İlâhî rahmetin her şeyi kuşatması ve gazabına galip olması:
Allah Teâlâ Kur’ân-ı Kerîm’inde “rahmetim her şeyi kuşatmıştır” buyurmuştur.
(A’râf sûresi, 7/156)
Hadîs-i kudsîde Allah Teâlâ “Rahmetim gazabıma galebe çalmıştır” buyurmuştur.
(Buhârî, Tevhîd, 15, 22, 28, 55; Müslim, Tevbe, 14; Tirmizî, Deavât, 109.)
Bizim de ahlâkımız Allah’ın ahlakı olmalıdır. Bizim de merhametimizin bütün hayatımıza yansımasını dert edinmemiz gerekir. Merhametimiz, öfkemize galip olmalıdır. Öfkemiz bile merhametimizin kontrolünde olmalıdır.
Allah’ın merhametindendir ki günah işleyene bir günah yazmış, sevap işleyene en az 10 sevaptan 700 e kadar sevap yazmıştır.
Günah işleyene hemen ceza vermemiş, bir mühlet vermiştir; belki tövbe eder diye, belki arkasından onu silecek bir sevap işler diye. Günah işleyene sadece bir günah yazmıştır.
Merhamet konusunda Rasûlullah Efendimizin ahlakıyla da ahlaklanmaya çalışmalıyız. Bir hadîs-i şerifte şöyle buyurmuştur:
“Ancak ve ancak ben, hidayet(e vesile olarak gönderilmiş) bir rahmetim.”
(Münâvî, Feyzu’l-Kadîr, II, 572, hadîs no: 2583.)
Hz. Peygamber Efendimiz, getirdiği mucize olan Kur’ân-ı Kerîm gerçekleriyle, kendisi de bütün güzelliklerin kendisinde toplanmasıyla mucize olan hayatı ile hidayete vesile oluyordu.
Biz de imkân nispetinde sözümüzle hayatımızın, özellikle ahlakımızın uyum içinde olarak hidayetlerine vesile olmaya gayret etmeliyiz.
Suçluya ceza da adâlettir. Adalet ise bütün topluma merhamettir.
Hz. Âişe (r.anhâ) şöyle demiştir:
“Rasûlullah (s.a.s.) iki şey arasında muhayyer bırakıldığında, günah olmamak şartıyla onların kolay olanını seçerdi. Şayet günah ise insanların ondan en uzak olanı idi.“
(Buhari, Menakıb, 23, Edeb, 80, Hudud, 10; Müslim, Fezail, 77, 78; Ebu Davud, Edeb, 4; Tirmizi, Menakıb, 34; Muvatta, Hüsnü'l-hulk, 2; Ahmed b. Hanbel, Müsned, VI, 85, 113, 223, 232, 262.)
Rasûlullah (s.a.s.) kendisi için intikam almamıştır. Ancak Allah’ın hürmetine saygısızlık edilmesi hali müstesnadır. İşte (bu halde yapılan hürmetsizlik sebebi) ile Allah için intikam alırdı.”
(Buhârî, Menâkıb, 23; Müslim, Fezâil, 77-78.)