Oruç ile beden sıhhate kavuşur. Kur'ân-ı Kerîm’i tilavetle kalp huzura kavuşur. Kur'ân ilimlerinden istifade ile akıl doyar. Kişi ne okuduğunu tefekkür edince ruhu sükûna erer. Cemaatle ve huşu ile namaz kılmakla cemaat disiplini, maddeten başkalarına faydalı olarak da kardeşlik şefkati ve yardımlaşma köprüsü kazanılır.
a. Orucun önemini ve maksadını kavrayarak tutmak
b. Kur'ân-ı Kerîm’den; ilim, zikir ve fikirle istifade etmek
c. Namaza çok önem vermek, cemaatle namaz kılmaya ve özellikle yatsı ve sabah namazını cemaatle kılmaya özen göstermek
d. Başkalarına faydalı olmak
a. Orucun önemini ve maksadını kavrayarak tutmak
Oruç, imsak yani kendini yasaklardan ve yasaklara götüren mubahlardan da tutmak demektir.
Oruç niyeti, Allah’ın rızasını kazanmak için ve Allah emrettiği için olmalıdır.
Oruç, kişinin nefsinin isteklerinden irâdî olarak uzak durmak itibariyle irade eğitimi, açlık ve susuzluk sıkıntısına karşı sabır eğitimi, nefs-i emmâreyi sükûna kavuşturması itibariyle tezkiye eğitimi, bedeni dinlendirmek itibariyle tasfiye eğitimidir. Oruç vasıtasıyla bu eğitimlerden geçmek, açlık sayesinde ruhun maddeye hâkim olmasına vesîle olur.
Dile ve şehvete hâkim olmakla ilgili Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmaktadır:
“Kim bana iki dudağının arasıyla iki bacağının arasını garanti ederse ben de ona cenneti garanti ederim.”
(Buhârî, Rikak, 23; Tirmizî, Zühd, 61.)
Orucun Önemi ve Maksadı:
1) Allah’ın emri olması
Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur:
“Ey iman edenler, muttakî olasınız diye sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de oruç tutmak farz kılınmıştır.”
(Bakara sûresi 2/183.)
2) İslâm binasının dört direğinden biri olması
Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
“İslâm beş şey üzerine bina edilmiştir: (Binanın temeli) Allah’tan başka (hak) ilah olmadığına, Muhammed’in O’nun kulu ve Rasûlü olduğuna şehâdet etmek, (binanın direklerinden birincisi) namaz kılmak, (ikincisi) zekât vermek, (üçüncüsü) haccetmek, (dördüncüsü) Ramazan orucunu tutmaktır.”
(Müslim, Îmân, 21; Buhârî, Îmân, 2; Tirmizî, Îmân, 3; Nesâî, Îmân, 13.)
3) Nefs-i emmâreyi sükûna kavuşturup terbiye etmesi
Açlığın, nefsi sükûna kavuşturduğu tecrübe yoluyla da bilinmektedir ve açlığın terbiyedeki rolü inkâr edilemez bir gerçektir.
4) Bedeni sıhhate kavuşturması
Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
“Oruç tutunuz sıhhat bulursunuz.”
(Ahmed b. Hanbel, Taberânî, Aclûnî, Keşfu’l-Hafâ ve Müzîlü’l-Elbâs., I, 445. )
5) Şeytanın vasıtası olan şehvetin hâkimiyetini kırması
Abdullah b. Mes’ûd (r.a.), Hz. Peygamber (s.a.s.)’in şöyle dediğini rivâyet etmiştir:
“Kimin evlenme külfetine gücü yeterse evlensin. Zira evlenme, gözü (haramdan) son derece men edicidir. İffeti de o oranda koruyucudur. Kim de (nikâhla evlenme masrafına) gücü yetmezse (nafile) oruç tutsun. Zira oruç, oruç tutan için şehvet(in hâkimiyetini) kırıcıdır.”
"Buhârî, Savm, 10, Nikâh, 2, 3; Müslim, Nikâh, 1; Nesâî, Sıyâm, 43; İbn Mâce, Nikâh, 1; Dârimî, Nikâh, 2; Ahmed, I, 57, 378, 424, 425, 432.)
6) Bütün organlara oruç tutturulduğunda takvâ derecesine ulaştırması
“Ey iman edenler, muttakî olasınız diye sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de oruç tutmak farz kılınmıştır.”
(Bakara sûresi 2/183.)
7) Günahlara karşı kalkan olması
Ebû Hureyre (r.a.)’den rivayete göre Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
“Oruç bir kalkandır.”
(Buhârî, Savm, 2, Tevhid, 35; Müslim, Sıyâm, 162; Ebû Dâvûd, Savm, 25; Tirmîzî, Cum’a, 79, Savm, 54, Îmân, 8; Nesâî, Sıyâm, 42,43; İbn Mâce, Sıyâm, 1, Fiten, 12, Zühd, 22; Dârimî, Savm, 27, 50.)
Oruç, şeytana ve günahlara karşı bir kalkandır. Öyle ise daima, Ramazan ayında da Ramazan ayının dışında da orucu şeytana, hevâya ve günahlara karşı bütün organlarımızla oruç tutmak suretiyle kalkan yapmak gerekir. Hz. Peygamber (s.a.s.)’in ve Ashab’ın yaptığı gibi... Zira Allah’ın Rasûlü (s.a.s.) bize her konuda örnektir, Ashab-ı Kiram da bu örnekliği bize yansıtan kimselerdir.
Günahların bağışlanması
“Kim (farz olduğuna) inanarak ve (Allah’tan) sevap umarak Ramazan orucunu tutarsa geçmiş günahları affolunur.”
(Buhârî, Îmân, 28, Savm, 6; Müslim, Sıyâm, 203, Müsâfirîn, 175; Ebû Dâvûd, Ramazan, 1, Savm, 57; Tirmizî, Savm, 1, Cennet, 4; Nesâî, Sıyâm, 39; İbni Mâce, İkâmet, 173, Sıyâm, 2, 33.)
9) Mü’mini, Allah’a manen yaklaştırmış olması
Her bir sevap kişiyi Allah’a yaklaştırır, her bir günah da kişiyi Allah’tan uzaklaştırır. Hele oruç ise mü’mini, takva derecesine erdirerek Allah’a daha çok yaklaştırır.