31.08.2020, 22:55

Hiç Dersi

Sufi düşüncesi islam düşünce geleceği içinde özgür ve özgün yapısı ile yeni bir soluk getirmiştir. İlk katkısı, hiçbir şeyin  yalnız görüntüsü kadar olmadığını ve her varlığın bir anlam katmanı bulunduğunu dillendirmesidir. Dolayısıyla sufi düşünce dili, esasında bir anlam arkeolojisinin kazı sonuçlarının ifadesi ve sembolüdür. 
Hatta sufi dilinin en temel özelliği, sembolik olmasıdır ki bu nedenle ona kuş dili de denilmiştir. 
İşte bu kuş dilinin en sembol kavramlarından biri olan hiç, yokluk anlamımda değil, varlığın gölge ve izafi olmasını anlatmaktadır. 
Bir başka ifade ile sufiler şöyle bir soru sorar: Allah var ise onun varlığı ile mukayese edildiğinde başka varlıklara var demek ne kadar mümkündür?
Yahut şöyle bir soru: Güneşle birlikte batan gölge ne kadar vardır?
İşte bu zaviyeden bakıldığında hiç, “önemsiz” ve “değersiz” anlamından, Vahdet-i vücûd felsefesine kadar geniş ve yüce bir anlam boyutuna sahiptir. 
Pratik olarak ise varlığı Allah’a hasretmek, insanın nefsini ve egosunu hiç görmektir. 
Sufiler, insanın hiç’in hakikati öğrenebilmesi için bir çok pratik önermiş ve uygulamışlardır ki bunların başında tefekkür-i mevt yani ölüm rabıtası yapılması gelmektedir. 
Onlara göre ölüm düşüncesiyle insan, varlık zannettiği şeylerin esasında elden gittiğini yani hiç olduğunu teorik olmaktan öte bir boyutta hissen öğrenme imkanına kavuşur. 
İşte bu nedenle tekkeleri ve dervişlerin evlerini süsleyen “hiç” levhası, seyr u sülûk denilen tasavvufi eğitimin açısından temel bir ilke haline gelmiştir. 
Hatta tasavvufi eğitimin ilk dersi olan tevbenin sembolik ifadesidir. 
Tevbe; fani ve yanlışı terk etmek, hiç ise değersiz gölge olarak görmektir. 
Dergahlara psikolojik tedavi için gelenler için hiç bir ilaç gibi gelirdi. 
Zira psikolojik hastalıkların çoğu, insanın dünyaya karşı aşırı arzusu, hırsı, hasedi veya dünyalık olanı gözünde ve gönlünde gereğinden fazla büyütmesi yahut onu en önemli şey olarak görmesi nedeniyle ortaya çıkan stresin sonucudur. 
Bu durumda insanın bilinçaltı baskı altında kaldığından, her türlü dengesi bozulmaktadır. İşte dergâha gelen psikolojik/manevî hastalık yaşayanlar, hiç dersi sayesinde hakikati görerek duygu ve düşüncelerine bir denge kazanmıştır. 
Dergahta, secdenin hiçlik olduğu anlatılır.
Yani dünya ve deni olan için hiçlik, ahiret için heplik.
Şu günlerde ne kadar da muhtacız hiç dersine!
Çünkü Hiç Dersi, hep derdinin çaresidir ve ilacıdır. 
İnsan, kendisinin hiçliğini kavradıkça, sinesinde sakladığı ve büyüttüğü kibir, haset, intikam ve şehvetin daha da hiç olduğunu hissetmeye başlar. Değersiz görür ve terk etmeye temayülü artar.
Tasavvuf kitapları yukarda ifade edildiği üzere herkesin anlamadığı bir kuş dilidir. Hatta çoğu zaman gerçek kuşların diliyle hakikat anlatılmaya çalışılmıştır. Hz. Mevlana da bu en iyi yapanlardan biridir. Mevlana bu hiç düşüncesini bir çok örnekle anlatmıştır. Bunların başında bir papağan hikayesi gelmektedir. Bu hikaye şu şekildedir:

Tacirin birisinin bir papağanı varmış. Onu güzel bir kafeste besliyormuş. 
Tacir bir gün ticaret için Hindistan’a gitmeye niyetlenmiş ve ev halkına veda etmeden onlara :
“Hindistan’dan sizlere ne getireyim” diye sormuş. 
Sıra papağana gelmiş. Tacir kuşuna da aynı soruyu sormuş. 
Papağan efendisine demiş ki: 
“Benim vatanıma gidiyorsun. Orada nice papağanlar vardır. Ancak onlar benim gibi bir kafeste mahpus değillerdir. Kimi yeşillikler içerisinde bahçede, kimi dallardadır. Onlara benden selam söyle. Onlara de ki: Benim papağanım sizlere hasret çekiyor. O bir kafeste esirdir. Sizler ise özgürsünüz. Ona bu sıkıntıdan kurtulması için bir öğüt veriniz.”
Tacir ev halkıyla vedalaşmış ve Hindistan’a varmış. Sahralarda pek çok papağan görmüş. Onlara selam verip kendi papağanından bahsetmiş. 
Ansızın bu papağanlardan birisi titremeye başlamış ve kendisinden geçmiş. Yere serilmiş. Tacir papağanı öldü sanmış. 
Verdiği bu haberden dolayı pişman olmuş. Üzülmüş...
Kendi papağanın bununla akraba olduğunu, bunun için kederinden dolayı öldüğünü düşünmüş. 
Tacir ticaretini bitirerek evine dönmüş ve Herkese hediyelerini dağıtmış. 
Papağan da kendi hediyesini isteyip oradaki ahvalden sormuş. 
Tacir papağana üzüntü ve pişmanlığını belirttikten sonra Hindistan’da bir papağanın kendi papağanının durumundan haberdar olunca titreyip yere düştüğünü ve öldüğünü söylemiş. 
Papağan bu hikâyeyi işitince o da tıpkı Hindistan’daki papağan gibi titremiş ve yere düşüp ölmüş. 
Tacir papağanı kafesten alıp dışarı atmış. Ancak yere düşen papağan uçup yüksek bir ağacın dalına konmuş. 
Tacir bu duruma şaşıp kalmış. 
Biraz da üzülmüş. 
Neden böyle yaptığını papağandan sormuş.
Papağan şöyle demiş. 
Hindistan’daki papağan fiil ve hareketleriyle bana ders verdi, nasihat etti. Hal dili ile bana dedi ki, seni sesin esarete düşürdü. 
Kendini ölü gibi gösterirsen kurtulacaksın...
Sözlerini tamamlayan papağan Hindistan’ın yolunu tutmuş...‘’
...
İşte insan, bedenine bel bağlayıp varlığını ona ait sandığındaki ten kafesinizde can’ını mahkum etmektedir.
İnsanın özgürlüğü öğrenmesi için hiç dersini okuması gerekir. 
Ancak bu dersi öğretecek bir ustaya, bir mürşidi kamile muhtaçtır insan.
“Mûtû kable en temûtu” yani ölmeden önce ölünüz emrini bildirecek değil haliyle anlatacak bir ârif mürşide.
İnsan hiç olduğunda hür olur...

Yorumlar (6)
Sait Türetken 4 yıl önce
EyvAllah İbrahim hocam. Aynen ifade ettiğiniz gibi: bugünlerde "hiç" olmaya, "hiçliğe" o kadar çok ihtiyaç var ki!
Enes Çelik 4 yıl önce
Kalemine yüreğine sağlık Rabbım cümlemize ölmeden önce kötü huylarını öldürenlerden eylesin inşAllah
Kemal Aslan 4 yıl önce
Vâsıl olmaz kimse Hakk'a, cümleden dûr olmadan
Kenz açılmaz şol gönülde, ta kî pür nur olmadan
Sür çıkar ağyar-ı dilden, ta tecellî ide hakk
Padişah konmaz saraya, hâne ma'mur olmadan
Hakk cemâlin kâbesini, kıldı aşıklar tavaf
Yerde kâbe, gökyüzünde, beyti ma'mur olmadan
Bir aceb sevdaya düşmüş, tutuşur Şemsi müdâm
Hakk'a makbul olmak ister, halka menfur olmadan

Şems-i Sivâsî
Mustafa Salim 4 yıl önce
Hiçlikte sıhhat bulmak "hep" urunu izale edecek haplarla olacaksa bunun için mahir bir tabibin muayenesinden geçmeyi kabul edecek bilinci haiz hastanın teslimiyeti de önemli ki bunu da vurgulamışsınız zaten.
Güzel insanın güzel kaleminden sadra şifa ne güzel bilgiler...
Mimtemiz 4 yıl önce
Sa dostlar. Çok güzel bir yazı. Mürşide ihtiyaç var, tamam. O nerededir? Bulmanın yolu nedir? MaşAllah etraf mürşit kaynıyor. Müdürlerden sanki fazla. Ya rabb bizlere de gerçek mürşit nasip eyle...
Sebahat 4 yıl önce
Kendisi Kâbede gönlü Yemende..
Kendi Yemende gönlü Kâbede..derdi Hocamız.
Hiçlik bir makamdır, gönülle kazanılır.Gönlün içine de sahibinden başka birşey koymamaktır.Ehli Sünnet Alimleri de "bu ahlâka,anlayışa hiçlik makama ermenin başı haram lokma yememekten başlar "der.Kolay değil,insan önce kendiyle savaşmalı..
15
açık
Namaz Vakti 29 Mart 2024
İmsak 05:18
Güneş 06:45
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:32
Yatsı 20:54
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13
Günün Karikatürü Tümü