ayağa kalkma gerçekleşir. Çünkü idrak, iradeye tesir eder; iradeye tesir edince arkasından fiiliyat başlar.
Konumumuz, liderlik ve önderliktir. İçinde bulunduğumuz halimiz ise liderliğe ve önderliğe ve örnekliğe terstir. Bize yakışanı nasıl yapar hale geleceğiz?
Lider milletin, yol gösterebilmesi ve yön verebilmesi için lazım olan her sahada ilim ve irfan adamları yetiştirip her sahada isabetli projeler ortaya koyması gerekmektedir. Zira ilim ve irfan sahibi kimseler kendi nefislerine galip insanlardır.
Gâlipler izlenirler. Zira gâlipler; eserleriyle, akılları; başarılarıyla, nefisleri; ahlâklarıyla, gönülleri ve iyilikleriyle de ruhları teslim alırlar.
İnsanlar kendilerinden geride olanları değil, kendilerinden ileride olanları izlerler.
Lider milletler, örneklik makamında oldukları için izlenirler. İzlenenlerin sorumluluğu daha fazla olduğu için her şeylerine dikkat etmeleri gerekir hem dünya hem âhiret açısından.
Tarihte önderdik, şimdi ise başkalarını yani İstiklal Harbinde kovduklarımızı her halimizde örnek alır hale geldik ve bu durumdan yani kafaların ve kalplerin istilasından nasıl kurtulacağız? Tekrar tarihteki konumumuza nasıl kavuşacağız? Son dönemlerde dine yönelme var ama bu dine yönelmeyi İslâm’a yönelme haline nasıl dönüştüreceğiz?
Bu acı ama gerçek hakikati, herkese nasıl öğreteceğiz ve herkesin bu kurtuluş idrakini nasıl sağlayacağız?
Tarihimizi bilmek, sırf öğünmek için değil, ibret almak, ders almak için olmalıdır. Nerede yanlış yapılmışsa görmek, yanlışı öğretmen bilip ders almak; nerede doğru yapınca kazanmışsak o doğruları görmek ve daha güzelini yapmak üzere birlikte azmetmek gerekir.
Kurtuluş idrak ve bilinci, ancak en üsten en alta; Reisicumhurundan çobanına varıncaya kadar; hocasından talebesine eğitim camiasına, âmirinden memuruna herkesin kabullenmesini sağlamak için yeniden kurtuluş için ayağa kalkmakla mümkün olur.
Herkesin sorumluluk oranı, bulunduğu konuma göredir. Sözü dinlenen şahıs ve makamdakilerin sorumluluğu herkesten daha fazladır.
Hiç kimse bu çağrıya kulak vermezse, bizim şahıs ve kurum olarak kendimizi sorumlu bilmek ve hemen kurtuluş çaresine yönelmek, her gün murakabe yani denetlendiğimizi bilerek kendi düşünce ve hareketlerimizi denetlemek, kendimizi nefis olarak, âhirette hesaba çekileceğimizi düşünerek nefsimizi hesaba çekmeye yönelmemiz gerekecektir.