25.02.2017, 16:30

Dış Ticaret Politikasının Araçları 1

Suat Gün

Dış ticaret politikasının amaçları esasen iki hedefe inhisar(yöneliktir) eder; bunlardan birincisi ekonomik hedeflerin gerçekleştirilmesi, ikincisi siyasi ve dış politika hedeflerinin gerçekleştirilmesidir.

Ekonomik hedefler şöyle sıralanabilir:

1-Dış ödeme dengesizliklerinin giderilmesi,

2-Dış rekabetten koruma,

3-Ekonomik Kalkınma,

4-Piyasa eksiklerinin giderilmesi,

5-Ekonominin serbestleştirilmesi

6-İç ekonomik istikrarı sağlamak,

7-Hazineye gelir sağlamak,

8-Dış piyasalarda tekel gücünden yararlanmak,

9-Otarşi,

10 –Sosyal ve ideolojik nedenler.

Türkiye, dış ticareti devamlı açık veren, ödemeler bilançosu açıkları kronik hal almış bir ekonomidir. Türkiye her zaman döviz rezervlerinin tükenme tehlikesiyle ile karşı karşıyadır. Döviz çıkışına sebep olan işlemlerin azaltılması, döviz kazandırıcı işlerin özendirilmesi bu konuda yapılabilecek en iyi müdahale tarzlarındandır. Bunun başlıca sebeplerinden biri enerji bakımından dışa bağımlılık, ikincisi ithalatı azdıran sanayileşme politikası ve yanlış özelleştirme(yabancılaştırma) politikalarıdır.

Her ülke dış piyasanın rekabetine dayanamayan yerli endüstrileri korumak için ithalatı sınırlandıran tedbirleri alır. Bu tedbirler hem istihdamı korur hem de döviz ihtiyacını azaltarak ekonominin kendi kendine yeterliliğini temin eder. Ancak yeni endüstrilerin kurulması, yerli sanayinin verimliliğinin artması ve dış rekabete dayanıklı hale getirilmesi için ihracat üzerinden döviz kazandırıcı işlemlerin yapılması şarttır.

İç ekonomide yerli firmaların tekelci pozisyon almalarını önlemek için dış ticareti rekabetçi olarak kullanarak fiyatların aşağı çekilmesi sağlanabilir. Burada dikkat edilmesi gereken temel nokta şudur: İçeride tekeli önleyelim derken küresel tröstlerin hegemonyasına düşmek tehlikesidir.

Günümüzde çoğu ülkede serbest piyasa ekonomisini ülke sathında gerçekleştirmek önemli bir amaç olarak görülmektedir. Ekonominin temel sektörlerindeki ithalat ve ihracat akımlarına bakıldığında çoğu sektörlerin iç ve dış tekelleşmiş firmalar tarafından yönetildiğini üzülerek görüyoruz. Bu tekelleşmiş firmaların çoğu kere ülkeye ileri teknoloji transferi yaptıkları da söylenemez. Mesela 1990’lı yıllardan önce Türkiye’de yerli olarak üretilen çeşitli lezzetleri sunan yüzlerce meşrubat ve gazoz firması vardı. Bunların hemen hemen hepsi Pepsi Cola/Coco Cola gibi büyük sermayeli firmaların rekabet/pazarlama/reklam gücüne dayanamayarak silindi gitti. Bu bozukluğu deterjan sektöründen, şekere, şekerden kırtasiye malzemelerine, iplikten oyuncak sektörüne kadar her alanda görüyoruz. Bu durum iktisadi değildir. Sağlıklı bir ekonominin amaçlarına hizmet etmez. Dolayısıyla yukarıda saydığımız 10 tane iktisadi hedefin gerçekleştirilmesi için ekonominin kendi kendine yeterliliğini temel hedef alan yeni iş alanları yaratan, ticaret dengesinde fazla vermeye dönük bir modele geçiş yapması gereklidir.

İç ekonomik istikrar bozulması, işsizlik veya enflasyon şeklinde meydana gelebilir. Buna yönelik ekonomi politikalarının yanında dış ticaret politikaları da bu amaçla kullanılabilir. İthalata sınırlama koyarak, yerli üretime daha fazla talep getirmek, işsizliği düşüreceği döviz çıkışını azaltacağı için çok önemlidir.

İthalat ve ihracat vergileri bütün ülkeler için önemli gelir kaynağıdır.

Bazı mallar sadece belli ülke ve şirketlerin tekelinde üretiliyor olabilir, bu yüzden bu ürünü dışarıya satışa sınırlandırma koyarsa, bu malın dışardaki fiyatlarını arttırabilir, tedarik imkânları zorlaşarak/pahalılaşarak ülke ekonomisine zarar verebilir.

Bazı ülkeler kendi kendine yetebilmek siyasetini takip edebiliyorlar. Dışarıya bağımlı olmayı en alt seviyeye getirmek için çeşitli korumacı politikaları uyguluyorlar.

Günümüzde dış ticaret; dış politika ve amaçlarının gerçekleştirilmesinde en önemli araç haline gelmiştir. Kamu diplomasisi, dış yardım programları kapının kilidi gibidir. En kapalı ekonomilere girişin anahtarıdır. Bir ekonomiye girildikten sonra o ülkenin kaderinde söz sahibi olmanın yolu açılmış olur.

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Tümü

	İmsak	04:18
	Güneş	05:56
	Öğle	13:06
	İkindi	16:57
	Akşam	20:06
	Yatsı	21:38

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	93
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	34	58
4. Başakşehir	34	52
5. Beşiktaş	34	51
6. Kasımpasa	34	49
7. Rizespor	34	49
8. Alanyaspor	34	48
9. Sivasspor	34	48
10. Antalyaspor	34	45
11. A.Demirspor	34	41
12. Kayserispor	34	40
13. Samsunspor	34	39
14. Ankaragücü	34	38
15. Karagümrük	34	36
16. Konyaspor	34	36
17. Gaziantep FK	34	34
18. Hatayspor	34	33
19. Pendikspor	34	30
20. İstanbulspor	34	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	32	72
2. Göztepe	32	66
3. Sakaryaspor	32	57
4. Kocaelispor	32	55
5. Ahlatçı Çorum FK	32	55
6. Bodrumspor	32	53
7. Boluspor	32	50
8. Bandırmaspor	32	47
9. Gençlerbirliği	32	47
10. Erzurumspor	32	44
11. Keçiörengücü	32	39
12. Manisa FK	32	37
13. Ümraniye	32	37
14. Şanlıurfaspor	32	34
15. Tuzlaspor	32	34
16. Adanaspor	32	33
17. Altay	32	15
18. Giresunspor	32	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	35	80
2. M.City	34	79
3. Liverpool	35	75
4. Aston Villa	35	67
5. Tottenham	33	60
6. M. United	34	54
7. Newcastle	34	53
8. West Ham United	35	49
9. Chelsea	33	48
10. Bournemouth	35	48
11. Wolves	35	46
12. Brighton	34	44
13. Fulham	35	43
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	35	36
16. Brentford	35	35
17. Nottingham Forest	35	26
18. Luton Town	35	25
19. Burnley	35	24
20. Sheffield United	35	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	33	84
2. Barcelona	33	73
3. Girona	33	71
4. Atletico Madrid	33	64
5. Athletic Bilbao	33	58
6. Real Sociedad	33	51
7. Real Betis	33	49
8. Valencia	33	47
9. Villarreal	33	45
10. Getafe	33	43
11. Osasuna	33	39
12. Deportivo Alaves	33	38
13. Sevilla	33	38
14. Las Palmas	33	37
15. Rayo Vallecano	33	34
16. Mallorca	33	32
17. Celta Vigo	33	31
18. Cadiz	33	26
19. Granada	33	21
20. Almeria	33	14