20.01.2017, 16:11

Üçkâğıt Ekonomisi Nasıl Kuruluyor?

Suat Gün

Borsa, Faiz, Döviz üçgeni daha doğrusu Üçkâğıt Ekonomisi Nasıl Kuruluyor?

Merkez Bankasının (MB) bağımsızlığı ve mülkiyet yapısı
Para politikasının dışarıdan idaresi
Ticari viyabilite sorunu-Dünya Ticaret Örgütü
Kredi değerlendirme kuruluşları
Krize ve dışa açık finansal yapı

Türkiye’de uzun yıllar Batı kontrolündeki medya üzerinden Merkez Bankası’nın bağımsızlığı üzerine ahkâm kestiler. Merkez bankası bağımsız olmalıdır. Politik etkilerden arındırılmalıdır. Bağımsız para politikası takip edilmelidir. Siyasi merciler MB karar vericilerine karışmamalı, yol göstermemelidir.[1] MB bağımsız, dünya ile koordine bir para politikası takip etmelidir.

Bütün bu söylemlerden sonra MB devlet içinde devlet haline geldi ve bağımsız oldu. Siyasiler kapısından içeri giremez oldu.

Bunu savunanlara şunu sormak lazımdır; ekonomi politikası iktisat için iktisat politikası mıdır? Bir matematik teorisi midir? Başkalarının (dışarının) çıkarlarına göre piyasaları tanzim etmek işi midir? Merkez Bankası’nın amacı kime hizmet etmektir? Eğer MB’sı kendi halkının çıkarlarını gözeten bir zihniyet taşımayacaksa neden vardır?

Şimdi şunu söylüyorlar: MB para politikasının amacı enflasyon hedeflemesidir. İktisadi gelişme ile ilgili değildir.

ABD’de Trump iktidara geldi. Amerikan Merkez Bankası (FED) denen Yahudi özel bankası üst üste kararlar alıyor. Faizi yükseltiyor. Küresel para ABD’de toplanıyor. Diyorlar ki her yerde faizler yükselecek buna bağlı olarak da küresel enflasyon artacak! Bunu neden yapıyorsunuz diye sorduğunuzda; ABD yeniden iktisadi gelişme ve yatırım politikalarına dönüyor. Yani ne yapmak istiyorsunuz? Enflasyon hedeflemesinden vazgeçtik, İKTİSADİ BÜYÜME HEDEFİNE geçiyoruz.

Hani MB’sı bağımsız karar almalıydı? Hani MB’sı iktisadi gelişme ile ilgili değildi?

ABD merkez bankası bir devlet bankası olmadığı halde bunu yapıyor da neden Türkiye MB’sı bunu yapmakta ayak diretiyor?

Mesela para politikası denince Türkiye Cumhuriyet(!) MB’sı dışarıdan ne kadar döviz girerse bunun karşılığında para basıyor, döviz çıkışı olursa da TL’yi çekiyor, yerine döviz veriyor. Yani piyasadan çıkan döviz kadar da TL çekiyor. Bu durum piyasaların iki misli sıkışmasına, daralmasına, KOBİ’lerin, esnafın kan ağlamasına sebep olarak reel ekonomiyi felç ediyor.

Mesela: Adamlar dışarıdan düğmeye bastılar mı, 5 milyar $ kadar bir para ile 10 milyar $ çekmiş oluyorlar. Çarpan etkisi faraza 5 ise 50 milyar $ çekmiş gibi bir tesir bırakarak (Bu gün için $ 3,5 lira olduğuna göre 175 milyar TL para piyasadan çekilmiş gibi) ekonomiyi yakarak yıkarak çekip gidiyorlar. Yani Türk ekonomisini çökertmek için fazla para gerekmiyor. Tezgâhı ona göre kurmuşlar. Zaten parayı elinde tutan İstanbul Sermayesi onların organik sermayesidir, onlar ne derse onu yapıyor. Bizim eski MB Başkanlarımızdan Durmuş Yılmaz’da “Döviz bürosuna koşmakla ekonomi kurtulmaz”. Diyerek ekonomi fetvası veriyor.

Türkiye Cumhuriyet(!) MB’nın sermaye yapısına baktığımız zaman ilginç bir yapı ile karşılaşıyoruz!

MB’nın kendi sitesindeki izahata baktığınızda aşağıdaki ifadeleri okuyorsunuz!

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası A.Ş.'nin sermayesi 25.000 TL olup 250.000 adet hisseye ayrılmıştır.

1211 sayılı Bankamız Kanunu uyarınca, Bankamız hisse senetleri (A), (B), (C) ve (D) olmak üzere dört sınıfa ayrılmış olup (A) sınıfı hisse senetleri münhasıran Hazineye, (B) sınıfı hisse senetleri Türkiye'de faaliyette bulunan milli bankalara, (C) sınıfı hisse senetleri 15.000 hisseyi geçmemek üzere milli bankalar dışında kalan diğer bankalarla imtiyazlı şirketlere, (D) sınıfı hisse senetleri ise Türk ticaret müesseselerine ve Türk vatandaşlığını haiz tüzel ve gerçek kişilere tahsis edilmiştir.

Bu sermayenin yüzde 55.12′si A sınıfı, yüzde 25.74′ü B sınıfı, yüzde 0.02′si C sınıfı, yüzde 19.12′si de D sınıfı hisselerden oluşuyor.[2]

Oysa TC Merkez Bankası özel bir yasa ile kurulmuş bir şirketten ibarettir. Diğer şirketler gibi ticari faaliyetlerinden dolayı kâr eder, tıpkı diğer şirketler gibi ortakları vardır.

Merkez Bankası’nın 2013 yılı kârının 5 milyar TL civarında olduğu tahmin ediliyor.

Şimdi bu ortaklık yapısı ve bankaya monte edilmiş mevzuat yapısından hareket edildiğinde Merkez Bankası’na “milli” denmesi mümkün mü ve de bankanın döviz ve altın rezervlerinin “garantide” olduğu söylenebilir mi?

Şunu da sormak lazım; MB’sı rezervler nerede tutuluyor? Kimin nezdinde bulunuyor. Sıkışık durumda dışarıdan el koyabilirler mi?

Kemal Derwish’in MB kanununa koyduğu; “Bankanın temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Banka, fiyat istikrarını sağlamak için uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisi belirler…” ifadesi değiştirilmeli, Cumhurbaşkanlığı’na bağlı bir kurum haline getirilmelidir.

Sonuç: MB’nın %19 D sınıfı hisseleri TİKA, Yunus Emre Enstitüleri, Maarif Vakfı, Vakıflar Bankası, Vakıflar Genel Müdürlüğü gibi kamu yararına çalışan kurumlara tahsis edilerek kamulaştırılmalı, bankanın hedefleri iktisadi gelişme (büyüme), refah ve fiyat istikrarı olarak belirlenmelidir.

[1] Siyasetçiler halkın düşmanı mı? Siyasetçiler devleti idare etmek bilgisinden yoksun mu? Siyasetçiler ekonomi bilmiyorlar mı? Burada söylenmeyen temel düşünce nedir? Siyasetçiler halkın lehine kararlar alır, dışarıya yüksek kârlar transfer edemeyiz, faizleri yüksek tutamayız mı demek istiyorlar?

[2] A sınıfı hisselerin tamamı Hazine’ye ait.

B sınıfı hisseler ise şöyle dağılıyor:

Ziraat Bankası %19,23, Garanti Bankası %2,48, İş Bankası. %2,33, Halkbank %1,11, Yapı ve Kredi Bankası %0,55, Akbank %0,03, Türk Ekonomi Bankası %0,01 (Başka kaynaklarda SGK %2, Kızılay Derneği %1 gösterilmektedir.)

MİLLİ BANKALAR DIŞINDAKİ ORTAKLARI

Milli bankalar dışında kalan diğer bankalarla, imtiyazlı şirketlere tahsis edilen, 15.000 adet hisse senedi ile sınırlandırılan ve toplam hisselerin yüzde 0,02 si olan 54 adet C sınıfı hisse senetlerinin tamamı ING Bank’a aittir

Şimdi gelelim muammalı hisselere: Bunlar Merkez Bankası’nın yüzde 19.12′lik sermayesini oluşturan ve bazı gerçek ve tüzel kişilere ait olduğu belirtilen D sınıfı hisseler. Bahar Menkul Kıymetler ’in sahibi olan Adnan Behar, Merkez Bankası’nın büyük miktarda kâr etmesine rağmen, bu karın ortaklara dağıtılmadığını belirterek şikâyetçi olmuştu. Devletin Ana damarı olan Merkez Bankasında 1931 den 1970 kadar Devletin % 15, Devlet dışındakilerin % 85 hissesi vardı. 1970 de Devletin hissesi % 51 e çıkarıldı. 2002 de de Ak Parti bu hisseyi %55 e çıkardı. Bankanın D sınıfı hisseleri piyasalarda satılmıyor. Bu yüzden Türk vatandaşları hisse satın alarak bankayı millileştiremiyor.

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Tümü

	İmsak	04:18
	Güneş	05:56
	Öğle	13:06
	İkindi	16:57
	Akşam	20:06
	Yatsı	21:38

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	93
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	34	58
4. Başakşehir	34	52
5. Beşiktaş	34	51
6. Kasımpasa	34	49
7. Rizespor	34	49
8. Alanyaspor	34	48
9. Sivasspor	34	48
10. Antalyaspor	34	45
11. A.Demirspor	34	41
12. Kayserispor	34	40
13. Samsunspor	34	39
14. Ankaragücü	34	38
15. Karagümrük	34	36
16. Konyaspor	34	36
17. Gaziantep FK	34	34
18. Hatayspor	34	33
19. Pendikspor	34	30
20. İstanbulspor	34	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	32	72
2. Göztepe	32	66
3. Sakaryaspor	32	57
4. Kocaelispor	32	55
5. Ahlatçı Çorum FK	32	55
6. Bodrumspor	32	53
7. Boluspor	32	50
8. Bandırmaspor	32	47
9. Gençlerbirliği	32	47
10. Erzurumspor	32	44
11. Keçiörengücü	32	39
12. Manisa FK	32	37
13. Ümraniye	32	37
14. Şanlıurfaspor	32	34
15. Tuzlaspor	32	34
16. Adanaspor	32	33
17. Altay	32	15
18. Giresunspor	32	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	35	80
2. M.City	34	79
3. Liverpool	35	75
4. Aston Villa	35	67
5. Tottenham	33	60
6. M. United	34	54
7. Newcastle	34	53
8. West Ham United	35	49
9. Chelsea	33	48
10. Bournemouth	35	48
11. Wolves	35	46
12. Brighton	34	44
13. Fulham	35	43
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	35	36
16. Brentford	35	35
17. Nottingham Forest	35	26
18. Luton Town	35	25
19. Burnley	35	24
20. Sheffield United	35	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	33	84
2. Barcelona	33	73
3. Girona	33	71
4. Atletico Madrid	33	64
5. Athletic Bilbao	33	58
6. Real Sociedad	33	51
7. Real Betis	33	49
8. Valencia	33	47
9. Villarreal	33	45
10. Getafe	33	43
11. Osasuna	33	39
12. Deportivo Alaves	33	38
13. Sevilla	33	38
14. Las Palmas	33	37
15. Rayo Vallecano	33	34
16. Mallorca	33	32
17. Celta Vigo	33	31
18. Cadiz	33	26
19. Granada	33	21
20. Almeria	33	14