17.04.2019, 19:12

Sudan Darbesi ve Güney Sudan Sorunu

Suat Gün

Sudan, Afrika kıtasının göbeğinde yer almakta ve burada uygulanmaya başlayan bu şer'î sistem, dünyadaki diğer ülkelere örnek teşkil etmekte diğer İslam ülkelerindeki potansiyeli harekete geçirme gücüne sahiptir. Arap yarımadasından ve Akdeniz kıyısından Afrika'nın içine doğru yönelen İslamlaşma süreci Sudan'ın kuzey bölgelerini tümüyle etkisi altına almış ve güneye doğru ilerleme potansiyeline sahip olmuştur. Bunu durdurmak için Afrika yerlisi pagan kabileler kışkırtılmıştır. Numeyri sonrası dönemden bu güne siyasal İslamî bir devletin bulunması ve devletin tebliğ misyonunu öne çıkartan bir özelliğe sahip olması İslami yayılışın güneye doğru ilerleyişini de hızlandıracaktır. Bunun önüne geçilmesi Batı için oldukça önem arz eden bir husus olmuştur. Bu yüzden Sudan sürekli uluslararası baskılar altında tutulmuş ve zayıflatılmaya çalışılmıştır. Sudan'ın bu yapısının dünyanın çeşitli bölgelerindeki İslamcı hareketler için bir örnek teşkil etmesi batı için bu tercihi örnek olmaktan çıkarmayı gerekli kılmıştır. Güney Sudan mütemadiyen kışkırtılmıştır. Bu günkü şartlarda 40 milyon nüfusu olan bunun 10 milyonu Darfur’da yaşayan bir milletin 12, 5 milyon nüfusa sahip ve batı tarafından her türlü araç ve silahla desteklenen G. Sudan isyanlarını bastırarak ülkenin birliğini sağlaması çok güçtü. Bu durum yani Sudan’ın bölünmesi projesi İngilizler tarafından 1956’da Sudan’a bağımsızlık verirken düşünülmüş, G. Sudan’a ta o zaman özerklik verilmiştir.

Güneylilerin bölgeye sızmalarını engellemek için Arap asıllı bazı kabileleri silahlandıran federal hükümet, isyanları bastırmak için bir yandan Cancevid milislerini güçlendirerek harekete geçirmiş bir yandan da silahlı kuvvetleriyle isyanları sert bir şekilde bastırmaya çalışmıştır. Neticede El Beşir güneyin birlikten ayrılmasını önleyememiştir.

Kapsamlı bir barış anlaşmasıyla Kuzeylilerle Güneyliler arasındaki sorun tümüyle çözüme kavuşturulabilmiş değildir. Kuzey ile Güney sınırlarının tam ortasında bulunan zengin petrol yataklarının bulunduğu bölgede sınır anlaşmazlıkları çözüme kavuşturulamamıştır. Taraflar bu konuda anlaşamazlarsa sorunu Lahey Adalet Divanına götürmeyi kabul etmişlerse de iki tarafın da bu petrol bölgesinden vazgeçmelerinin mümkün olmayacağı değerlendirilmektedir.

Güney Sudan Cumhuriyeti, Başkent Juba 9 Temmuz 2011’de kuruldu. (Sudan’dan, ayrılarak Afrika’nın en son bağımsızlık kazanan 54. ülkesi) Yüzölçümü 619.745 km2 Nüfusu 12,5 Milyon (2017 Tahmini) Etnik yapısı: 35,8% Dinka,%15,6 Nuer, Şuluk, Azande, Bari, Kakwa, Kuku, Murle, Mandari, Didinga, Ndogo, Bviri, Lndi, Anuak, Bongo, Lango, Dungotona, Acholi, Baka, Fertit kabilelerinden oluşur.

Geleneksel inanışlar, Hıristiyanlık ve Azınlık Müslümanlardan oluşmaktadır. Güney Sudan nüfusunun %20’si Müslüman, %27 Hıristiyan geri kalan halk geleneksel inanışlara mensuptur.(Yani pagan dinler.)

Sudan Darbesi ve Güney Sudan Sorunu haberin kapısı

2011 yılının Ocak ayında yapılan halk oylaması sonucunda Sudan’ın özerk bir parçası olan Güney Sudan bağımsızlık hakkı kazandı. Yapılan referandumda Güney Sudan halkının %98.83 gibi yüksek bir oyla ayrılığa karar vermesi neticesinde Sudan bölündü. Başta İsrail ve Amerika olmak üzere pek çok ülke hızla Güney Sudan’ın bağımsızlığını hemen tanıdılar. Güney Sudan Halkı Özgürlük Hareketi/Ordusu (SPLM/A) önderliğinde gerçekleştirilen bağımsızlık savaşından sonra devlet inşası, parlamento ve anayasa gibi siyasi kurumlar hızla hayata geçirildi. Her alanda Sudan’ın ve İslam’ın izlerinin silinmesi ve yeni bir kimliğin inşasına başlandı. Bu süreçte etnik gerilimler de artarak çatışmaya dönüştü.

Arapça’nın eğitim ve kültür hayatındaki etkilerini silmek için 2011 Anayasası ile yerel dillerin yanında İngilizce ülkede resmi dil olarak kabul edilmiştir. İngilizce iş ve eğitim seviyesinin tamamında geçerli dil hale getirilmiştir. Günlük gazete ve medya organları yayınlarını İngilizce üzerinden sürdürmeye başlamışlardır. Kuran alfabesi terk edilmiştir.

Kel başa şimşir tarak misali Afrika’nın ortasında, asırlardır, İslam yurdu olan bir coğrafyada resmi dil İngilizce oluyor. Her halde tarihlerini de Magna Carta devrine götürür İngiliz tarihine bağlarlar. Arslan Yürekli Rişard’ı ulusal kahraman ilan ederler.(!) Zaten Papa da Güney Sudan Hıristiyan rahiplerinin ayaklarını öperek karşıladı. Şımartacak şekilde sırtlarını sıvazladı.

Sudan Darbesi ve Güney Sudan Sorunu Haberin kapısı

Afrika yerlisi kabileler ise; Fur, Zagave, Messalit, el-Berti, el-Tama, el-Burhag ve Gulate kabileleridir. Bu kabileler sınırların tayininden sonra bölünmüş, mensuplarının bir kısmı komşu ülkeler Çad ve Orta Afrika Cumhuriyeti'nde yaşamak durumunda kalmışlardır. Bu durum sınır boylarında oldukça karmaşık iç içe geçmiş ilişki ve sorunların ortaya çıkmasına sebep olmuştur.

Güney Sudan’da kalan 2.5 milyon Müslüman’ın akıbetinin ne olacağı belirsizliğini koruyor.

El Beşir nerede hata yaptı sorusunun cevabını bundan sonraki yazılarımızda cevaplandıracağız…

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Tümü

	İmsak	04:20
	Güneş	05:58
	Öğle	13:06
	İkindi	16:56
	Akşam	20:05
	Yatsı	21:37

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	93
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	34	58
4. Başakşehir	34	52
5. Beşiktaş	34	51
6. Kasımpasa	34	49
7. Rizespor	34	49
8. Alanyaspor	34	48
9. Sivasspor	34	48
10. Antalyaspor	33	45
11. A.Demirspor	34	41
12. Kayserispor	34	40
13. Samsunspor	34	39
14. Ankaragücü	34	38
15. Konyaspor	34	36
16. Gaziantep FK	34	34
17. Hatayspor	34	33
18. Karagümrük	33	33
19. Pendikspor	34	30
20. İstanbulspor	34	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	32	72
2. Göztepe	32	66
3. Sakaryaspor	32	57
4. Kocaelispor	32	55
5. Ahlatçı Çorum FK	32	55
6. Bodrumspor	32	53
7. Boluspor	32	50
8. Bandırmaspor	32	47
9. Gençlerbirliği	32	47
10. Erzurumspor	32	44
11. Keçiörengücü	32	39
12. Manisa FK	32	37
13. Ümraniye	32	37
14. Şanlıurfaspor	32	34
15. Tuzlaspor	32	34
16. Adanaspor	32	33
17. Altay	32	15
18. Giresunspor	32	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	35	80
2. M.City	34	79
3. Liverpool	35	75
4. Aston Villa	35	67
5. Tottenham	33	60
6. M. United	34	54
7. Newcastle	34	53
8. West Ham United	35	49
9. Chelsea	33	48
10. Bournemouth	35	48
11. Wolves	35	46
12. Brighton	34	44
13. Fulham	35	43
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	35	36
16. Brentford	35	35
17. Nottingham Forest	35	26
18. Luton Town	35	25
19. Burnley	35	24
20. Sheffield United	35	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	33	84
2. Girona	33	71
3. Barcelona	32	70
4. Atletico Madrid	33	64
5. Athletic Bilbao	33	58
6. Real Sociedad	33	51
7. Real Betis	33	49
8. Valencia	32	47
9. Villarreal	33	45
10. Getafe	33	43
11. Osasuna	33	39
12. Deportivo Alaves	33	38
13. Sevilla	33	38
14. Las Palmas	33	37
15. Rayo Vallecano	33	34
16. Mallorca	33	32
17. Celta Vigo	33	31
18. Cadiz	33	26
19. Granada	33	21
20. Almeria	33	14