4. Âfiyetin kıymetini bilmek:
Sağlık maddî nimetlerin en büyüğüdür. İşte bundan dolayı Hz. Peygamber (s.a.s.), her gün af ve âfiyet istememizi tavsiye buyurmuştur:
"Allahım! Senden af; din, dünya ve âhiret(im) için âfiyet, istiyorum. Allahım! Senden dinim, dünyam, ehlim ve malım hakkında af ve âfiyet istiyorum.” (Ebû Dâvûd, Edeb, 110 (5074); İbn Mâce, Dua, 14 (3871); Ahmed b. Hanbel, Müsned, II, 25.)
Âfiyet, Allah’ın rızasını kazanmaya vasıta kılınır, şükredilirse kıymet bilinmiş olur.
Helalden kazanılır helale harcamada kullanılırsa; sağlık Allah’a itaatte harcanırsa sağlığın kıymeti bilinmiş olur. Böyle olursa kurtuluştan ümidimiz de olur.
5. Ayıpların gizlenmesi nimetinin kıymeti bilinmesi:
İnsanların ayıpları gizlenmeyip bilinse, az da olsa, basit de olsa insanlar birbirinden uzaklaşırlar.
İnsanlar iyilerle bir araya geldikçe, gördükleri güzellikleri özümsedikçe, zamanla o ayıpları terk eder.
İnsan, diğer insanın ayıplarını görmediği için hüsn-i zan eder. Bazen hüsn-i zan da dua hükmüne geçer.
6. İnsanlara muhtaç olmama nimetinin kıymetini bilmek:
İnsan, insanlara muhtaç olmayınca, kalbini ve bedenini ihtiyaç için meşgul etmeye mecbur olmaz. Kimseye yüzsuyunu dökmez, şahsiyetini de korumuş olur.
Yeterli miktara razı olan kişi insanlara muhtaç olmaz. Muhtaç olmayınca hem Hakka hem halka karşı görevlerini de yapar. Böylece veren el durumunda da olabilir. Bu da mutluluğu, almada değil vermede aradığı için de ayrı bir nimet olur.
Vermedeki lezzet almada yoktur. Vermek eldeki nimetin kıymetini bilmektir. Eldeki dünya nimetleri sonsuz cenneti kazandırıyorsa, fanî dünya nimetini, bâkî nimete dönüştürmüş olur. Böylece hem dünyada mutluluk hem âhirette mutluluk kazanmış olur.
Bir hadîs-i şerifte şöyle geçmektedir:
“Müslüman olan, kendisine yeteri kadar rızık verilen, Allah’ın kendisine verdiği nimete kanâat eden kimse şüphesiz kurtuluşa ermiştir.” (Müslim, Zekât, 125; Tirmizî, Zühd, 35; İbn-i Mâce, Zühd, 9.)
İslam, kalbin rızkı; yeterli rızık, bedenin rızkı; kanâat, gönlün rızkıdır. İşte mümin bu üç rızıkla kurtuluşa ermiş olur.