Kıskançlık-Hased
Hased; başkasında olan can, mal, sıhhat, makam gibi nimetlerden huzursuz olarak o kişiden o nimetlerin yok olmasını istemektir.
Hased, cehalet ile tamahkârlığın birleşmesinden ve kaynaşmasından doğmaktadır. Akran ve akraba arasında çok olmaktadır. Bu bir ruh hastalığıdır.
Hasetçiler eğer kâfir, fâcir veya fasık ise Müslümanların hâkim olmasına hased ederler, her sahada Müslümanların mahkûm olmasını isterler. Müslümanların aleyhine hasedlerinden propaganda yaparlar. Ta ki Müslümanları kendi tesirleri altına alırlar. Önce dindarları sonra âlimleri ve saygın kimseleri gözden düşürmeye çalışırlar.
Hz. Peygamber (s.a.s.) Müslümanlara hitaben şöyle buyurmuştur:
“Hasedden sakının! Şüphesiz, ateşin odunu (veya otları) yakıp bitirdiği gibi hased de iyilikleri yer bitirir.”
(Ebû Dâvûd, Edeb, 52; İbn Mâce, Zühd, 22.)
Hasedçi kişi, hasedinden tövbe etmezse hem kendini bitirir hem de sevaplarını yiyip bitirir. Tövbe edince hasedin yerini gıpta alır ki bu hayırda harcamak düşüncesinden kaynaklanır. Bunun hakkında da Peygamber Efendimiz (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
“Ancak iki kişiye gıpta edilir: Allah’ın verdiği malı hak yolunda harcamayı başaran kimse. Allah’ın kendisine verdiği ilim ve hikmet ile yerli yerince hükmeden ve onu başkalarına öğreten kimse.”
(Buhârî, İlim, 15, Zekât, 5, Ahkâm 3, Temennî, 5, İ’tisâm, 13, Tevhîd, 45; Müslim, Müsâfirîn, 268.)
Bir kimse eğer hasedin, Rabbın hükmüne razı olmamak manasında olduğunu bilerek ve Allah’ın hükmüne rıza göstermeyerek hased ederse kâfir olur. İşte bu manada hased ile iman bir arada bulunmaz. İşte bundan dolayı Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
“Kalbinde, iman ile hased bir arada olmaz.”
(Nesâî, Cihad, 8.)
Mü’min, her yaptığını nefsi için değil Allah için yapar. Allah için olunca, sevmesinden de sevap alır, kin tutmasından da olsa sevap alır.
Şeytanın en önemli üç özelliklerinden birisi kibir, hırs ve haseddir. Yani hased, insanlık düşmanının en kötü huylarından birisidir.
Hasedin en tehlikeli yanı, Allah’ın taksimatına rıza göstermemesidir. Sanki hasedçi kişi, “ya Rabbi! Sen bu nimetleri verecek adamı bilmiyorsun, bana vermeliydin, ben ondan daha ehilim” demiş olmaktadır. Bu ise âdîlik ve alçaklıktır.
“Kim başkasının elindekine göz dikerse, şüphesiz Allah’ın kazasına kızmış olur.”
Vehb b. Münebbih
“Hased, başkasının balını, kendi ağzına zehir etmektir.”
Cenap Şehabeddin
“İnsanların en alçağı, başkasının kazandığı ilgi ve sevgiyi çekemeyendir.”
Beydaba
“Ey insanoğlu! Niçin kardeşini çekemiyorsun? Ona verilen onun hakkı ise, Allah Teâlâ’nın ikram ettiği kimseye kızmaya ne hakkın var? Şayet hakkı değilse, Cehenneme girecek adamın nesine çekememezlik edersin?”
Hasen-i Basrî (rh.a.)