BİR PEYGAMBERİN KURDUĞU ŞEHİR: HEŞTAN

Peygamberler uyarıcı ve müjdeleyici, kurucu ve kurtarıcı olarak görev yaparlar.

Önce ilimle cehaletin, zikirle gafletin girdabından kurtarmak, sonra da kurtulan gönüllere şehirler kurmak için…

Malumdur ki her medeniyet, kurduğu şehirlerin üzerinde inşa eder kendini.

Şehirler de yetiştirdiği insanların omuzlarında yükselir ve yücelir.

Her şehir kendi medeniyetine bir kaldıraç, bir sütun ve bir tarihi derinlik vazifesi görür.

Ve şehir, kendi medeniyetinin pratiğidir.

Dünyanın şehirlerini dolaştığınızda, ait olduğu medeniyete dair izler, işaretler ve ölçütler görürsünüz.

Yani her şehir, medeniyetinin bir numunesidir.

Örneğin, Endülüs şehirlerindeki zarafet, sadelik ve tevazu size en çok İslam’ın edebini anlatır.

“Lâ galibe illallah” hattının öncülüğünde ifade edilen, taşa ve tahtaya kazınan, her daim gözün önünde duran bu levha, nefsinizin ilahlaşmasına müsaade etmez.

Ve Hakk’ın hatırını unutamazsınız…

Hangi kadim şehre giderseniz gidiniz, şehrin merkezinde bir mabet, mabedin çevresinde çemberlenmiş hayat gibi akan yapılar görürsünüz.

Mabetler, şehrin atom çekirdeği gibidir. Her şey onun etrafında şekillenir kadim zamanlarda.

Çünkü din, şehirlidir.

Ve şehir, dindar olduğu kadar şehirdir.

Din ve dinin kaynaklık ettiği ilim, okul, sanat ve mabet hep şehirlidir.

Ve şehir insanı eğiten bir mürebbidir.

Gün görür insan şehirde. Edep ve erkan öğrenir. Peygamberler de insanı hep edebe taşımanın gayretindedir.

İşte bu nedenle bütün peygamberler her nerede yaşarlarsa yaşasınlar şehirlidir.

Bir şehre taşımak ister insanı.

Şehirde yaşamaktan ziyade şehirli olmaya.

Şehir ki, ötekiyle iletişimin ve pazarın kurulduğu yerdir.

Ve İnsanın medeniliği öteki ile kurduğu ilişkide tezahür eder. Öteki her zaman öğretmendir.

Nice edepli insanın öğretmeni, neyin yapılmayacağını öğreten edepsizlerdir.

İşte bunları ledün ilmiyle bilir peygamberler.

Kalplerine konan ilham ve ilkelerle…

…

Hz. Nuh da önce kavmini kurtardı tufana sebep olan günahların karanlık kuyularından, ümmetine gökyüzünün yıldızlarını göstererek ve o yıldızları yaratanı öğreterek.

Bir bereketli diyar olan Cudi’ye taşıyarak gemisiyle...

Sonra seksen kişilik ümmetiyle inerek gemiden dağa, dağdan inerek ovaya bir şehir kurdu Cudi’nin eteklerinde.

Cudi dağının kuzey yamaçlarında, Şırnak il merkezine yaklaşık beş kilometre mesafede bulunan ve güneye bakan bir yamaçta ilk kazmayı vurdu.

Oğulları ve ümmetiyle birlikte…

Seksen kişilik bir şehir ve içlerinde bir peygamber.

Bu şehir önce Semânin yani Seksenler olarak bilindi.

Sonradan Heştiyan denildi bu şehre ve şimdilerde Heştan. Resmiyette ise Yoğurtçular...

Önce evlerini yaptılar bu şehirde bir mabetle birlikte.

Sonra unutmamak için nasiplerini dünyadan, çarşılarını kurdular. Sûk-i Semanin diye bilinen bir çarşı. Semanin Çarşısı muhtemelen zaman içerisinde bölgenin en merkezi alışveriş mekânı, pazarı ve uğrak noktası oldu.

14. yüzyıla kadar önemli bir Hristiyanlık merkezi olmuştu. Kilise kurulmuş, şapeller yapılmıştı. Dicle’nin doğusundaki dini merkez haline gelmişti Heştan…

…

Şehrin ilk kuruluşundan sonra zaman değirmeni döndükçe bu şehrin insanları çoğalmış ve muhtemelen Dicle kenarında Cizre ve Cudi’nin güneyindeki Silopi ovasında Cem’a köyünü kurmuşlar.

Uzun yüzyıllar sonra da Şırnak’ı.

Şimdilerde Heştan denilen ve köye dönüşen bu şehrin orijinal mekânı aslımda şimdiki köyün biraz altında.

Sekiz bin yıllık çömleklerin ve sonraki bin yıllara ait hançerlerin bulunduğu bu şehir, yeryüzünün en eski şehirlerinden biridir.

Bir peygamber tarafından kurulan ve onun ayak izini taşıyan şehrin ismi dileriz en kısa sürede yeniden aslına döner ve Yoğurtçular gibi yavan bir isimden kurtulur.

Ve asıl şehrin bulunduğu yerde kazılar yapılır ve tarihe tanıklık edecek sayfalar açılır.

Ve Cudi’ye gelenler bu ilk şehrin medeniyet izlerine şahitlik ederler…